العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > احکام بین عمره و حج تمتع:
خارج شدن از مكه
سؤال: خدمه كاروانها كه پس از انجام عمره تمتّع براي ديدن چادرها و كارهاي ديگر بايد به عرفات و مني بروند و برگردند، وظيفه آنان چيست؟
پاسخ: بنابراحتياط واجب نميتوانند از مكّه خارج بشوند مگر در مورد ضرورت، و در اين صورت بايد براي حج محرم شوند و بيرون بروند. بلي اگر احرام براي آنان حَرَجي باشد، و رفتن به عرفات و مني براي آنان ضرورت دارد ميتوانند بدون احرام به آنجا بروند.
سؤال: آيا لازم است خدمه كاروانهاي حج در صورتي كه عمره مفرده بجا آوردهاند براي خروج و ورود به مكّه محرم شوند؟
پاسخ: در فرض سوال، براي خروج از مكّه احرام لازم نيست، و براي ورود به مكّه نيز اگر قصد انجام حج ندارد، و سي روز از احرام قبل نگذشته است، احرام لازم نيست.
سؤال: بعضي از حجاج منزلشان از مكّه خارج است، بعد از عمره تمتّع و قبل از احرام به حج تمتّع، خارج شدن آنان از مكّه چه حكمي دارد؟
پاسخ: خروج از مكّه بعد از عمره تمتّع جايز نيست علي الاحوط، مگر در مورد ضرورت كه در اين صورت هم بايد محرم شوند به احرام حج، و خارج شوند، و اگر با احرام بودن براي شخص حرجي باشد، بدون احرام نيز ميتواند خارج شود.
سؤال: كسي كه وسائلش در جحفه مانده است ، آيا ميتواند براي آوردن وسائل خود از احرام خارج گردد، در حالي كه براي عمره تمتّع محرم شده، و وارد حرم گرديده است؟
پاسخ: ميتواند قبل از خروج از احرام عمره، برود و وسائل خود را بياورد، و اگر اعمال عمره تمتّع را انجام داده و مُحل شده است، نميتواند از مكّه خارج شود، مگر در حال ضرورت، محرماً به احرام حج علي الاحوط.
سؤال: جماعتي از راه طائف عازم مكّه بودند، قبل از رسيدن به قَرن المنازل آنان را از راه وادي عقيق فرستادند، و از راه قرن المنازل منع كردند، و لذا در وادي عقيق محرم شدند. احرام آنان چه صورت دارد؟
پاسخ: صحيح است.
سؤال: بعضي از مديران كاروان حج، يا بعض كارمنداني كه سالهاي زياد به حج مشرف ميشوند، و حج واجب خود را انجام دادهاند، در بعضي از سالها اگر چه در اشهر حج باشد فقط يك عمره مفرده بجا ميآورند و مُحل ميشوند، و به منظور سهولت رسيدگي به حجاج براي رفتن به عرفات هم محرم نميشوند، آيا اشكالي دارد يا خير؟
پاسخ: در فرض سوال، كه واجبي در ذمّه آنها نيست، بعد از بجا آوردن عمره مفرده جايز است از مكّه خارج گردند، و تا يك ماه بعد جايز است بدون احرام داخل مكّه شوند.
سؤال: آيا بعد از انجام اعمال مني و قبل از انجام اعمال مكّه ميتوان از مكّه خارج شد يا خير؟
پاسخ: مانع ندارد.
