العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > ردّ شمس براي أميرالمومنين علی «ع» (8 ق):
علم روز امکان رد شمس برای امیرالمومنین علیه السلام را اثبات می کند
== == == == ==
خبرگزاری شبستان: طبق روایات وارده در منابع اهل بیت علیهم السلام و کتب معتبر یکی از علائم قیامت و ظهور حضرت مهدی علیه السلام طلوع خورشید ازمغرب است اخیرا صحت و امکان عملی و عینی آن به معنای واقعی ثابت شده است.
به گزارش خبرگزاری شبستان : حجت‌الاسلام علی آل کاظمی از نویسندگان و پژوهشگران حوزه علمیه در مقاله ای ، با استناد به آیات و روایات و آخرین پژو هشهای ستاره شناسان در خصوص امکان طلوع خورشید از مغرب ، دلایل وقوع این پدیده در آینده را تشریح کر ده است .
متن مقاله این مترجم و نویسنده حوزوی به شرح ذیل است؛
طبق روایات وارده در منابع اهل بیت علیهم السلام و کتب معتبر عامه یکی از علائم قیامت وظهور حضرت مهدی علیه السلام طلوع خورشید از مغرب است ، که تا قبل از کشفیات جدید در توجیه این روایات می گفتند : منظور از آن طلوع اسلام از غرب و مسلمان شدن مسیحیان در کشورهای غربی است ، و یا اینکه اخیرا با هجرت امام خمینی به فرانسه و هدایت نهضت اسلامی خود از آنجا و سقوط شاه می گفتند این همان است که در روایات آمده روزی خورشید از غرب طلوع می کند، که هم اکنون با نهضت امام خمینی از غرب ، اسلام از غرب طلوع کرد.
اما در اثر کشفیات جدید دانشمندان و ستاره شناسان که سالیان متمادی روی سیاره ی مریخ تحقیق داشته اند ، اخیرا صحت و امکان عملی و عینی طلوع خورشید از مغرب به معنای واقعی خود ثابت شده است که ما دراین نوشتار ابتداء به ذکر روایات مربوطه در زمینه طلوع خورشید از مغرب ، و روایات رد شمس برای امام علی علیه السلام از منابع فریقین می پردازیم ، وسپس این کشف علمی جدید را برای خوانندگان نقل می کنیم .
تفاسیر شیعه درباره طلوع خورشید ازمغرب :
1- عن زراره و حمران و محمدبن مسلم عن ابی جعفر و ابی عبدالله علیهما السلام فی قوله تعالی : ( ... یوم یاتی بعض آیات ربک لاینفع نفسا ایمانها ... – انعام : 158) قال : طلوع الشمس من مغربها وخروج الدجال و الدخان ...! (تفسیر عیاشی ج 2 ص128، المیزان ج7 ص404 ، البرهان فی تفسیر القرآن ج 2 ص 502 ح 3741 ، کنز الدقایق ج 4 ص 491)
ترجمه: زراره و حمران و محمد بن مسلم از امام باقر و امام صادق علیهما السلام روایت کرده اند که در تفسیر قول خداوند (یوم یاتی بعض آیات ربک ...) فرمودند: منظور طلوع خورشید از مغرب و خروج دابه و دخان است .
2- عن حفص بن غیاث عن جعفربن محمد علیهماالسلام قال سال رجل ابی علیه السلام عن حروب امیر المومنین علیه السلام وکان السائل من محبینا ، قال: فقال : ابوجعفر علیه السلام ان الله بعث محمدا صلی الله علیه وآله بخمسه اسیاف ثلاثه منها شاهره لاتغمد الی ان تضع الحرب اوزارها حتی تطلع الشمس من مغربها ، فاذا طلعت الشمس من مغربها آمن الناس کلهم فی ذالک الیوم ، فیومئذ «لاینفع نفسا ایمانها لم تکن آمنت من قبل ، اوکسبت فی ایمانها خیرا – انعام :158» ( تفسیرعیاشی ج 1 ص 385 ح 129، البرهان فی تفسیر القرآن ج2 ص 502 ح 3742 ) .
