العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > استطاعت:
رجوع به كفايت
سؤال: كسي كه با وجود تقليد صحيح قبلاً به حج مشرف شده، و چون رجوع به كفايت را مجتهد او شرط استطاعت نميدانسته، حَجّةالاسلام را قصد نموده و بجا آورده است، با اينكه رجوع به كفايت نداشته است، و فعلاً همه شرايط استطاعت براي او موجود است، و از حضرتعالي تقليد ميكند، آيا بايد حج سابق را اعاده نمايد يا خير؟
پاسخ: نياز به اعاده حَجّةالاسلام نيست گرچه موافق با احتياط است.
سؤال: اگر شخص مقلد مرجعي بوده، كه در استطاعت شرط ميكرده (كه پس از رجوع از حج، شخص نياز به استفاده از وجوهات شرعيه نداشته باشد)، از اين رو چون خود را مستطيع نميدانسته براي حج نيابي اجير شده و حج نيابي بجا آورده است، و اكنون از حضرتعالي تقليد ميكند، و شما در رجوع به كفايت در صورتي كه شهريه و يا وجوه شرعي دريافتي براي مخارج زندگي او كافي است او را مستطيع ميدانيد، و استطاعت هم مانع از قبول نيابت است، حال بفرماييد تكليف حج قبلي چه ميشود؟ و وظيفه فعلي او چيست؟
پاسخ: نيابتي كه طبق فتواي مرجع قبلي انجام داده است صحيح ميباشد، و اگر بعداً مستطيع شد بايد حَجّةالاسلام خود را بجا آورد.
سؤال: شخصي حج بجا آورده، لكن چون رجوع به كفايت او از وجوه و امثال آن بوده، و آن زمان نيز متذكّر مسأله مربوط به عدم استطاعت چنين شخصي طبق فتواي مرجع آن زمانش نشده، و گمان كرده كه حج واجب خود را انجام داده است، پس از آن و در حال استطاعت قطعي نيابتاً حج بجا آورده است، آيا حج نيابتي وي صحيح است، يا بايد پس از انجام حج واجب مستقر خودش، نيابت را تكرار نمايد؟
پاسخ: در فرض سوال اگر فعلاً از مرجعي تقليد ميكند كه امرار معاش از وجوه شرعيّه را مانع از صدق استطاعت نميداند، حَجّةالاسلام او صحيح و حج نيابي او نياز به تكرار ندارد.
سؤال: خدمهكاروانها وپزشكان وامدادگران وافراد ديگري كه با مأموريت به ميقات آمدهاند آيا مستطيع هستند و بايد حَجةالاسلام بجا آورند يا نه؟
پاسخ: چنانچه اشخاص مذكور رجوع بكفايت داشته باشند مستطيع هستند و بايد حَجّةالاسلام بجاي بياورند.
سؤال: شخصي كه مخارج حج را دارد اما در برگشت از سفر حج براي دادن وليمه يا مخارج زندگي مقروض ميشود و يا به وجوه شرعي مانند خمس و زكات نيازمند است، آيا چنين شخصي مستطيع است يا نه؟
پاسخ: در فرض سوال، وليمه دادن جزء استطاعت نيست و اما نسبت به احتياج به وجوه شرعي در رجوع به كفايت چنانچه معاش او بطور مستمر از وجوه شرعي است مستطيع است.
سؤال: حقير داراي شغل «كارمند بانك» همه ساله بانك مبلغي را به عنوان وام قرض الحسنه و يا با سود كم به اينجانب پرداخت مينمايد و بطور ماهيانه از حقوقم كسر مينمايد آيا پس از گذشت سال طريقه پرداخت سهم امام(عليه السلام) اين پول چگونه است؟ آيا ميشود با اين پول كه تا ده سال بعد بدهكارم به حج رفت يا خير؟ در صورتي كه اين حقير داراي چند فرزند هستم كه احتياج به خرجي و فراهم نمودن امكانات تحصيل و جهيزيّه براي زندگي آينده آنها و فراهم نمودن شوهر و يا همسر دارند آيا به نظر حضرتعالي فرزند و امكانات زندگي مانع از رفتن حج ميشوند يا خير؟
پاسخ: قرض با سود ولو سود آن كم باشد ربا و حرام است و اگر وام بدون سود باشد، نسبت به خمس آن هر مقدار از وام اداء شود و مقابل آن مانده و سال بر آن گذشته خمس دارد و اما نسبت به وجوب حج چنانچه پولي كه فعلاً دارد كافي براي حج رفتن باشد و بتواند به سهولت قرض خود را هم اداء كند و سائر شرائط استطاعت مانند بازبودن راه و رجوع بكفايت موجود باشد حج بر او واجب است و اگر مصرف كردن آن پول باعث شود كه وقت مراجعت از حج زندگي او مختل شود حج بر او واجب نيست.
