العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > سجده سهو:
دستور سجده سهو
مسأله 1250- دستور سجده سهو اين است كه بعد از سلام نماز فوراً نيت سجده سهو كندو پيشاني را به چيزي كه سجده بر آن صحيح است بگذارد1 و بگويد۱: «بسم الله و بالله و صلّي الله علي محمّد و آل» يا «بسم الله و بالله أللهمّ صلّ علي محمّدو آل محمّد» ولي بهتر است بگويد 2: «بسم الله و بالله السلام عليك أيّها النبيّ و رحمةالله و بركاته» بعد بايد3 بنشيند و دوباره به سجده رود و يكي از ذكرهايي را كه گفته شد بگويد 4 و بنشيند و بعد از خواندن تشهد سلام دهد.
۱- امام خامنه ای ۳۹۸: و بنابر احتیاط بگوید: «بسم اللَّه و باللَّه، السلام علیک ایها النّبیُّ و رحمة اللَّه و برکاته» سپس سر از سجده بردارد و دوباره به سجده رود و ذکر را تکرار کند و پس از آن تشهد بخواند و سلام دهد.
1- بهجت: و بنابراحتياط واجب، به نحو مأثور بگويد...
2- اراكي: و يا بگويد...
فاضل: بنابراحتياط بهتر است بگويد...
3- [كلمه «بايد» در رساله آيت الله فاضل نيست]
4- بهجت: و بنابرأظهر وقتي سر از سجده برداشت تشهد بخواند سپس سلام بدهد. [و] آنچه در سجده نماز واجب است، از قبيل گذاشتن مواضع هفتگانه بر زمين، گذاشتن پيشاني بر چيزي كه سجده بر آن صحيح است، نشستن بين دو سجده و طمأنينه در آنها، طهارت، پوشش و روبه قبله بودن، بنابرأحوط بايد در سجده سهو رعايت شود.
*****
خوئي، تبريزي، وحید: 1259، نوري: مسأله 1251- دستور سسجده سهو این است که بعد از سلام نماز فورا نیت سجده سهو کند و پیشانی را بر چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد* و أحوط اين است كه بگويد: «بسم الله و بالله السلام عليك أيها النبي و رحمة الله و بركاته»، بعد بايد بنشيند و دوباره به سجده رود و ذكري را كه گفته شد بگويد و بنشيند* و بعد از تشهد بگويد: «السلام عليكم» و أولي اين است «و رحمةالله و بركاته» را اضافه كند.
* وحید: و احتیاط واجب ان است که سایر مواضع سجده را هم بر زمین بگذارد و این ذکر را بگوید : «بسم الله و بالله السلام عليك أيها النبي و رحمة الله و بركاته» وباید بنشیند و دوباره به سجده رود و ذکری را که گذشت بگوید و بنشیند وبعد از تشهد سلام دهد و احتیاط واجب آن است که تشهد به نحو متعارف باشد و در سلام بگوید: «السلام عليكم».
* تبريزي: و بعد از خواندن تشهد سلام دهد و اگر در سجده عوض ذكر سابق بگويد: «بسم الله و بالله اللّهمّ صلّ علي محمد و آل محمّد» كافي است.
* نوري: و بعد از خواندن تشهد سلام دهد.
گلپايگاني، صافي: مسأله 1259- دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز فورا نیت سجده سهو کند و پیشانی را به چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و ذكر بگويد، و ذكر سجده سهو را به سه نحو مي شود انجام داد:
اول: «بسم الله و بالله و صلّي الله علي محمّد و آله»
دوم: «بسم الله و بالله الّلهمّ صلّ علي محمّد و آل محمّد»
سوم: «بسم الله و بالله السلام عليك أيّها النبيّ و رحمة الله و بركاته» و احتياط ، اختيار قسم سوم است.
بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و ذکر را بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهد سلام دهد.
زنجاني: مسأله 1259- سجدۀ سهو را باید فوراً بعد از نماز بجا آورد و دستور آن این است که نیت سجده سهو کند و پیشانی را بر چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و دو دست و دو زانو و سر دو انگشت بزرگ پاها را بر زمین بگذارد؛ و نهادن پشت دست کفایت نمی‌کند؛ و بنابر احتیاط رعایت وضو و قبله و ستر عورت را بکند و ذکری را که لازم است بگوید. بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و ذکر را بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهد بگوید: «السَّلامُ عَلَیْکُم»، و بهتر این است که «ورحمةُ اللّه وبرکاتُهُ» را هم اضافه کند. ذکر سجده سهو به گونه‌های مختلفی در روایات آمده است، ولی چنانچه بگوید: «بِسمِ اللّه و بِاللّه، اَلسّلامُ علیکَ أیّها النَّبیُّ ورحمةُ اللّه وبرکاتُهُ، بِسمِ اللّه و بِاللّه والسّلامُ علیکَ أیّها النَّبیُّ ورحمةُ اللّه وبرکاتُهُ»، حتماً عمل به وظیفه نموده است.
سیستاني: مسأله 1236- دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز فوراً نیت سجده سهو کند و پیشانی را ـ بنا بر احتیاط لازم ـ بر چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد، و احتیاط مستحب آن است که در آن ذکر بگوید، و بهتر آن است که بگوید، «بِسْمِ الله وَبِالله، السَّلامُ عَلَیک اَیهَا النَّبِی وَرَحْمَةُ الله وَبَرَکاتُهُ» بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود، و ذکری را که گفته شد بگوید و بنشیند، و بعد از تشهّد بگوید: «السَّلامُ عَلَیکمْ» و اولی این است «وَرَحْمَةُ الله وَبَرکاتُهُ» را اضافه کند.
مكارم: مسأله 1105- سجده سهو به ترتیب زیر است: بعد از نماز بلافاصله نیت سجده سهو می کند و بعد به سجده می رود و مي گويد: «بسم الله و بالله السلام عليك أيها النبي و رحمة الله و بركاته» سپس سر از سجده بر مي دارد و مي نشيند، دوباره به سجده مي رود و همان ذكر را مي گويد و بعد از آن كه سر از سجده برداشت تشهد مي خواند و سلام مي دهد و احتياط آن است كه در تشهد به مقدار واجب اكتفا كند و تنها به سلام آخر قناعت نمايد.
مكارم: مسأله 1106- سجده سهو بايد رو به قبله، و با حالت وضو و طهارت باشد و پيشاني را نيز بر چيزي بگذارد كه سجده نماز بر آن جايز است.
جوادی آملی: مسأله 1299- شيوهٔ سجدهٔ سهو اين است كه پس از سلام نماز فوراً نيّت سجدهٔ سهو كند و پيشانی را بر چيزی كه سجده بر آن صحيح است، بگذارد و بگويد: «بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ وَ صَلَّی اللهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ»؛ يا بگويد: «بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ» و بهتر است بگويد: «بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ السَّلامُ عَلَيكَ أيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكاتُهُ». سپس بنشيند و دوباره به سجده رود و يكی از ذكرهای ياد شده را بگويد و بنشيند و پس از تشهد سلام دهد.