ترجمه : از حفص بن غیاث روایت شده که امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند : مردی از پدرم درباره جنگهای امیر المومنین علیه السلام پرسید ؟ و سائل از دوستداران ما بود ، امام باقر علیه السلا فرمودند: خداوند محمد صلی الله علیه وآله را با پنج شمشیر فرستاد که سه مورد آن از غلاف خود بیرون آمده و به غلاف نخواهد رفت تا آنگاه که جنگ به نتیجه اش برسد و جنگ به نتیجه نمی رسد مگر آنگاه که خورشید از مغرب خود طلوع کند، پس هرگاه خورشید از مغرب طلوع کرد، مردم همگی دراین روز ایمان می آورند ، اما آنروز ( برای هیچ کس ایمان آوردنش فایده ندارد ، درصورتی که پیش از آن ایمان نیاورده باشد ، یا ازایمانش خیری ندیده باشد .
3- عن ابن مسکان عن ابی جعفر علیه السلام فی قوله تعالی : ( یوم یاتی بعض آیات ربک ...) قال : اذا طلعت الشمس من مغربها ، فکل من آمن فی ذلک الیوم لا تنفعه ایمانه . ( المیزان ج 7 ص 203، تفسیر قمی: ج 1 ص 222).
ابن مسکان از امام باقر علیه السلام درتفسیر قول خداوند: ( یوم یاتی بعض آیات ربک ...) فرمودند : هنگامی که خورشید از مغرب خود طلوع کند، هرکس دراین روز ایمان بیاورد ایمانش برای او سودی ندارد.
از تفاسیر عامه :
1- عن ابوسعید الخدری عن النبی صلی الله علیه وآله فی قوله : (یوم یاتی بعض آیات ربک ...) قال طلوع الشمس من مغربها
ترجمه: ابوسعید خدری از پیامبر خدا صلی الله علیه وآله روایت کرده است که درتفسیر قول خداوند ( یوم یاتی ...) فرمودند: منظور طلوع خورشید است از مغربش).
2- عن ابوهریره قال قال رسول الله صلی الله علیه وآله : لاتقوم الساعه حتی تطلع الشمس من مغربها ، فاذا طلعت ورآها الناس آمنوا اجمعون ، فذلک حین « لاینفع نفس ایمانها ...» ثم قرا الایه. (تفسیرالدرالمنثور للسیوطی ج3ص57)
ترجمه : از ابوهریره روایت شده گفت: رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمودند: ساعت قیامت برپا نخواهد شد تا آنگاه که خورشید از مغرب خود طلوع کند ، وچون خورشید ازمغرب طلوع کرد ومردم آن را دید ند همگی ایمان می آورند ، اما این هنگام برای هیچ کس ایمان آورد نش فایده نخواهد داشت ... سپس حضرت آیه را خواندند .
3- و اخرج عبدبن حمید بن ابی هریره قال قال رسول الله صلی الله علیه وآله : العظائم سبع مضت واحده وهی الطوفان ، وبقیت فیکم ست طلوع الشمس من مغربها ، والدخان ، ودابه الارض ، و یاجوج وما جوج والصور . (الدرالمنثور للسیوطی ج3ص59)
ترجمه : عبد بن حمید بن ابی هریره روایت کرده گفت : رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: نشانه های بزرگ هفت چیز است : یکی از آنها طوفان نوح بود ، و درمیان شما شش نشانه ی بزرگ دیگر باقی مانده است : طلوع خورشید ازمغربش ، دود ، دابه الارض ، یاجوج و ماجوج و صور اسرافیل .
4- و اخرج البخاری فی تاریخه ، وابوالشیخ فی العظمه ، وابن عساکر عن کعب قال اذا ارادالله ان تطلع الشمس من مغربها ادارها بالقطب فجعل مشرقها مغربها ومغربها مشرقها . ( الدرالمنثور ج3ص61)
ترجمه : بخاری در تاریخ خود و ابوالشیخ در العظمه و ابن العساکر از کعب روایت کرده است که گفت: هرگاه خداوند اراده فرماید که خورشید ازمغربش طلوع کند ، آن را بر محور قطبش به گردش در آورده ، و مشرق آنرا مغرب و مغرب آنرا مشرق کند .
5- و اخرج ابن شعبه عن ابی اسامه قال ان صبح یوم القیامه یطول کطول ثلاث لیالی ، فیقوم اللذ ین یخشون ربهم فیصلون حتی اذا فرغوا من صلواتهم اصبحوا ینظرون الی الشمس من مطلعها ، فاذا هی قد طلعت من مغربها والله اعلم. ( الدرالمنثور ج3ص63).
