العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > تقلید:
آیت الله العظمی نوری همدانی (مدظله)
|
استفتائات تقلید (آیت الله العظمی نوری مدظله)
سؤال1:در اصل مسأله تقلید آیا انسان باید تقلید کند یا اجتهاد؟
پاسخ:موضوع تقلید تقلیدی نیست و یک امر عقلایی است که انسان در هر رشته یه متخصص آن رشته مراجعه می کند.
سؤال2: اگر فردی نیّتش این باشد که من از فلانی تقلید می کنم و توجه به این موضوع ندارد که: «تقلید انجام عمل مستند به فتوای مجتهد است»:
1- آیا به نیت تقلید، تقلید محقق شده یا خیر؟
2- آیا می تواند در اینصورت از مجتهد دیگری تقلید کند؟
پاسخ1:تنها به نیت تقلید محقق نمی شود.
پاسخ2: می تواند.
سؤال3:آیا تقلید از اعلم بر مکلف واجب است؟
پاسخ: واجب است.
سؤال4:در صورتی که چند مجتهد جامع الشرایط مساوی باشند یا اعلمیت بعضی بر بعض دیگر محرز و ثابت نشده آیا مجاز است که شخص تبعیض در تقلید قائل شده و در مسائل مختلف فقهی از مجتهدین جامع الشرایط مختلف تقلید نماید؟ در این صورت اگر این عمل موجب انتخاب ساده ترین فتوا در میان فتاوای این مجتهدین در مسائل مختلف گردد آیا شرعا چنین عملی که ظاهراً در نقطه مقابل عمل به احتیاط می باشد صحیح و جایز است یا خیر؟
پاسخ: در فرض مذکور تبعیض در تقلید جایز است و قبل از عمل می تواند در بعضی ار مسائل به فتوای این فقیه و در بعض دیگر به فتوای آن فقیه عمل نماید البته این موضوع همانطور که گفته شد مربوط به قبل از عمل است ولی بعد از عمل نمی تواند در هر مسأله ای که فتوا وجود داشته از مجتهدی به مجتهد دیگر عدول نماید مگر آنکه دومی اعلم باشد.
سؤال5:آیا در بقاء بر تقلید میت، رجوع به حی اعلم لازم است؟
پاسخ:بلی در مسأله بقاء بر تقلید میت باید از حی اعلم تقلید کرد.
سؤال6:باقی ماندن بر تقلید میت در چه صورت جایز و در چه صورت جائز نیست؟
پاسخ:کسی که در بعضی از مسائل به فتوای مجتهدی عمل کرده بعد از وفات او می تواند در همه مسائل بر تقلید او باقی بماند مگر در صورتی که مجتهد زنده اعلم از متوفی باشد در این صورت رجوع به آن مجتهد زنده واجب است.
سؤال7:کسی که در گذشته از امام (ره) تقلید می کرد بعد مقلد آیه الله اراکی شد و در قسمتی از مسائل باقی بر تقلید امام بود حالا که مقلد حضرتعالی شده می تواند در برخی از مسائل از امام تقلید کند و برخی از آیه الله اراکی و بعضی از حضرتعالی؟
پاسخ:در آن مسائلی که از امام رضوان الله علیه به آیه الله اراکی عدول نکرده است می تواند در تقلید از امام باقی باشد.
سؤال8:در صورتی که مجتهدی که از دنیا رفته از مجتهد زنده اعلم باشد و یا احتمال اعلمیت او نسبت به مجتهد زنده وجود داشته باشد آیا مقلدین او می توانند تمام یا برخی از احکام را از مجتهد زنده تقلید نمایند؟
پاسخ:بلی می توانند.
سؤال9:روشن است که همه مراجع تقلید فعلی بقاء بر تقلید میت را جائز می دانند آیا می شود انسان بدون رجوع به مرجع تقلید حی معینّی ، بر تقلید از میت باقی بماند؟
پاسخ:لازم است در مسأله بقاء، از حی تقلید کرد ولی تعیین لازم نیست.
