العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > حدود و تعزیرات:
آیت الله العظمی نوری همدانی (مدظله)
سؤال: در شرع مقدس چه نوعى از تعزير (شلّاق، حبس و...) معمول، متعارف و غالب بوده است؟ به عبارت ديگر سوابق تاريخى پيغمبر اكرم صلى الله وعليه وآله وسلم و ائمه اطهار عليهم السلام غالباً چه نوع تعزيرى را اعمال مى كردند؟
پاسخ: در موارد مختلف، مختلف بوده است.
سؤال: همانطورى كه مستحضريد تعزيرات در دست حاكم است آيا حداقل تعزيرات مثلاً يك ضربه شلاق است يا اقل معتد به است چگونه بايد عمل نمود؟
پاسخ: تشخيص حاكم با رعايت تعهد و دقت، ميزان است.
سؤال: آيا در نگهدارى متهم در حبس تعزيرى (با قرار بازداشت) حداقل و اكثرى معيار هست يا مدت زمان بدست حاكم است؟
پاسخ: تعيين با نظر حاكم است.
سؤال: كسى كه قرار است اعدام شود حداً يا قصاصاً اگر حدود و تعزيرات ديگرى اقل از قتل براى او ثابت شود مى توان از آنها صرف نظر نمود و آيا در مورد حق الله و حق الناس تفاوتى در اين مسأله وجود دارد يا خير؟
پاسخ: در مواردى كه قابل جمع است بايد جمع كرد مگر اينكه حاكم شرع مصلحت را در صرف نظر كردن بداند.
سؤال: در صورتى كه بعد از اعدام و قبل از دفن در سردخانه يا پزشكى قانونى در مجرم علائم حياتى ديده شود و با مداوا سلامت خود را بازيابد اجراء مجدد حكم چه صورت دارد ايا بين حد و قصاص تفاوتى وجود دارد؟
پاسخ: حكم شرعى اعدام است و چون تحقيق نيافته است بايد عملى شود و بين حد و قصاص فرقى نيست مگر اينكه فقيه در مواردى نظر خاصى را مصلحت بداند.
سؤال: اگر شخصى مكرراً مرتكب جرائمى شود كه جنبه حقوق الناس دارد مانند فحاشى، ايراد ضرب عمومى، ترك انفاق و... و هر بار با گذشت مدعى، دعوا فيصله يافته باشد، در صورتى كه اقدامات وى مخل به نظم عمومى تشخيص داده شود، و يا اينكه مثلاً دو بار مرتكب جرم مشابهى بود و هر بار با گذشت شاكى بخشيده شود آيا حاكم مى تواند تعزيرى را در مورد وى در نظر بگيرد؟
پاسخ: فقيه در صورتى كه مصلحت اجتماعى اقتضا كند، مى تواند.
سؤال:آيا مجازات حبس ابد براى ممسك و اكراه كننده در قتل عمد جنبه تعزيرى دارد و يا اينكه غير تعزيرى است؟
پاسخ: غير تعزيرى است.
سؤال: آيا در حد قوادى و محاربه و افساد فى الارض اكراه محقق مى شود؟
پاسخ: محقق نمى شود.
سؤال: اگر مادر شخصى زنا نمايد، آيا شخص مى تواند او را بزند؟
پاسخ: اجراى حد با حاكم شرع است.
سؤال: اگر فردى از اهل تسنّن به ذات مقدّس ائمه اطهار عليهم السلام توهين كند آيا زدن او جايز است؟
پاسخ: بلى و مراتب با نظر حاكم شرع است.
سؤال: در گناهانى كه براى حاكم شرع حق و يا وظيفه تعزيرات است آيا تعزير آنها به وسيله شلاق خواهد بود و يا اين كه به وسيله حبس و يا جريمه نقدى هم جايز است؟
پاسخ:: تعزير به حبس در بعض موارد در احاديث اهل بيت عليهم السلام آمده است و غير آن از همه جهت بستگى به نظر فقيه دارد.
سؤال: آگر شخصى در جلسه دادگاه، ضد و نقيض بگويد و دروغ بگويد، آيا اين كذب همانند كذب در غير جلسه دادگاه است و مى توان او را تعزير كرد يا خير؟
پاسخ: در صورتى كه حاكم، علم به كذب او پيدا كند مى تواند تعزير كند، بلى در صورتى كه احتمال توريه بدهد نسبت به يكى از طرفين قضيه، تعزير جايز است.
سؤال: هر گاه شخص مرتكب معصيتى كه موجب حد است بشود و توبه نمايد و بعد از گذشتن زمانى نزد حاكم شرع اقرار به گناه نمايد. آيا اقرار بعد از توبه مثل اقرار قبل از توبه است يا خير؟
پاسخ: اقرار به معصيت بعد از توبه از آن معصيت، موجب حد نمى شود.
سؤال: آيا زنانى كه بدون حجاب شرعى در خيابان ها و كوچه ها و محيطهاى خارج از خانه ظاهر مى شوند، مى توان آنها را به خاطر نداشتن حجات تعزير كرد يا خير؟
پاسخ: نهى از منكر مراتب دارد و اگر حاكم شرع در مواردى آن را لازم بداند مى تواند اجرا كند.
سؤال: اگر كسى مسلمان باشد و نماز نخواند و روزه نگيرد آيا مى توان او را به دليل نماز نخواندن و روزه نگرفتن تغزير كرد؟
پاسخ: نهى از منكر مراتب دارد و اين موضوع آخرين مرحله است و با نظر حاكم شرع است