ترجمه : ابن شعبه از ابی اسامه روایت کرده است که گفت صبح قیامت طولانی شود به اندازه طول سه شب ، آنان که از خدا می ترسند بپا می خیزند و نماز می خوانند ، چون از نماز فارغ شدند به سوی محل طلوع خورشید نظاره می کنند ، ناگهان می بینند که خورشید از مغربش طلوع کرد . خدا بهتر می داند .
ونیز درصحیح بخاری هم آمده است ابوهریره از پیامبر صلی الله علیه وآله نقل می کند که فرمودند: قیامت برپا نمی شود تا این که خورشید از مغرب طلوع کند. ( صحیح بخاری ج 5 ص 238 ح 6141)
اظهارات شیخ مفید در مورد این حادثه :
شیخ مفید درباره چگونگی این اتفاق می نویسد: خورشید هنگام ظهور در آسمان راکد می شود و ساعتی چند تا به هنگام عصر پیدا نباشد ، آنگاه از مغرب آشکار گردد. (ارشاد شیخ مفید ج2ص368)
همانطور که درنقل اظهارات دانشمندان ستاره شناس خواهد آمد می بینیم که اظهارات شیخ مفید درزمینه ی رکود خورشید وطلوع دوباره ی آن از مغرب با اظهارات آنان مطابقت دارد ! تحقیقات دانشمندان ستاره شناس :
کشفی که جهانیان را ما ت و مبهوت ساخت !
بیش از یک قرن است که سیاره مریخ مورد توجه دانشمندان و ستاره شناسان قرار داشته است ، تا این که نظریاتی مطرح شد که احتمال می داد در مریخ حیات وجود داشته باشد زیرا که این سیاره از لحاظ فاصله از خورشید در رده دوم بعد از زمین قرار می گیرد و این بدین معنا ست که گرمائی که از خورشید به آن می رسد به احتمال وجود نوعی حیات دراین سیاره کمک می کند ...
و در سه سال اخیر این توجه چند برابر هم شد، زیرا آنان براساس محاسبات نجومی دریافته بودند که این سیاره در اواخر سال 2003 پس از هزاران سال در نزدیک ترین فاصله خود از زمین قرار می گیرد ، رصد خانه های سراسر دنیا تلسکوپهای خود را به سوی مریخ تنظیم کردند تا بتوانند حرکات آنرا دنبال کنند و منتظر نزدیک شدنش به زمین باشند و در این فرصت بتوانند عکس های واضح تری از آن بگیرند ...
عجیب ترین چیزی که دانشمندان در هنگام رصد این سیاره با آن برخورد کردند این بود که سرعت مریخ پیرامون محورش درجهت مشرق درماه ژولای سال گذشته به کندی گرائید ، و در روز چهار شنبه برابر 30 ژولای گردش مریخ در جهت مشرق متوقف شد ، و در ماه های اوت و سپتامبر گردش مریخ بطور معکوس یعنی درجهت مغرب تغییر کرد و تا روز 29 سپتامبر گردش مریخ در جهت معکوس ادامه داشت ، و اینک متن انگلیسی مطالب فوق که درسایت (http://www.space.com ) آمده است وسپس ترجمه آن از نظرتان می گذرد:
For the past few weeks, Mars has appeared to slow in its eastward trajectory, almost see For the past few weeks, Mars has appeared to slow in its eastward trajectory, Almost seeming to waver, as if it had become uncertain. On Wednesday, July 30, that steady eastward course will come to a stop. Then, for the next two months, the planet will move backward against the star background-toward the west. On Sept 29 it will pause again before resuming its normal eastward direction. All the planets exhibit retrograde motion at one time or another. Ancient astronomers were unable to come up with a satisfactory explanation for it., منبع: http://www.space.com
ترجمه متن فوق :
درطول چند هفته گذشته چنین بنظر می رسد که گردش سیاره مریخ درجهت مشرق به کندی می گراید ، تقریبا این طور بنظر می رسد که مریخ متردد است آیا در جهت غرب یعنی درخلاف جهت خود گردش خواهد کرد، در روز 29سپتامبر حرکتش یکبار دیگر متوقف خواهد شد تا بار دیگر حرکت عادی خود را به سمت شرق از سر گیرد ، همه سیارات دیگر روزی گردش قهقرائی را از خود نشان خواهند داد ، ستاره شناسان باستان از ارائه توضیح قابل قبولی برای این پدیده عاجز بودند .
