العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > مطالب روزانه:
(۴۱۳) احادیث نگهداری سگ در خانه
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
الـــــسَّـــــلاَمُ عَـــــلَـــــى
مَهْدِيِّ الْمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
وَٱلسَّلَامُ عَلی عِبادِالله
احادیث نگهداری سگ در خانه
فهرست محتوا
{۱} کراهت شدید نگهداری سگ در منزل
{۲} کراهت نماز خواندن در خانه‌ای که سگ باشد
{۳} ملائکه به خانه‌ای که سگ باشد وارد نمی‌شود
{۴} کم شدن ثواب اعمال کسی که در خانه‌اش سگ دارد
{۵} جواز نگهداری سگ شکاری و سگ گله با شرایط خاص
مساله نجس بودن سگ، غیر از حرمت نگهداری از آن است. نگهداری از سگ برای کسانی که استفاده عقلایی از آن ندارند، کراهت شدید دارد؛ و در روایات، امری ناپسند دانسته شده است.
معارف و معاریف، سید مصطفی حسینی دشتی، واژه سگ.
بنابراین نگهداری سگ برای نگهبانی و شکار، و سگی که امروزه مورد استفاده پلیس و نیروهای امداد می باشد، مکروه نیست. (البته این به معنای عدم نجاست این سگ ها نمی باشد.)
در بعضی از روایات آمده است که خانه ای که در آن سگ است، ملائکه وارد نمی شوند. این کراهت سبب می شود که حتی نماز خواندن در چنین خانه ای مکروه باشد.
مرحوم علامه حلّی در کتاب منتهی می فرماید:
نماز خواندن در خانه ای که در آن سگ باشد، کراهت دارد.
(بحارالانوار، ج ۶۲، ص ۵۳. ـ
توضیح المسائل مراجع، ج۱، مسئله ۱۰۵.)
در اینجا به بیان برخی از روایاتی که به نحوی بر کراهت نگهداری سگ در خانه اشاره دارند، اشاره می شود:
{۱} کراهت شدید نگهداری سگ در منزل
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(عَلَیهِ السَّلام): قَالَ یُکْرَهُ أَنْ یَکُونَ فِی دَارِ الرَّجُلِ الْمُسْلِمِ الْکَلْبُ.
ناپسند است در خانه مرد مسلمان سگ باشد.
بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار، ج۶۲، ص۵۰
وسائل الشیعه، ج ۱۱ ،ص۵۳۰.
{۲} کراهت نماز خواندن در خانه‌ای که سگ باشد
قَالَ الصَّادِقُ(عَلَیهِ السَّلام): لَا تُصَلِّ فِی دَارٍ فِیهَا کَلْبٌ إِلَّا أَنْ یَکُونَ کَلْبَ صَیْدٍ، وَ أَغْلَقْتَ دُونَهُ بَاباً، فَلَا بَأْسَ، وَ إِنَّ الْمَلَائِکَه لَا تَدْخُلُ بَیْتاً فِیهِ کَلْبٌ وَ لَا بَیْتاً فِیهِ تَمَاثِیلُ وَ لَا بَیْتاً فِیهِ بَوْلٌ مَجْمُوعٌ فِی آنِیَه.
نماز مگذار در خانه ای که در آن سگ است مگر اینکه سگ صید باشد، و دربی برویش بسته شود ، در این صورت اشکالی ندارد …
من لایحضره الفقیه، ج۱، ۲۴۶،
باب المواضع التی تجوز الصلاه فیها و المواضع التی لا تجوز فیها ….. ص۲۴۰.
{۳} ملائکه به خانه‌ای که سگ باشد وارد نمی‌شود
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله عَلَیهِ وَ آلِه وَ سَلَّم): إِنَّ جَبْرَئِیلَ أَتَانِی فَقَالَ إِنَّا مَعْشَرَ الْمَلَائِکَه لَا نَدْخُلُ بَیْتاً فِیهِ کَلْبٌ وَ لَا تِمْثَالُ جَسَدٍ وَ لَا إِنَاءٌ یُبَالُ فِیه.
همانا جبرئیل بر من وارد شد و گفت: ما ملائکه بر خانه ای که در آن سگ و مجسمه و ظرفی که در آن ادرار می کنند، وجود دارد، داخل نمی شویم.
الکافی، ج۳ ، ۳۹۳، باب الصلاه فی الکعبه و فوقها و فی البیع و الکنائس و المواضع التی تکره الصلاه فیها ….. ص ۳۸۷.
الکافی، ج۳ ، ۳۹۵، باب الصلاه فی ثوب واحد و المرأه فی کم تصلی و صلاه العراه و التوشح ….. ص۳۹۳ـ
بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار ،ج۵۶، ۱۷۷، باب ۲۳ حقیقه الملائکه و صفاتهم و شؤونهم و أطوارهم ….. ص۱۴۴.
