احکام >
آیت الله العظمــی بهجت(قدس سره):
تشهد
تشهّد
سؤال683. آیا در تشهد نماز، جایز است بعد از شهادت اوّل، به امید ثواب و به قصد ذکر، این عبارت «الها واحدا أحدا فردا صمدا حیّا قیّوما دائما أبدا لم یتّخذ صاحبةً و لا ولدا» گفته شود؟
پاسخ: جایز است.
خواندن صلوات در تشهد توسط پیامبر اکرم ـ صلّىاللّهعلیهوآلهوسلّم ـ
سؤال684. آیا خود پیامبر اکرم ـ صلّىاللّهعلیهوآلهوسلّم ـ صلوات در تشهد را همراه با «آل محمد» مىخواندهاند؟
پاسخ: بله.
تشهدى که ابوبصیر از امام صادق ـ علیهالسّلام ـ نقل کرده
سؤال685. در بحارالانوار، باب مناقب النبى و العترة، در حالات امام ششم، ابوبصیر از حضرت صادق ـ علیهالسّلام ـ نقل کرده که در تشهد بگویند «اشهد انّ ربّى نعم الرّبّ و انَّ محمدا نعم الرسول و انَّ علیا و اولاده نعم الائمة»، خواندن این تشهد در نماز چه صورت دارد؟
پاسخ: ذکر تشهد بنابر احتیاط عبارت است از: «اشهد ان لا اله الا اللّه وحده لا شریک له و اشهد ان محمدا عبده و رسولُهُ، اللهم صل على محمد و آل محمد.»
اکتفا به شهادتین و صلوات در تشهد
سؤال686. آیا جایز است کسى که عجله دارد یا وقت نماز تنگ است، در تشهد فقط شهادتین را بگوید و صلوات بفرستد؟
پاسخ: احتیاطا باید به همان نحو که در رساله ذکر شده بخواند.
گفتن شهادت ثالثه در نماز
سؤال687. آیا گفتن شهادت سوم یعنى: «اشهد أنّ علیّا ولىّ اللّه» در تشهّد نماز صحیح است؟
پاسخ: اگر در ضمن صلوات بگویند، مانند این که به این نحو گفته شود: «اللّهمّ صلّ على محمّد و آل محمّد سیّما على امیرالمؤمنین خلیفة رسولاللّه بلا فصل و على اولاده اوصیائه الطّاهرین» مانعى ندارد، بلکه گاهى بگویند و گاهى ترک نمایند تا جزئیّت نماز از آن انتزاع و فهمیده نشود.
گفتن «و عجّل فرجهم» بعد از صلوات نماز
سؤال688. گفتن «و عجّل فرجهم» بعد از صلوات تشهد نماز چه حکمى دارد؟ در صورتى که اشکال داشته باشد؛ حکم نمازهایى که به این صورت خوانده شده چیست؟
پاسخ: اشکال ندارد و قصد ورود نکنید.
افزودن جملاتى پس از شهادت اوّل و دوم و صلوات در تشهد
سؤال689. آیا افزودن جملات: «إلها واحدا...» پس از ذکر شهادت اوّل در تشهّد و جملهى «أرسله بالهُدى و دین الحقّ...» پس از ذکر شهادت دوّم و «بارک على محمّدٍ و آل محمّد و تفضّل على محمّدٍ و آل محمّد...» پس از ذکر صلوات، مشروعیّت دارد؟
پاسخ: به قصد مطلق ذکر و رجا مانعى ندارد و بهتر است در تشهّد اوّل تبعیّت از آنچه ائمه ـ علیهمالسّلام ـ فرمودهاند شود و در بعضى از روایات در تشهّد این جملات ذکر شده است.
«تورّک» در حال تشهّد
سؤال690. نشستن به حالت «تورّک» در هنگام تشهد یعنى چه و صورت صحیح آن چگونه است؟
پاسخ: یعنى در حال تشهد بر ران چپ نشسته و روى پاى راست بر کف پاى چپ گذاشته شود.
فاصله داشتن پا از زمین در حال خواندن تشهد
سؤال691. اگر در جایى که براى خواندن تشهد نشستهایم، به علت ناهموار بودن زمین و... قسمتى از پایمان از زمین جدا باشد؛ اشکال دارد؟
پاسخ: اشکال ندارد.
فراموش کردن تشهد رکعت دوم و فهمیدن آن در قیام رکعت سوم
سؤال692. اگر شخصى در رکعت دوم نماز تشهد را فراموش کند و در حالت قیام رکعت سوم یادش بیاید، وظیفهاش چیست؟
پاسخ: باید بنشیند و تشهد را بخواند و بقیه نماز را مطابق معمول خوانده و پس از تمام کردن نماز، دو سجده سهو براى ایستادن بىجا و دو سجده سهو براى قرائت یا تسبیحات زیادى در صورتى که خوانده باشد، به جا آورد.
به یاد آوردن تشهد فراموش شده بعد از رکوع رکعت سوم
سؤال693. اگر شخصى تشهد رکعت دوم را فراموش کند و در حالت رکوع رکعت سوم و یا بعد از آن رکوع، یادش بیاید، وظیفهاش چیست؟
پاسخ: قضاى تشهد را بعد از نماز باید به جا آورد و پس از آن احتیاطا سجده سهو نیز بخواند. (مسألهى 908 رساله).
چرت زدن در تشهّد و سلام
سؤال694. نمازگزار در رکعت آخر و در حالت نشسته، براى لحظاتى چرتش مىبرد. بعد از این که حواسش جمع شد، یادش نمىآید که قبل از چرت، تشهد و سلام را گفته است یا نه. در چنین موقعیّتى وظیفهى او چیست؟
پاسخ: اگر چرت در حدّ ابطال وضو بوده و یا طولانى بوده، احتیاطا نماز را اعاده کند و در غیر این صورت تشهّد و سلام را بگوید و نماز او صحیح است.
