سوگند یا قَسم خوردن این است که شخص قسم میخورد که کاری را انجام دهد یا ترک کند و به عربی مانند «تَالله، بِالله، وَالله» و یا فارسی، مانند «به خدا سوگند» و یا دیگر الفاظ قسم میخورد.
برخی از شرایط سوگند یا قَسم خوردن بدون ذکر تفاوت فتاوا:
{۱} اهلیت سوگند خورنده:
از شرایط سوگند این است که شخصی که قسم میخورد، بالغ، عاقل، داری اختیار و اراده باشد.
بنابراین قسم دیوانه، نابالغ، عصبانی و مست قبول نیست.
{۲} سوگند به نام خدا:
قسم به خداوند باید به نام «الله» یا یکی از نامها، اوصاف و افعال مختص به خدا باشد. مانند خدا، خالق، رازق.
بنابراین قسم به غیر نام خداوند از جمله قرآن، ائمه معصومین (علیهم السلام) و کعبه، شامل احکام فقهی قسم مانند کفاره و روزه نمیشود.
{۳} جاری شدن بر زبان:
قسم باید بر زبان جاری شده و اشخاصی که قادر به تَکلم نیستند، با نوشتن سوگندشان جاری میشود.
{۴} مخالفت نداشتن با شرع:
قسم باید برای انجام واجب، مستحب، یا ترک مکروه و حرام و یا مباحی که منفعت داشته باشد، جاری شود.
{۵} قدرت و توانایی داشتن:
سوگند خورنده باید در هنگام قسم خوردن، توانایی و قدرت بر انجام مورد قسم را داشته باشد.
{۶} مخالفت نداشتن پدر یا شوهر:
لذا ممانعت شوهر از قسم خوردن همسر و یا پدر از قسم خوردن فرزند، موجب باطل شدن قسم میشود.