احکام >
متفرقه:
حکم ندادن مالیات مرجع تقلید آیةالله العظمی سیستانی (مدّظلّه)
سوال سلام. آیا در کشوری که شاغل هستیم کار بدون مالیات حرام است؟
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی سیستانی(مدظله)
جواب:بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
وَٱلسَّلَامُ عَلی عِبادِالله
با تشکر از اعتمادتان به سایت انهار
بزرگوار
مالیات نوعى کمک کردن به هزینه خدمات اقتصادى دولت و حکومت است. مثلاً کسى که فعّالیّت اقتصادى یا اجتماعی یا فرهنگی و… دارد و از اقسام خدمات دولت استفاده مى کند، که اگر این امکانات نبود، کارهای آنها هم ممکن نبود یا سخت بود پس وظیفه دارد سهمى از هزینههای کارهای عمومی دولت و حکومت را بپردازد و البته این یک امر معقول و طبیعی هست که در همه جهان و کشورها جاری و ساری هست.
در فقه اسلامی، فرار مالیاتی عملی مذموم و حرام تلقی میشود، زیرا به بیتالمال آسیب زده و عدالت اجتماعی را خدشهدار میکند. مالیاتهای قانونی که برای تأمین منافع عمومی و مدیریت جامعه وضع شدهاند، از منظر شرع واجب بوده و پرداخت آنها وظیفهای دینی است.
قرآن کریم که در آیه ۱۴۱ سوره انعام میفرماید: «وَآتُوا حَقَّهُ یَوْمَ حَصَادِهِ» بر لزوم ادای حقوق مالی تأکید دارد. همچنین، روایاتی نظیر «لا ضرر ولا ضرار» در وسائلالشیعه، هرگونه تلاش برای شانه خالی کردن از تعهدات مالی را نفی میکند.
فقهای شیعه با استناد به قاعده حفظ نظام اسلامی و ممنوعیت اخلال در نظم مالی جامعه، فرار مالیاتی را گناهی کبیره میدانند، زیرا به کاهش خدمات عمومی و تضییع حقوق نیازمندان منجر میشود. لذا برخی از مراجع تقلید نیز در شرایط خاص، مالیاتهای دولتی را همردیف خمس و زکات دانسته و بر وجوب پرداخت آن تأکید کردهاند
در سایر ادیان الهی هم فرار مالیاتی عملی غیراخلاقی و مغایر با اصول دینی تلقی میشود.
در مسیحیت، بر اساس کلام انجیل («حقوق قیصر را به ایشان برگردانید» – متی ۲۲:۲۱)، پرداخت مالیات وظیفهای الهی است.
در یهودیت، تورات (سفر تثنیه) بر ضرورت پرداخت مالیات عادلانه برای حمایت از جامعه تأکید دارد.
در آیین زرتشت، اصل «پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک» رعایت قوانین مالی را دربرمیگیرد.
لذا در ادیان و مذاهب، فرار مالیاتی اخلال محسوب شده و نظم اجتماعی به هم میخورد.
اصلاْ فرار مالیاتی سرقت از جامعه و تخطی از احکام الهی است که علاوه بر مجازاتهای دنیوی، عواقب اخروی نیز دارد. آموزههای مشترک ادیان نشان میدهد که پرداخت مالیات عادلانه، تکلیفی دینی و مدنی برای حفظ عدالت و پیشرفت جامعه است.
از نگاه شرع اسلام هم، فردی که بهطور عمدی از پرداخت مالیاتهای قانونی خودداری کرده، موظف است فوراً برای جبران این تخلف به شرح ذیل اقدام کند.
{۱} تسویه کامل بدهی مالیاتی همراه با جریمههای قانونی است، زیرا این اموال بخشی از بیتالمال و حقوق عمومی جامعه اسلامی محسوب میشوند.
{۲} توبه خالصانه و پشیمانی واقعی از این گناه است.
{۳} تصمیم قاطع برای پرهیز از تکرار این عمل و جبران خسارات گذشته میشود.
در صورتی که فرار مالیاتی به ضرر جامعه یا افراد منجر شده باشد، توصیه میشود با انجام کارهای خیر مانند کمک به نیازمندان یا مشارکت در امور خیریه، خسارتها جبران گردد.
این اقدامات نهتنها به اصلاح فرد کمک میکند، بلکه به حفظ عدالت اجتماعی و تقویت نظام مالی جامعه اسلامی یاری میرساند. .والله عالم
زمان پاسخگویی تاریخ چارشنبه ۲۹ مرداد ۱۴۰۴ حدود ساعت ۱۴:۴۰