العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > آیت الله العظمــی بهجت(قدس سره):
اذان و اقامه
گفتن اقامه بدون اذان
سؤال350. آیا گفتن اقامه مشروط به گفتن اذان است یا مىتوان آن را بدون اذان گفت؟
پاسخ: مشروط نیست.
«أشهد أنّ علیّا ولىّ اللّه» در اذان
سؤال351. آیا جملهى «أشهد أنّ علیّا ولىّ اللّه» جزو اذان و اقامه است و آیا ذکر صلوات و تحیّات بر انبیا ـ علیهمالسّلام ـ در اذان صحیح است؟
پاسخ: بعید نیست مستحب بودن اقرار به ولایت امیرالمؤمنین على بن ابى طالب ـ علیهالسّلام ـ در اذان، در صورتى که به نیّت مطلوب بودن گفته شود و کاملترین عبارتى که این جا گفته مىشود آن است که اقرار به خلیفهى دین بودن یا وصى بودن امیرالمؤمنین ـ علیهالسّلام ـ و ائمه طاهرین ـ علیهمالسّلام ـ در آن باشد و ذکر صلوات، مانعى ندارد. (مسأله 758 رساله)
بلند بودن صداى اذان
سؤال352. بلند بودن صداى اذان در صورتى که موجب آزار همسایگان شود چگونه است؟
پاسخ: اگر اذیّت شدن بىجهت و غیر عقلانى است، مانعى ندارد و در غیر این صورت صداى آن را کم کنند.
صحبت کردن بین اذان و اقامه
سؤال353. آیا حرف زدن با دیگران بین اجزاى اذان و اقامه جایز است؟ اگر جایز است تا چه اندازه به صحت اذان و اقامه ضرر نمىرساند؟ و اگر جایز نیست آیا باید از سر بگیرد یا مىتواند به آن چه گفته شده اکتفا کند؟
پاسخ: حرف زدن با دیگران در بین اجزاى اذان و اقامه جایز است، اگرچه مکروه است و اگر در حال اقامه باشد اعادهى آن، مستحب است و اگر خیلى طول دهد که صورت اذان و اقامه به هم بخورد، از سر بگیرد.
قرآن خواندن یا دعا در بین اذان و اقامه
سؤال354. فاصله انداختن در بین بخشهاى اذان به وسیلهى قرآن یا دعا تا چه حدّ جایز است؟
پاسخ: اگر خیلى طولانى نباشد، جایز است.
کفایت اذان و اقامه براى کسى که نماز را قطع مىکند
سؤال355. کسى براى نماز خود اذان و اقامه گفته است، در اوّل نماز برایش شک بین یک و دو پیش مىآید و بعد از تفکّر، نماز را قطع مىکند. آیا مىتواند به اذان و اقامهى گفته شده اکتفا کند یا فاصله ایجاد شده، به صحت اذان ضرر مىرساند؟
پاسخ: همان اذان و اقامه کافى است.
اذان و اقامه غیر امام در جماعت
سؤال356. آیا اذان و اقامه شخص دیگرى غیر از امام، در نماز جماعت کافى است؟
پاسخ: اگر امام جماعت اذان و اقامهى شخص دیگرى را بشنود براى نماز کافى است، اگرچه بهتر آن است که خودش بگوید و ثواب آن چند برابر است.
اضافه کردن شهادت به عصمت و مقام حضرت زهرا یا امامان ـ علیهمالسّلام ـ
سؤال357. آیا مىتوان شهادت به عصمت و مقام حضرت زهرا ـ علیهاالسّلام ـ یا امامان دیگر ـ علیهمالسّلام ـ را در اذان اضافه کرد؟
پاسخ: آن را در ضمن صلوات یا دعاى صحیح مندرج کرده و بگوید.
شهادت ثالثه
سؤال358. گفتن شهادت ثالثه (علىٌّ ولىّ اللّه) در اذان و اقامه و تشهّد به امید ثواب چه طور است؟
پاسخ: در اذان و اقامه مانعى ندارد و در تشهّد احتیاط این است که مقصود خود را در صلوات دوّمى بیاورد: مانند «اللّهم صلّ على محمّد و آله الاوصیاء الائمة الاثنى عشر...».