عَن أَبِی رَافِع قَالَ: جَاءَ جِبرَئِیل إِلَى النَبِی (صلی الله عَلَیهِ وَ آلِه وَ سَلَّم) فَاستَأذَن عَلَیهِ- فَأذن لَهُ، فأبطأ، فأخذ رِدَاءَه فَخرجَ- فَقَالَ: قَد أذنا لَکَ- قَالَ: أَجل وَ لَکنا لا ندخل بَیتَاً فیه کَلب و لا صوره- فَنظروا فإذا فِی بَعضِ بُیُوتِهِم جرو-.
المیزان فی تفسیر القرآن، علامه طباطبایی، ج۵، ص ۲۰۹.
از ابى رافع نقل کردهاند که گفت: جبرئیل بر رسول خدا (صلی الله عَلَیهِ وَ آلِه وَ سَلَّم) نازل شد، و اجازه ورود خواست، رسول خدا (صلی الله عَلَیهِ وَ آلِه وَ سَلَّم) به وى اجازه داد، اما جبرئیل وارد نشد، ناگزیر رسول خدا(صلی الله عَلَیهِ وَ آلِه وَ سَلَّم) رداى خود را گرفت و بیرون شد و فرمود: ما به تو اجازه ورود دادیم؟ جبرئیل گفت: بله، و لیکن ما فرشتگان به خانهاى که در آن سگ و یا مجسمه باشد داخل نمىشویم. رسول خدا (صلی الله عَلَیهِ وَ آلِه وَ سَلَّم)- که گویا تا آن لحظه از وجود سگ در خانه خبر نداشت- نظر کرد و دید که در بعضى از مرافق خانه ایشان توله سگى وارد شده.
ترجمه المیزان، علامه طباطبایی، ج۵، ص۳۳۶و۳۳۷.
{۴} کم شدن ثواب اعمال کسی که در خانه‌اش سگ دارد
عَنْ زُرَارَه عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (عَلَیهِ السَّلام) قَالَ: مَا مِنْ أَحَدٍ یَتَّخِذُ کَلْباً إِلَّا نَقَصَ فِی کُلِّ یَوْمٍ مِنْ عَمَلِ صَاحِبِهِ قِیرَاطٌ.
کسی سگی را نگهداری نمی کند مگر اینکه هر روز از عمل او کاسته می شود.
بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار، ج۶۲، ص۵۰.
{۵} جواز نگهداری سگ شکاری و سگ گله با شرایط خاص
قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(عَلَیهِ السَّلام): لَا خَیْرَ فِی الْکَلْبِ إِلَّا کَلْبَ الصَّیْدِ أَوْ کَلْبَ مَاشِیَه.
خیری در نگهداری سگ نیست، به جز سگ شکاری و سگ گلّه.
بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار، ج۶۲، ص ۵۳.
وسائل الشیعه، ج ۱۱ ،ص۵۳۰.
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(عَلَیهِ السَّلام) قَالَ: لَا تُمْسِکْ کَلْبَ الصَّیْدِ فِی الدَّارِ إِلَّا أَنْ یَکُونَ بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ بَابٌ.
سگ شکاری را در خانه‌ات نگهداری مکن مگر اینکه بین تو و او دربی باشد.(محل زندگی او جدا باشد)
بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار، ج۶۲، ص ۵۳.
نتیجه:
از مجموع روایات استفاده می شود که نگهداری سگهای مفید مثل سگ نگهبان، با وجود اینکه کراهت ندارد،
امّا بهتر است محل زندگی او جدای از محل زندگی انسان باشد، بگونه ای که حداقل بینشان دربی فاصله شود. یعنی خانه‌ای جداگانه برای سگ ساخته شود.
و اگر در برخی روایات از نگهداری سگهای مفید هم نهی شده، در صورتی است که محل زندگی او جدا نباشد. اما نگهداری سگهای دیگر ـ غیر از سگ شکاری و سگ نگهبان و هر سگی که برای کارهای عقلایی بکار گرفته می شود ـ کراهت داشته و ناپسند است.
البته با توجه به مساله نجاست سگ، این حکم معقول به نظر می آید و دستورات دین نسبت به دوری از نجاسات مؤیّد آنست. هرچند اسلام برای رفاه انسان، نگهداری سگهای مفید را مکروه نمی داند.
مفتاح الکرامه ۸/۸۵ ـ
کتاب المکاسب ۱/ ۱۹۷ ـ
جواهر الکلام ۲۲/۱۳۸.
پس از ویرایش و زیبا سازی به نقل از:
