العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > آیت الله العظمی وحید خراسانی (مدظله):
منافیات نماز
برگرداندن عمدی صورت به سمت چپ یا راست در اثناء نماز
سؤال 154. اگر کسی در نماز عمداً صورت خود را به سمت چپ یا راست برگرداند، آیا نمازش باطل می شود؟
پاسخ:اگر عمداً سر را به قدری بگرداند که مواجه طرف راست یا چپ قبله یا بیشتر باشد نمازش باطل است. ولی اگر عمداً سر را کمی بگرداند که نگویند روی خود را به قبله برگردانده است نمازش باطل نمی شود، واگر به مقداری بگرداند که بگویند روی خود را از قبله برگردانده است (ولو به حدّ راست یا چپ قبله نرسیده باشد) نماز باطل است.
برگرداندن سهوی صورت از طرف قبله
سؤال 155. اگر کسی در هنگام نماز سهواً صورت خود را از طرف قبله برگرداند آیا نمازش صحیح است؟
پاسخ:اگر سهواً صورت خود را از طرف قبله برگرداند، ولی به حدّ راست یا چپ قبله نرسد، نماز صحیح است و اگر سهوا سر را به قدری بگرداند که مواجه طرف راست یا چپ قبله باشد و متذکر شود، در صورتی که وقت (هرچند به مقدار یک رکعت) باقی مانده بنابر احتیاط واجب اعاده نماید، و اگر به این اندازه باقی نمانده یا بعد وقت متذکر شود قضا ندارد.
اشاره با دست و حرکت آن
سؤال 156. اگر هنگام نماز دست را حرکت دهد و یا به واسطه دست به جایی اشاره کند نماز باطل می شود؟
پاسخ:کاری که صورت نماز را به هم نزد، مثل اشاره کردن با دست و حرکت آن اشکالی ندارد.
راه رفتن مختصر در نماز
سؤال 157. آیا راه رفتن مختصر در صورتی که چند قدم حرکت کرده ولی از قبله روی برنگرداند، نماز را باطل می کند یا خیر؟
پاسخ:در فرض مذکور، راه رفتن مختصر بدون اینکه از قبله منحرف شود اگر به مقداری کم باشد که عرفاً صورت نماز را به هم نزند، مانعی ندارد ، ولی نباید در حال حرکت قرائت یا أذکار نماز را انجام بدهد.
جواب سلام در نماز
سؤال 158. اگر کسی به نمازگزار سلام کرد، تکلیف نمازگزار چیست؟
پاسخ:اگر کسی به نمازگزار سلام کند باید همانطور که او سلام کرده جواب دهد، و بنابر احتیاط واجب در مفرد و جمع بودن (مفرد مثل علیک و جمع مثل علیکم) و در معرفه و نکره بودن (معرفه مثل السلام و نکره مثل سلام) باید مطابقت داشته باشد. مثلا اگر گفته سلام علیکم در جواب بگوید سلام علیکم، مگر در جواب علیکم السلام (یا علیک السلام) که بنابر احتیاط واجب باید بگوید سلام علیکم (یا سلام علیک) و اگر سلام دهنده فقط بگوید سلام و علیکم را نگوید بنابر احتیاط واجب نمازگزار هم باید به او بگوید سلام، و اگر زن در سلام بگوید سلام علیک بنابر احتیاط واجب باید نمازگزار بگوید سلام علیک و کاف را زیر و زبر ندهد.
جواب سلام غیر مسلمان در نماز
سؤال 159. آیا جواب سلام شخص غیر مسلمان در نماز واجب است؟
پاسخ:جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان در نماز بنابر احتیاط واجب است و در جواب اکتفا کند به کلمه «سلام» یا به کلمه «علیک»، هرچند احوط آن است که به کلمه علیک جواب بگوید
سلام بچه ممیّز و نامحرم به نمازگزار
سؤال 160. اگر بچه ممیّز یا زن نامحرم و یا مرد نامحرم به نمازگزار سلام کند، آیا جواب او واجب است؟
پاسخ:در فرض مذکور جواب سلام بر نمازگزار واجب است.
به هم زدن نماز واجب و مستحب
سؤال 161. آیا می شود نماز واجب یا مستحب را شکسته و آن را به هم زد؟
پاسخ:شکستن نماز واجب از روی اختیار حرام است ولی برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد، بلکه اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است، یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب می باشد بدون شکستن نماز ممکن نباشد باید نماز را بشکند ، و احتیاط مستحب این است که نماز مستحب را ـ در غیر موارد جواز شکستن نماز واجب ـ نشکند . اما شکستن نماز مستحب مطلقاً جایز است.