حدیث رد شمس از کرامات پیامبران و اوصیاء آنان
این کشفیه مسئله رد شمس و امکان عملی و علمی آن را هم حل کرد ، و پاسخی دندان شکن به مخالفان اهل بیت علیهم السلام داد ، که ردشمس برای امام علی علیه السلام را از خرافات و اختراعات شیعیان می شمردند ، زیرا همان طورکه برای سیاره ی مریخ دیده شد ، به صورت دوره ای برای هریک از سیارات منظومه ی شمسی از جمله زمین این اتفاق ممکن، بلکه اجتناب ناپذیراست و برای یک دوره ی زمانی هم برای کره محل سکونت ما زمین این اتفاق می افتد ، و روزی زمین هم مانند مریخ از حرکت باز ایستاده ، به صورت معکوس حرکتی را آغاز خواهد کرد و درآ ن زمان است که خورشید از مغرب زمین طلوع خواهد کرد . که درحقیقت با گردش معکوس زمین است که در تصور ما خورشید از مغرب طلوع می کند و گرنه خورشید درمدار خود ثابت است .
اعجاز انبیاء و اوصیاء الهی
اما طلوع خورشید ازمغرب خارج از این اتفاق دوره ای ، و با اراده خا لق آن و با اعجاز پیامبر و یا وصی او که خلیفه و نماینده خدا در زمینند اتفاق افتاده است ، همان طور که برای حضرت یوشع و داود و سلیمان اتفاق افتاد و برای امام علی علیه السلام درزمان پیامبر و پس از پیامبر صلی الله علیه وآله اتفاق افتاده است . که محدثین خاصه و عامه روایت آن را به تواتر نقل کرده ، بلکه در مورد آن کتاب ها به نگارش درآورده اند و برای متدینین ادیان الهی که برای پیامبران و اوصیا ئشان اعتقاد به معجزات و کرامات دارند این امر هیچ نوع استبعادی نداشته، قابل قبول است ، و مسلمانان که در کتاب آسمانی شان قرآن داستان رد شمس برای حضرت سلیمان و شق القمر برای پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و طلوع خورشید در تفاسیر معتبر ذکر شده است این امر هیچ جای تعجب نیست .
رد شمس برای حضرت سلیمان نبی
در تفاسیر و کتب حدیثی شیعه از امام صادق علیه السلام ذیل آیه شریفه 31 تا 33 از سوره ی (ص) روایت شده است : روی عن الصادق علیه السلام انه قال : ان سلیمان بن داود عرض علیه ذات یوم با لعشی الخیل فاشتغل بالنظر الیها حتی توارت الشمس بالحجاب ، فقال للملائکة : ردوا الشمس علی حتی اصلی فی وقتها ، فردوها ، فقام فمسح ساقیه وعنقه ، وامراصحابه الذین فاتتهم الصلواة معه بمثل ذالک ، وکان ذلک وضوئهم للصلواة ، ثم قام فصلی ، فلما فرغ غابت الشمس وطلعت النجوم . (من لایحضره الفقیه ج1ص129ح607)
ترجمه : از امام صادق علیه السلام روایت شده که روزی عصرگاهان اسبان جنگی را برایش نمایش دادند و سرگرم نظاره بر آنان شد تا هنگامی که خورشید در پس افق در حجاب شد ، به فرشتگان (موکل خورشید) فرمود خورشید را برای من برگردانید تا نمازم را در وقتش بخوانم ، فرشتگان خورشید را برایش باز گرداندند ، بپا خاست دوساق پا و گردنش را شستشو کرد و به یارانش که همراه او نمازشان قضا شده بود دستور داد که مانند او عمل کنند ، و این عمل وضوی آنان برای نماز بود ، سپس برخاست و نماز گذارد ، چون از نماز فراغت یافت خورشید غروب کرد و ستارگان شب طلوع کردند .
درسوره (ص) آیه 33 خداوند می فرما ید : (اذعرض علیه بالعشی الصافنات الجیاد . فقال انی احببت حب الخیرعن ذکر ربی حتی توارت بالحجاب . ردوها علی فطفق مسحا بالسوق والاعناق ) .