سؤال10:آیا بر مجتهد متجزّی (متجزی به کسی گفته می شود که در بعضی از مسائل فقهی مجتهد است یعنی دارای قوه استباط است) تقلید حرام است بر زن مجتهد چطور؟
پاسخ:در هر دو مورد در ان قسمتی که اجتهاد کرده است حرام است.
سؤال11:آیا شرعا می شود به احتیاط واجب که در بعضی مسائل آمده عمل نکرد؟
پاسخ: باید به احتیاط واجب عمل شود مگر اینکه در این مورد از دیگری تقلید شود.
سؤال12: اگر فقهاء در علم مساوی باشند آیا برای مکلف جائز است از یکی از آنها تقلید کند و در احتیاطات واجب به دیگری رجوع کند؟
پاسخ:جائز است.
سؤال13:وظیفه نوجوانانی که آغاز تکلیف آنها است در مسأله تقلید چیست؟
پاسخ: باید با انجام تحقیق از مجتهد جامع الشرایط زنده تقلید کنند.
سؤال14:آیا در یک خانواده اشخاصی که به سن تکلیف می رسند هر کدام جداگانه برای خود باید مرجع تقلید انتخاب کنند یا اینکه تنها ولی خانواده کافی است؟ ایا زن هم باید تنها خودش مرجع تقلید انتخاب کند یا اینکه شوهر یک مرجعی را که انتخاب کرده زن هم باید به همان رساله عمل کند؟ و اگر فردی از خانواده تاکنون به رساله مرجعی که از دنیا رفته عمل کرده و مرجع دیگری انتخاب نکرده است تکلیفش چیست؟ آیا می تواند باقی بر تقلید میت بماند یا لازم است مرجع دیگری انتخاب کند؟
پاسخ: در انتخاب مرجع تقلید افراد خانواده مختارند می توانند همه یک مرجع تقلید داشته باشند و اگر تشخیص هایشان متفاوت باشد مرجع تقلید متفاوت داشته باشند. بلی کسی که تازه بحدّ بلوغ می رسد نمی تواند از مجتهد میت تقلید کند ولی کسانی که در زمان حیات یک مجتهد که فعلا از دنیا رفته است از او تقلید کرده اند می توانند با اجازه یک مجتهد زنده بر تقلید او باقی بمانند.
سؤال15:اگر کسی مثلا مقلد امام بوده و هست اگر بخواهد به مرجع زنده رجوع کند در صورتی که بداند ایشان اعلم بوده است می تواند رجوع کند یا خیر؟
پاسخ:اگر بداند که ایشان اعلی الله مقامه اعلم بوده اند باز هم می تواند به مرجع زنده مراجعه کند.
سؤال 16:آیا رجوع از حضرت امام رضوان الله علیه به حضرت عالی صحیح است یا خیر؟ و چنانچه صحیح نباشد نمازهایی که خوانده ام و روزه هایی که گرفته ام چه حکمی دارد؟
پاسخ: صحیح است ولی نمی توانید دوباره به نظر حضرت امام قدس سره رجوع کنید و نماز و روزه ای که مطابق فتوای ایشان بجا اورده اید صحیح است.
سؤال17:آیا عمل به احتیاط رجحان دارد یا تقلید نمودن؟
پاسخ:اگر موجب عسر و حرج نباشد عمل به احتیاط راجح است.
سؤال18:برای شخص محتاط آیا حدود دائره احتیاط در احکام بین فقهای زنده است یا واجب است فتاوای فقهای گذشته را نیز در نظر بگیرید؟
پاسخ:بلی لازم است.
سؤال19: آیا سفارشها و دستورهای اخلاقی دین مبین اسلام در قلمرو تقلید قرار می گیرد یا اینکه چون برخی از آنها تکلیف الزامی ندارد از حوزه قلمرو تقلید خارج است؟
پاسخ:دستورهای اخلاقی در قلمرو تقلید قرار ندارد مگر اینکه در عمل با یکی از احکام خمسه تکلیفی یعنی وجوب یا استحباب یا حرمت یا کراهت یا مباح ارتباط پیدا می کند.
|
