العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > متفرقه:
حکم استعمال دخانیات مرجع تقلید آیةالله العظمی مکارم شیرازی (مدّظلّه)
سوال باسلام
استعمال دخانیات چه حکمی دارد با توجه به اینکه حق النفس است و دودش باعث آزار دیگران میشود و برای طبیعت هم مضر است و باعث از بین رفتن سرمایه های کشور میشود و باعث تولد نوزادان بیمار و ... میشود و باعث فروپاشی خانواده های بسیاری میشود و هر روز هم به تعداد این افراد افزوده میشود؟
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(مدظله)
استعمال دخانیات چه حکمی دارد با توجه به اینکه حق النفس است و دودش باعث آزار دیگران میشود و برای طبیعت هم مضر است و باعث از بین رفتن سرمایه های کشور میشود و باعث تولد نوزادان بیمار و ... میشود و باعث فروپاشی خانواده های بسیاری میشود و هر روز هم به تعداد این افراد افزوده میشود؟
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(مدظله)
جواب:بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
وَٱلسَّلَامُ عَلی عِبادِالله
با تشکر از اعتمادتان به پایگاه اینترنتی انهار
بزرگوار
مطابق با فتوای حضرت آيةالله العظمي مكارم شيرازي (مدّظلّه): كشيدن سيگار، مطلقا حرام است
پس از اعلام حرمت كشيدن سيگار از سوي حضرت آيةالله العظمي مكارم شيرازي (مدّظلّه)، جمعي از طلاب حوزه‌ي علميه تشريح اين فتوا را خواستار شدند. حضرت آيةالله العظمي مكارم شيرازي (مدّظلّه) در توضيحاتي در اين خصوص كه نسخه‌اي از آن طي نمابري به دفتر خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) ارسال شده است، آورده است:
« بسم‌الله و له الحمد اينجانب از چند سال پيش اين فتوا را به صورت مشروط ذكر كرده بودم و در رساله‌ي توضيح المسائل موجود است كه اگر كشيدن سيگار (و ساير دخانيات) به شهادت اهل اطلاع ضرر مهمي داشته باشد، حرام است. ولي اخيرا با شهادت و گواهي جمعي از پزشكان آگاه و اساتيد متعهد دانشگاه و با توجه به آمارهاي تكان دهندهاي كه از مرگ و مير ناشي از سيگار و بيماريهاي خطرناكي كه از آن نشات ميگيرد به ما رسيد، ثابت و مسلم شد كه خطرات مهم دود سيگار يك واقعيت است كه حتي فرزندان افراد سيگاري و معاشران آنها از آن در امان نيستند لذا فتواي تحريم به طور مطلق را داديم و از خدا ميخواهم همه مسلمانان جهان مخصوصا جوانان عزيز را كه نخستين قربانيان اين بلاي خانمان سوز هستند از شر آن حفظ كند و با هوشياري تمام مراقب خويش و اطرافيان و دوستان خود باشند و ان شاء الله زنده بمانيم ببينيم كه جامعه از لوث وجود اين دود آلوده پاك شده است.” در ادامه‌ي اين نمابر اشاره‌اي به مدارك مساله شده كه به اين شرح است:
{۱} قرآن مجيد در آيه‌ي ۱۹۵ سوره‌ي بقره ميفرمايد« ولا تلقوا بايديكم الي التهلكه». طبق آمارهايي كه از سوي پزشكان متخصص اعلام شده مرگ و مير ناشي از دود سيگار در سال به پنج ميليون نفر ميرسد و آمار بيماريهاي خطرناك قلبي و تنفسي و سرطان ناشي از دود سيگار نيز بسيار بالاست، بنابراين كشيدن سيگار مصداق القا، نفس در تهلكه است.
{۲} قاعده« لاضرر و لا ضرار في الاسلام». مستفاد(اين قاعده) گر چه شان ورودش اضرار به ديگران است ولي ميدانيم شان ورود، مفهوم عام قاعده را محدود نميكند و اضرار به نفس را نيز شامل ميشود.
{۳} در حديث معروف فقه‌الرضا (علیه السلام) آمده است «كل امر يكون فيه الفساد مما قد نهي عنه .... فحرام ضار للجسم و فساد للنفس» و در روايت تحف العقول نيز شبيه آن ديده ميشود. طبق اين روايات هر چيزي كه ضرر مهمي براي بدن داشته باشد حرام است. (البته ضررهاي جزيي كه در همه چيز هست و قابل اجتناب نيست، از آن خارج است و منظور ضررهاي كلي است.).
{مثلاْ} بعضي عادت به خوردن گل دارند كه در روايت اسلامي به نوعي وسواس تعبير شده و از آن شديدا نهي شده است به خاطر اين كه براي انسان ضرر دارد، در روايتي آمده است «ان الطين يورث السقم في الجسد و يهيج الداء» (خوردن گل به سبب بيماري و تهييج درد است) لذا مرحوم شهيد در كتاب مسالك نخستين دليل تحريم آن را «بما فيه من الاضرار الظاهر البدن» شمرده است، اينها نشان ميدهد كه حرمت اشياء مضره از مسلمات بوده است، حتي روزه‌ي واجب اگر ضرر داشته باشد بايد ترك شود و غسل و وضوي واجب در صورت ضرر تبديل به تيمم میشود.