ترجمه : هنگامی که عصرگاهان برای سلیمان اسب های جنگی به نمایش گذاشته شد ند گفت : من به خاطر دوست داشتن این اسبان خوب از یاد پروردگارم غافل شدم تا خورشید غروب کرد . آن را برایم برگردانید ، پس (وضوء گرفت ) و برساق پاها و گردن خود مسح کشید .
در این آیه از قرآن با صراحت به بازگشت خورشید برای حضرت سلیمان تصریح شده است ، و مفسرین خاصه و عامه ذیل این آیه از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و ائمه معصومین علیهم السلام روایات بسیاری نقل کرده ، به باز گشت خورشید برای حضرت یوشع بن نون و دیگران اشاره دارند .
ضمنا در تفاسیر اهل بیت علیهم السلام همانطور که دربیان امام صادق علیه السلام دیدیم (مسحا با لسوق) وضوء برای نماز تفسیر شده، اما در تفاسیر عامه (مانند الدرالمنثور سیوطی ) آن را بمعنی زدن ساق پا و گردن اسبان با شمشیر دانسته اند ، که این عمل از پیامبر خدا درمورد اسبان بی گنا ه ستمی نارواست، بخصوص که این اسبان از سپاه پیامبر بوده برای جهاد با دشمن تربیت و نگهداری می شده اند .
رد شمس برای امام علی علیه السلام
حدیث رد شمس برای امام علی علیه السلام از طرق خاصه و عامه بتواتر نقل شده ، که جزء حوادث سال هفتم و بدنبال جنگ خیبر اتفاق افتاده است و بجز چند عالم متعصب از عامه مانند «ابن حزم» و «ابن جوزی» و «ابن تیمیه» و «ابن کثیر» که به تعبیر علامه امینی اینان حاملان روح خبیث اموی هستند ، بقیه در این باره تردیدی نداشته ، تاجائی که دراین زمینه کتاب نوشته و آن را از اتفاقات مسلم و از کرامات حضرت رسول و علی علیهما الصلوات والسلام بر شمرده اند ، که به ذکر یک نمونه از آن پرداخته ، خوانندگان را بمنظور اطلاعات بیشتر به کتاب شریف الغدیر ج3 ص 126 به بعد ارجاع می دهیم .
عن اسماء بنت عمیس ان رسول الله صلی الله علیه وآله صلی الظهر بالصهباء من ارض خیبر ثم ارسل علیا فی حاجة فجاء وقد صلی رسول الله العصر فوضع راسه فی حجر علی ولم یحرکه حتی غابت الشمس ، فقال رسول الله صلی الله علیه وآله الهم ان عبدک علیا احتبس نفسه علی نبیه فرد علیه شرقها ، قالت اسماء فطلعت الشمس حتی رفعت علی الجبال فقام علی فتوضا و صلی العصر ثم غابت الشمس . ( الغدیرج 3 ص 140 ، احقاق الحق ج 5 ص 522 ، و از منابع عامه مشکل الاثار طحاوی ج 2ص8ط حیدر آباد دکن
ترجمه : از اسماء بنت عمیس روایت شده که رسول خدا صلی الله علیه وآله نماز ظهر را در صهباء از اراضی خیبر خواند ، سپس علی را به دنبال کاری فرستاد ، وقتی علی برگشت که حضرت نماز عصر را خوانده بودند ، حضرت سرش را در دامان علی گذاشت و سر خود را تکان نداد تا این که خورشید غروب کرد ، رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود : خداوندا علی برای پیامبرش خویشتن داری کرد خورشید را برایش بطرف مشرقش باز گردان ، اسماء می گوید : خورشید طلوع کرد تا از کوه ها بالا رفت ، علی علیه السلام برخاسته وضوء گرفت و نماز عصر را خواند سپس خورشید غروب کرد .
که در روایات دیگر آمده است پیامبر(ص) درحال تلقی وحی بوده ، و علی علیه السلام هم با اشاره نمازش را خوانده است، اما برای این که حضرت علی نمازش را کامل بخواند از خدا خواست که خورشید را برای او برگرداند .
علامه امینی 43 مورد از روات و مولفین حدیث رد شمس برای امام علی علیه السلام را ذکر می کنند.
