العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > مطالب روزانه:
(۴۲۴) فتوای آیةالله العظمی سیستانی در باره ذبح حیوان با دستگاه
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
الـــــسَّـــــلاَمُ عَــــــلَـــــى
مَهْدِيِّ الْأمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
وَٱلسَّلَامُ عَلی عِبادِالله
در باره ذبح حیوان با دستگاه
مسأله ۱۲۶۸. فردی که میخواهد حیوان را ذبح نماید، باید هنگام شروع ذبح یا در زمانی که عرفاً متّصل به ذبح محسوب شود، به نیّت ذبح شرعی، «نام خداوند متعال» را ببرد.
بنابراین، اگر بگوید: «بِسْمِ اللّه الرَّحْمٰنِ الرَّحیم» یا «بِسْمِ اللّه» یا «اَللّهُ أَکْبَر» یا «الْحَمْدُلِله» یا «لا إلٰهَ إلّا اللّهُ» و مانند آن کافی است، بلکه اگر فقط بگوید: «اللّه» یا «یا اللّه» بدون آنکه با صفت کمال، مدح و تمجیدی همراه باشد یا بگوید: «یا رَحْمٰنِ»، «یا خالِق» یا نام خداوند متعال را به فارسی یا سایر زبانها بگوید نیز کفایت می‌کند، هرچند خلاف احتیاط مستحب است و چنانچه غیر ذابح نام خداوند متعال را ببرد کافی نیست.
مسأله ۱۲۶۹. اگر فرد ذابح بدون قصد ذبح مثلاً به جهت غرض دیگری نام خداوند متعال را ببرد، یا هنگام ذبح عمداً نام خداوند متعال را نبرد یا از روی ندانستن مسأله - چه جاهل مقصّر باشد و چه جاهل قاصر - نام خداوند متعال را نبرد، ذبح شرعی محقّق نمیشود؛ ولی اگر از روی فراموشی باشد، اشکال ندارد، هرچند احتیاط مستحب است هر وقت یادش آمد نام خداوند متعال را ببرد.
مسأله ۱۲۷۰. اگر فرد بخواهد چند مرغ را همزمان - مثلاً با دستگاههای متداول - ذبح شرعی نماید، گفتن یک بار «بِسْمِ الله» به نیّت همۀ آنها کافی است؛ ولی اگر بخواهد چند مرغ را به صورت پیاپی ذبح کند، باید «بِسْمِ اللّه» را به نیّت آنها به اندازهای تکرار کند که متّصل بودن عرفی زمان ذبح هر یک از آنها با گفتن «بِسْمِ اللّه» - که در مسألۀ «۱۲۶۸» گذشت - رعایت شود.
مسأله ۱۲۷۱. اگر دو نفر به اتّفاق هم یا یکی پس از دیگری، اقدام به ذبح شرعی حیوان (بریدن اعضای چهارگانه که قبلاً بیان شد) نمایند، مثلاً یکی از آن دو، «مری» و «نای» را بریده و دیگری «دو شاهرگ» را قطع نماید، لازم است هر یک از آن دو نام خداوند متعال را ببرد.
بنابراین، اگر بگوید: «بِسْمِ اللّه الرَّحْمٰنِ الرَّحیم» یا «بِسْمِ اللّه» یا «اَللّهُ أَکْبَر» یا «الْحَمْدُلِله» یا «لا إلٰهَ إلّا اللّهُ» و مانند آن کافی است، بلکه اگر فقط بگوید: «اللّه» یا «یا اللّه» بدون آنکه با صفت کمال، مدح و تمجیدی همراه باشد یا بگوید: «یا رَحْمٰنِ»، «یا خالِق» یا نام خداوند متعال را به فارسی یا سایر زبانها بگوید نیز کفایت می‌کند، هرچند خلاف احتیاط مستحب است و چنانچه غیر ذابح نام خداوند متعال را ببرد کافی نیست.