سؤال: با توجه به عدم جواز خروج از مكه بعد از عمره تمتّع گاهي خروج قهري است مثلاً منزلي كه براي حجاج گرفتهاند از مكه بلكه از حرم خارج و يا اينكه راننده از طريق خارج مكه مسافر را به مقصد ميرساند مثلاً او را از طريق مني و مشعر به مكه ميبرد ـ با توجه يا بيتوجّه ـ تكليف چيست و اگر اين خروج بعد از خروج از احرام باشد احرام مجدّد لازم است يا نه؟
پاسخ: در فرض سوال، عمره و حجش صحيح است لكن در صورت توجه نبايد خارج شود و اگر مضطر به خروج باشد و محرم شدن براي حج برايش حرجي است با توجه هم ميتواند خارج شود و در اين صورت اگر از عمره اولي سي روز گذشته باشد بايد در صورت ممكن به ميقات برود والا به هر مقداري كه ممكن است به طرف ميقات برود و اگر آن هم ميسّر نيست از ادني الحلّ براي عمره تمتّع محرم شود و عمره اولي مفرده ميشود و اگر فاصله كمتر از سي روز باشد و در غير آن ماهي كه عمره اوّلي را بجا آورده وارد شود به احتياط واجب در ميقات محرم به احرام عمره تمتّع شود و بعد از انجام اعمال عمره تمتّع محرم به احرام حج تمتّع بشود و كسي كه بعد از عمره تمتّع بدون احرام از مكه خارج شده و پس از گذشت يك ماه و يا بيشتر عصياناً و يا جهلاً يا نسياناً بدون احرام وارد مكه شده همان عمره اوّلي كه انجام داده عمره تمتّع محسوب است و كافي است.
سؤال: اگر زني براي عمره مفرده به مكه رفته است و محرم شده است ولي حائض است هنوز نتوانسته اعمال را انجام بدهد آيا ميتواند با حالت احرام قبل از اعمال خارج از مكه برود مثلاً برود جدّه؟
پاسخ: در فرض سوال، خروج او از مكه مانع ندارد ولي بايد براي اتمام اعمال به مكه برگردد.
سؤال: محل توزيع گوشت در مكه مكرمه، حدود يك كيلومتر بعد از مسجد تنعيم قرار دارد، با توجه به اينكه عوامل خدماتي مجبورند براي گرفتن سهميه كاروان به آن محل تردد كنند، آيا به عمره تمتّع آنها يا حج واجب خودشان اشكالي وارد ميشود؟ به علاوه حكم مسأله در خصوص كساني كه حج مستحبي يا نيابتي بجا ميآورند چگونه است؟
پاسخ: در مورد سوال، چنانچه محلّ مذكور از توابع مكه مكرمه محسوب باشد تردد اشكال ندارد و اگر از توابع محسوب نشود بايد محرماً به احرام حج، خارج شود ولي اگر خروج با احرام حرجي باشد ميتواند بدون احرام برود و در هر حال ضرري به عمره يا حج نميزند و در اين احكام تفاوتي بين اقسام حج (مستحبي يا نيابتي يا غير اينها) نيست بلي اگر با اجير در حج شرط كرده باشند كه بعد از عمره و قبل از حج از مكه خارج نشود و يا اينكه نفس استيجار ولو با قرائن انصراف به آن داشته باشد و اجير خارج شده باشد بايد رضايت اجير كننده را نسبت به اجرت حاصل نمايد.
سؤال: آيا در فاصله بين اتمام عمره تمتّع واحرام حج تمتّع ميتوان از شهر مكّه خارج شد و در صورتي كه عمداً يا جهلاً يا سهواً از مكّه خارج شود تكليف چيست؟
پاسخ: چنانچه از پاسخ سوالقبلي دانسته شد كسي كه عمره تمتّع انجام داده جايز نيست بدون ضرورت از مكّه خارج شود و در صورت ضرورت بايد با احرام حج خارج شود ولي اگر بدون احرام خارج شده در صورتي كه عالم به مسئله بوده معصيت كرده و بايد توبه كند و اگر جهلاً يا سهواً خارج شده گناهي نكرده ولي در تمام صور ضرري به حج او نميزند.
سؤال: كسي كه از طرف ديگري در حج نايب است، و بين عمره تمتّع و حج تمتّع از شهر مكّه بيرون رفته، آيا ضرري به نيابت او ميزند يا نه؟
پاسخ: مضرّ به نيابت او نيست.
