جواب معیار در وطن چند چیز است:
1- وطن اصلی (زادگاه)، تا زمانی که از آنجا برای زندگی اعراض نشود.
2- وطن غیراصلی (محلّ سکونت).
*****
چند مسأله عیناً از رساله آیةالله وحید خراسانی (مدّظلّه):
مسأله ۱۳۳۷ ـ محلّى را كه انسان براى اقامت و زندگى خود اختیار كرده وطن اوست، ولى اگر در آن جا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، اختیار كردن براى زندگى معتبر نیست، بلكه تا اعراض نكرده وطن اوست.
مسأله ۱۳۳۹ ـ جایى را كه انسان محلّ زندگى خود قرار داده و مثل كسى كه آن جا وطن اوست در آن جا زندگى مى كند، كه اگر مسافرتى براى او پیش آید دوباره به همان جا بر مى گردد ـ اگر چه قصد نداشته باشد كه همیشه در آن جا بماند ـ وطن او نیست، ولى احكام وطن بر آن جارى مى شود.
مسأله ۱۳۴۰ ـ كسى كه در دو محلّ زندگى مى كند ـ مثلا شش ماه در شهرى و شش ماه در شهر دیگر مى ماند ـ هر دو محلّ وطن اوست، و همچنین اگر بیشتر از دو محلّ براى زندگى خود اختیار كرده باشد، به طورى كه عرفاً گفته شود آن جا محلّ و مسكن دائمى اوست.
مسأله ۱۳۴۱ ـ كسى كه در محلّى مالك منزلى باشد كه شش ماه متّصل را قصد ماندن در آن جا داشته و این مدّت را مانده باشد، ولى فعلا صرف نظر كرده، احكام وطن بر آن جارى نیست، هر چند احتیاط مؤكّد آن است كه هر وقت به آن جا برسد هم شكسته و هم تمام بخواند. یاحقّ.