مسأله ۱۲۶۹. اگر فرد ذابح بدون قصد ذبح مثلاً به جهت غرض دیگری نام خداوند متعال را ببرد، یا هنگام ذبح عمداً نام خداوند متعال را نبرد یا از روی ندانستن مسأله - چه جاهل مقصّر باشد و چه جاهل قاصر - نام خداوند متعال را نبرد، ذبح شرعی محقّق نمیشود؛ ولی اگر از روی فراموشی باشد، اشکال ندارد، هرچند احتیاط مستحب است هر وقت یادش آمد نام خداوند متعال را ببرد.
مسأله ۱۲۷۰. اگر فرد بخواهد چند مرغ را همزمان - مثلاً با دستگاههای متداول - ذبح شرعی نماید، گفتن یک بار «بِسْمِ الله» به نیّت همۀ آنها کافی است؛ ولی اگر بخواهد چند مرغ را به صورت پیاپی ذبح کند، باید «بِسْمِ اللّه» را به نیّت آنها به اندازهای تکرار کند که متّصل بودن عرفی زمان ذبح هر یک از آنها با گفتن «بِسْمِ اللّه» - که در مسألۀ «۱۲۶۸» گذشت - رعایت شود.
مسأله ۱۲۷۱. اگر دو نفر به اتّفاق هم یا یکی پس از دیگری، اقدام به ذبح شرعی حیوان (بریدن اعضای چهارگانه که قبلاً بیان شد) نمایند، مثلاً یکی از آن دو، «مری» و «نای» را بریده و دیگری «دو شاهرگ» را قطع نماید، لازم است هر یک از آن دو نام خداوند متعال را ببرد.
ذبح با دستگاه
مسأله ۱۲۷۴. اگر بخواهند ذبح حیوان - مثلاً مرغ - را با دستگاههای صنعتی انجام دهند، باید کلّیّه شرایط ذبح رعایت گردد. از جملۀ آنها، موارد ذیل است:
۱. تیغۀ دستگاه از جنس آهن باشد؛[۱]
۲. حیوان در موقع ذبح رو به قبله باشد؛
۳. چهار مجرای حیوان در ناحیه گردن بریده شود؛
۴. در هنگام ذبح نام خداوند متعال توسّط فرد مسلمانی که عرفاً ذبح مستند به اوست، برده شود.
بنابراین در ذبح مرغ، چنانچه راه‌اندازی دستگاه بعد از آویزان کردن مرغها با روشن کردن آن صورت میگیرد، لازم است فردی که دستگاه را روشن می‌کند، نام خداوند متعال را - با توضیحی که در مسألۀ «۱۲۷۰» بیان شد - ببرد.
امّا اگر دستگاه روشن است و کارگر حیوان را گرفته و به دستگاه میبندد، تا پس از آن به‌طور خودکار عمل ذبح انجام پذیرد، باید کسی که آویزان کردن حیوان به دستگاه به عهدۀ اوست، نام خدواند متعال را - با توضیحی که در مسألۀ «۱۲۷۰» بیان شد - ببرد.
۱. تیغۀ دستگاه از جنس آهن باشد؛[۱]
۲. حیوان در موقع ذبح رو به قبله باشد؛
۳. چهار مجرای حیوان در ناحیه گردن بریده شود؛
۴. در هنگام ذبح نام خداوند متعال توسّط فرد مسلمانی که عرفاً ذبح مستند به اوست، برده شود.
بنابراین در ذبح مرغ، چنانچه راه‌اندازی دستگاه بعد از آویزان کردن مرغها با روشن کردن آن صورت میگیرد، لازم است فردی که دستگاه را روشن می‌کند، نام خداوند متعال را - با توضیحی که در مسألۀ «۱۲۷۰» بیان شد - ببرد.
امّا اگر دستگاه روشن است و کارگر حیوان را گرفته و به دستگاه میبندد، تا پس از آن به‌طور خودکار عمل ذبح انجام پذیرد، باید کسی که آویزان کردن حیوان به دستگاه به عهدۀ اوست، نام خدواند متعال را - با توضیحی که در مسألۀ «۱۲۷۰» بیان شد - ببرد.
[۱]. اگر تیغۀ دستگاه از جنس‌آهن باشد، ولی برای آنکه کند نشود، در لبۀ آن از روکش الماس استفاده شود، طوری که ذبح به وسیله الماس انجام شود نه آهن، کافی نیست.
پایگاه اینترنتی انهار
به نقل از