{۴} از همه اينها گذشته طبق قاعده‌ي مسلم اصولي «كلما حكم به العقل حكم به الشرع» (هر چيزي كه عقل قطعي به آن حكم كند، شرع هم به آن حكم خواهد كرد) مساله حرمت سيگار و انواع دخانيات در عصر و زمان ما كه زيانهاي مهم آن بر همه دانشمندان ثابت شده جاي ترديد باقي نميگذارد، فتواي همه مراجع به حرمت مواد مخدر نيز از همين جا سرچشمه می‌گیرد». یاحقّ.
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
وَٱلسَّلَامُ عَلی عِبادِالله
با تشکر از اعتمادتان به پایگاه اینترنتی انهار
بزرگوار
مطابق با فتوای حضرت آيةالله العظمي مكارم شيرازي (مدّظلّه): كشيدن سيگار، مطلقا حرام است
پس از اعلام حرمت كشيدن سيگار از سوي حضرت آيةالله العظمي مكارم شيرازي (مدّظلّه)، جمعي از طلاب حوزه‌ي علميه تشريح اين فتوا را خواستار شدند. حضرت آيةالله العظمي مكارم شيرازي (مدّظلّه) در توضيحاتي در اين خصوص كه نسخه‌اي از آن طي نمابري به دفتر خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) ارسال شده است، آورده است:
« بسم‌الله و له الحمد اينجانب از چند سال پيش اين فتوا را به صورت مشروط ذكر كرده بودم و در رساله‌ي توضيح المسائل موجود است كه اگر كشيدن سيگار (و ساير دخانيات) به شهادت اهل اطلاع ضرر مهمي داشته باشد، حرام است. ولي اخيرا با شهادت و گواهي جمعي از پزشكان آگاه و اساتيد متعهد دانشگاه و با توجه به آمارهاي تكان دهندهاي كه از مرگ و مير ناشي از سيگار و بيماريهاي خطرناكي كه از آن نشات ميگيرد به ما رسيد، ثابت و مسلم شد كه خطرات مهم دود سيگار يك واقعيت است كه حتي فرزندان افراد سيگاري و معاشران آنها از آن در امان نيستند لذا فتواي تحريم به طور مطلق را داديم و از خدا ميخواهم همه مسلمانان جهان مخصوصا جوانان عزيز را كه نخستين قربانيان اين بلاي خانمان سوز هستند از شر آن حفظ كند و با هوشياري تمام مراقب خويش و اطرافيان و دوستان خود باشند و ان شاء الله زنده بمانيم ببينيم كه جامعه از لوث وجود اين دود آلوده پاك شده است.” در ادامه‌ي اين نمابر اشاره‌اي به مدارك مساله شده كه به اين شرح است:
{۱} قرآن مجيد در آيه‌ي ۱۹۵ سوره‌ي بقره ميفرمايد« ولا تلقوا بايديكم الي التهلكه». طبق آمارهايي كه از سوي پزشكان متخصص اعلام شده مرگ و مير ناشي از دود سيگار در سال به پنج ميليون نفر ميرسد و آمار بيماريهاي خطرناك قلبي و تنفسي و سرطان ناشي از دود سيگار نيز بسيار بالاست، بنابراين كشيدن سيگار مصداق القا، نفس در تهلكه است.
{۲} قاعده« لاضرر و لا ضرار في الاسلام». مستفاد(اين قاعده) گر چه شان ورودش اضرار به ديگران است ولي ميدانيم شان ورود، مفهوم عام قاعده را محدود نميكند و اضرار به نفس را نيز شامل ميشود.
{۳} در حديث معروف فقه‌الرضا (علیه السلام) آمده است «كل امر يكون فيه الفساد مما قد نهي عنه .... فحرام ضار للجسم و فساد للنفس» و در روايت تحف العقول نيز شبيه آن ديده ميشود. طبق اين روايات هر چيزي كه ضرر مهمي براي بدن داشته باشد حرام است. (البته ضررهاي جزيي كه در همه چيز هست و قابل اجتناب نيست، از آن خارج است و منظور ضررهاي كلي است.).
{مثلاْ} بعضي عادت به خوردن گل دارند كه در روايت اسلامي به نوعي وسواس تعبير شده و از آن شديدا نهي شده است به خاطر اين كه براي انسان ضرر دارد، در روايتي آمده است «ان الطين يورث السقم في الجسد و يهيج الداء» (خوردن گل به سبب بيماري و تهييج درد است) لذا مرحوم شهيد در كتاب مسالك نخستين دليل تحريم آن را «بما فيه من الاضرار الظاهر البدن» شمرده است، اينها نشان ميدهد كه حرمت اشياء مضره از مسلمات بوده است، حتي روزه‌ي واجب اگر ضرر داشته باشد بايد ترك شود و غسل و وضوي واجب در صورت ضرر تبديل به تيمم میشود.
{۴} از همه اينها گذشته طبق قاعده‌ي مسلم اصولي «كلما حكم به العقل حكم به الشرع» (هر چيزي كه عقل قطعي به آن حكم كند، شرع هم به آن حكم خواهد كرد) مساله حرمت سيگار و انواع دخانيات در عصر و زمان ما كه زيانهاي مهم آن بر همه دانشمندان ثابت شده جاي ترديد باقي نميگذارد، فتواي همه مراجع به حرمت مواد مخدر نيز از همين جا سرچشمه می‌گیرد». یاحقّ.
