العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > غصب:
آیت الله العظمی مظاهری (مدظله)
استفاده از وسايل صاحب خانه بعد از فوت او
سؤال: در خانه اى زندگى مى كردم و با اجازه صاحبخانه از لوازم و وسائل آن خانه استفاده مى كردم، صاحب خانه از دنيا رفته و ورثه او دو برادر و سه خواهر هستند، آيا مى توانم بدون اجازه ورثه از آن لوازم استفاده كنم؟
پاسخ: بايد با اجازه ورثه باشد.
تصرف ملك پدري
سؤال: شخصي پدرش ملکي را غصب کرده است، آيا همسر و فرزندان او مي‌توانند از آن استفاده کنند؟
پاسخ: نمي‌توانند مگر چاره‌اي نداشته باشند.
وظيفه غاصب
سؤال: آيا غاصب علاوه بر برگرداندن مال غصبي به صاحب آن وظيفۀ ديگري هم نسبت به صاحب مال دارد؟
پاسخ: بايد جبران خسارت را هم بکند.
تشكيل جلسات مذهبي در مكام غصبي
سؤال: تشکيل جلسات مذهبي نظير قرآن يا هيأت و امثال آن، در مکان غصبي چه صورتي دارد؟
پاسخ: جايز نيست.
خواندن قرآن غصبي
سؤال: آيا خواندن قرآن از قرآني که بدون رضايت صاحب آن غصي شده است ثواب دارد؟
پاسخ: ثواب ندارد بلکه حرام است.
مالک محصول حاصل از بذر منتقل شده
سؤال: اگر بذر متعلق به فردي با سيل و باد به زمين شخص ديگري برده شود و در آن جا برويد گياه روييده شده و ثمره آن متعلق به چه کسي است؟
پاسخ: مربوط به صاحب ملک است.
خريد زمين با پول حرام
سؤال: آيا زميني که با پول حرام خريده شود، حکم زمين غصبي را دارد؟
پاسخ: حکم زمين غصبي را دارد.
علم به غصب
سؤال: آيا غاصبي که علم به غصب خود مي‌يابد بايد محل غصب شده را فوري تخليه نمايد؟
پاسخ: بايد فوراً تخليه کند و فوراً بايد به صاحبش رد کند.
غصب کردن اموال دشمنان اهل بيت«علیهم السلام»
سؤال: آيا غصب کردن اموال دشمنان اهل‌البيت«عليهم‌السلام» جايز است؟
پاسخ: مربوط به حاکم شرع است.
استفاده از مصالح غصبي در ساختمان
سؤال: اگر در ساختمان مصالح غصبي به کار ببرند تصرف در آن ساختمان چه حکمي دارد؟
پاسخ: جايز نيست.
مسافرت كارمند با وسيله نقليه دولتي
سؤال: اگر كارمند با وسيله نقليه دولتي مسافرت كند و شخص ديگرى را هم سوار كند، اشكال دارد؟
پاسخ: اگر مسافرت او با اجازه باشد، پولي كه از ديگري گرفته است را بايد به اداره مربوطه رد كند و اگر نمي شود بايد با حاكم شرع در ميان بگذارد.
رفت و آمد عابرين در زميني که معبر شده
سؤال: زمين هاى كشاورزى يا مسكونى و تجارى كه مالكين آن ها افراد زيادى بودند و آن زمين ها را به خيابان، كوچه و معابر عمومى تبديل كرده اند، آيا رفت و آمد براى عابرين كه نه غاصب هستند و نه جرى بر غصب غاصبين مى كنند و چه بسا مضطرّ به عبور از آن جا باشند، جايز است؟
پاسخ: جايز است.
غصب بعد از اتمام مدت اجاره خانه
سؤال: اگر زمان اجاره يا خانه مغازه، تمام شود و مستأجر نتواند مالك را به اجاره مجدد راضى نمايد و مالك بگويد راضى نيستم لحظه اى تصرف نماييد، آيا متصرّف غاصب مى باشد؟
پاسخ: بايد همديگر را راضي كنند.
جهل به غذاي غصبي
سؤال: اگر كسى غذاى غصبى را به ميهمان بدهد؛ در صورت جهل ميهمان به غصبى بودن غذا، آيا غاصب ضامن است يا ميهمان، و آيا اين غذا اثر وضعى منفى بر ميهمان خواهد داشت؟
پاسخ: غاصب ضامن است و بايد به نرخ روز جبران خسارت كند.
خوردن ميوه از باغ غصبي
سؤال: خوردن ميوه از باغى كه غصبى است چه حكمى دارد ؟
پاسخ: جايز نيست.
غصبي بودن باغ
سؤال: اگر انسان بداند صاحب باغ، باغ خود را با مال غصبي خريده است،آيا استفاده از ميوه هاي آن اشكال دارد.؟
پاسخ: جايز نيست.
کشاورزي با بذر غصبي
سؤال: اگر كسي با بذر يا دانه غصبي كشاورزي كند پس از زحمات و هزينه هاي فراوان آن دانه ها يا بذرها تبديل به محصول شود و منفعت داشته باشد آن محصولات ومنفعت آن متعلق به غاصب است يا صاحب دانه؟و آيا غاصب فقط دانه را به صاحب دانه بدهكار است يا بايد مثلاً درختان يا محصولات و منفعت را تحويل صاحب اوليه بدهد؟
پاسخ: محصول مال غاصب است ولي كليه خسارات وارده را بايد جبران كند.
غصب ملک مالکين مشاع
سؤال: با توجّه به اين كه هر يك از مالكان ملك مشاع، در جاى جاى آن ملك سهم مالكانه دارند، در مواردى كه تمام ملك مشاع مورد غصب قرار گرفته باشد، آيا هر يك از مالكان آن ملك مى توانند به طور جداگانه نسبت به خلع يد غاصب از تمام ملك مشاع اقدام نمايند؟
پاسخ: كليه مالكين حق دارند و غاصب بايد جبران خسارت كند.
غصب اموال كفّار
سؤال: آيا غصب مال هندو يا بت پرست يا کافر جائز است؟
پاسخ: جايز نيست.
ترديد در پيدا کردن صاحب مال غصبي
سؤال: من مالي را غصب كرده ام و اكنون مي خواهم به صاحب آن برگردانم ولي در صاحب مال بودن بين چند نفر ترديد دارم و مطمئن نيستم آن مال متعلق به كدام يك است و خود آنان هم نمي دانند حال بايد چه كنم؟
پاسخ: بايد همه آنها را راضي كند و اگر نمي تواند يا نمي شود، بايد حاكم شرع رفع مشكل كند
حساب مال غصبي به قيمت روز
سؤال: آيا در پرداخت قيمت مال غصبى ، قيمت روز ملاك است يا قيمت هنگام غصب يا بالاترين قيمت از زمان غصب تا زمان پرداخت؟
پاسخ: به نرخ روز كه «يوم الادا» مي گويند بايد پرداخت كند مگر ضرري باشد که بايد جبران خسارت را هم بكند