اذان دیگرى غیر از اذان نماز و اعلام وقت
سؤال359. آیا به غیر از اذان اعلام وقت و اذان و اقامهى نماز، اذان دیگرى نیز هست یا خیر؟
پاسخ: مستحب است اذان در گوش راست مولود (نوزاد) و اقامه در گوش چپ او و نیز مستحب است اذان گفتن در گوش سیّىء الخُلق و فرد بد اخلاق، اگرچه بداخلاقى او براى ترک خوردن گوشت تا چهل روز باشد و بهتر، اذان گفتن در گوش راست او است، و حکایت اذان هم مستحب است.
گفتن اذان و اقامه در نماز احتیاط
سؤال360. در نماز احتیاط که اذان و اقامه ندارد، اگر کسى عمدا یا اشتباهى آنها را بگوید، نماز او چه حکمى دارد؟
پاسخ: سهوا اشکال ندارد، به خلاف عمد.
استقبال در اذان و اقامه
سؤال361. معنى «استقبال در اذان و اقامه» چیست؟ آیا «استقبال» در اذان و اقامه شرط است یا خیر؟
پاسخ: استقبال یعنى رو به قبله بودن، و در اذان و اقامه مستحب است.
اشتباه مؤذن در گفتن اذان پیش از دخول وقت
سؤال362. اگر مؤذّنى، به اشتباه، قبل از وقت اذان بگوید و سپس به اشتباهش پى ببرد، آیا لازم است به مردم اطلاع دهد یا خیر؟
پاسخ: در صورت امکان تذکّر بدهد.
اذان رادیو و تلویزیون
سؤال363. آیا اذانى که از رادیو و تلویزیون جمهورى اسلامى پخش مىشود، براى اطمینان یافتن از حصول وقت نماز کفایت مىکند یا خیر؟
پاسخ: حصول اطمینان مربوط به خود مکلّف است.
حرف زدن بعد از اذان و قبل از اقامه
سؤال364. بعد از اتمام اذان و قبل از اقامه، آیا مىتوان با دیگران صحبت کرد؟
پاسخ: بله، مىتوان مگر در نماز صبح که مکروه است
اذان کودک نابالغ در نماز جماعت
سؤال365. کودکى که هنوز به سن تکلیف نرسیده است، آیا مىتواند اذان نماز جماعت بگوید یا خیر؟
پاسخ: طفل اگر ممیّز باشد، اکتفا به اذان او براى جماعت مىشود.
گفتن اذان توسط عدّهى زیادى به طور هم زمان
سؤال366. اگر در نماز جماعتى هم زمان با مؤذّن بقیه افراد حاضر در مسجد شروع به اذان گفتن بکنند، به گونهاى که به نظر برسد همگى به طور دسته جمعى مشغول اذان گفتن هستند، آیا این امر اشکالى به اذان نماز وارد مىکند یا خیر؟
پاسخ: خیر.
اذان امام جماعت، اگر هیچ اذانى را نشنیده باشد
سؤال367. اگر امام جماعت، اذان اعلام وقت و اذان نماز جماعت را به دلیل دیر رسیدن به مسجد نشنود، آیا باید خود اذان بگوید یا لازم نیست؟
پاسخ: اگر امام نشنیده ولو مأمومین شنیده باشند، براى امام جماعت کافى نیست.
کفایت اذان و اقامه امام جماعت از اذان و اقامه مأمومین
سؤال368. آیا اذان و اقامهاى که توسط امام جماعت گفته مىشود، از اذان و اقامه مأمومین کفایت مىکند؟
پاسخ: بله، کفایت مىکند، هر چند نشنیده باشند.
کفایت اذان و اقامه نماز جماعت براى نماز فرادا
سؤال369. اگر در مسجدى، توسط امام جماعت اذان و اقامه گفته شود و فرد دیگرى بخواهد نماز را فرادا بخواند، مىتواند به اذان و اقامه امام اکتفا کند، یا خود نیز بگوید؟
پاسخ: اکتفا مىکند. (به مسألهى 762 رساله رجوع شود.)
سخن گفتن در بین اقامه
سؤال370. آیا سخن گفتن بین اقامه اشکال دارد؟
پاسخ: کراهت دارد و در این صورت اعادهى آن مستحب است.
اذان رادیو و تلویزیون به صورت زنده و یا غیر آن
سؤال371. اگر نمازگزار صداى اذانى که از رادیو و تلویزیون به صورت زنده و مستقیم پخش مىگردد بشنود، مىتواند به آن اکتفا کرده و فقط اقامه بگوید؟ اگر به صورت غیرزنده پخش شود، چه طور؟
پاسخ: با فرض این که مثل پخش بلندگو است، اکتفاى به آن مانعى ندارد؛ ولى اگر این گونه نباشد، بىاثر است.
