العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > احکام بانوان:
حکم سن تکلیف دختران برای داشتن حجاب مرجع تقلید آیةالله امام خامنه ای (مدّظلّه)
سوال سلام
وقتی دختری به نه سالگی قمری می‌رسد ولی جثه کوچکی دارد و هنوز به بلوغ نرسیده است. بطوریکه اگر کسی از او سنش را نپرسد فکر میکند کمتر از نه سال دارد . آیا پوشیدن روسری و حفظ حجاب بر او واجب است ؟
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(مدظله)
وقتی دختری به نه سالگی قمری می‌رسد ولی جثه کوچکی دارد و هنوز به بلوغ نرسیده است. بطوریکه اگر کسی از او سنش را نپرسد فکر میکند کمتر از نه سال دارد . آیا پوشیدن روسری و حفظ حجاب بر او واجب است ؟
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(مدظله)
جواب:بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
وَ اَلسَّلاَمُ عَلَى عِبَادِ اَللَّه
با تشکر از اعتمادتان به سایت انهار
بزرگوار
فقها بر اساس قرآن کریم و سنت پیامبر معتقد بودند که بر هر مسلمانی که به سن تکلیف رسیده است واجب است در مقابل مردان نامحرم حجاب شرعی داشته باشند. بنابراین، حجاب بر بالغ مسلمان واجب است.
از نظر فقهی، کودکان تا زمانی که بالغ نشده‌اند شرعاً ملزم و مجبور به رعایت حجاب نیستند اما هر زمانی که بالغ شدند همانگونه که نماز و روزه و سایر واجبات دینی بر آنها واجب است و شرعاً داشتن حجاب بر آنها نیز واجب میشود و در داشتن حجاب فرقی نمی‌کند که دختر خانم جثه‌اش مناسب باشد یا ضعیف؛ زیبا باشد یا زیبا نباشد.
بنابراین دختر خانمی که به سن بلوغ و تکلیف شرعی می‌رسد واجب است در برابر نامحرم خود را بپوشاند یعنی و طبق نظر فقها، به جز گردی صورت دست‌ها از مچ تا سر انگشتان مابقی بدن را بپوشاند و جایی از بدن دیده نشود چه با چادر چه با مانتو و چه با روسری‌های بلند و پوشیدن مو از نامحرم نیز واجب است.
و روایات متعددی وجود دارد که دلالت میکند بر این‌که باید همه بدن به جز صورت و کف دست، از نامحرم پوشیده شود. البته درباره قدم (از مچ تا انگشتان پا) اختلاف نظر وجود دارد. اما غیر از این سه مورد، دیگر اعضای بدن زن از جمله موهای سر باید پوشانده شود.
اشاره به برخی از روایات در این زمینه:
از آقا امام صادق (علیه السلام) سؤال شد: زن چه مقدار از زینتش را می‌تواند آشکار کند، فرمود: «فقط صورت و دو کف دست
سُئِلَ عَمَّا تُظْهِرُ الْمَرْأَةُ مِنْ زِینَتِهَا قَالَ الْوَجْهَ وَ الْکَفَّیْن.
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
وَ اَلسَّلاَمُ عَلَى عِبَادِ اَللَّه
با تشکر از اعتمادتان به سایت انهار
بزرگوار
فقها بر اساس قرآن کریم و سنت پیامبر معتقد بودند که بر هر مسلمانی که به سن تکلیف رسیده است واجب است در مقابل مردان نامحرم حجاب شرعی داشته باشند. بنابراین، حجاب بر بالغ مسلمان واجب است.
از نظر فقهی، کودکان تا زمانی که بالغ نشده‌اند شرعاً ملزم و مجبور به رعایت حجاب نیستند اما هر زمانی که بالغ شدند همانگونه که نماز و روزه و سایر واجبات دینی بر آنها واجب است و شرعاً داشتن حجاب بر آنها نیز واجب میشود و در داشتن حجاب فرقی نمی‌کند که دختر خانم جثه‌اش مناسب باشد یا ضعیف؛ زیبا باشد یا زیبا نباشد.
بنابراین دختر خانمی که به سن بلوغ و تکلیف شرعی می‌رسد واجب است در برابر نامحرم خود را بپوشاند یعنی و طبق نظر فقها، به جز گردی صورت دست‌ها از مچ تا سر انگشتان مابقی بدن را بپوشاند و جایی از بدن دیده نشود چه با چادر چه با مانتو و چه با روسری‌های بلند و پوشیدن مو از نامحرم نیز واجب است.
و روایات متعددی وجود دارد که دلالت میکند بر این‌که باید همه بدن به جز صورت و کف دست، از نامحرم پوشیده شود. البته درباره قدم (از مچ تا انگشتان پا) اختلاف نظر وجود دارد. اما غیر از این سه مورد، دیگر اعضای بدن زن از جمله موهای سر باید پوشانده شود.
اشاره به برخی از روایات در این زمینه:
از آقا امام صادق (علیه السلام) سؤال شد: زن چه مقدار از زینتش را می‌تواند آشکار کند، فرمود: «فقط صورت و دو کف دست
سُئِلَ عَمَّا تُظْهِرُ الْمَرْأَةُ مِنْ زِینَتِهَا قَالَ الْوَجْهَ وَ الْکَفَّیْن.
وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۲۰۲، چاپ مؤسسه آل البیت(ع)
از این جهت که موی سر، جزء صورت به شمار نمی‌رود، لذا پوشیدن آن واجب است.
از امام (علیه السلام) در جواب سؤال مکتوبی که از ایشان پرسیده شده بود که: کدام گروه از زنان می‌توانند پوشش سر و دستان خود تا آرنج را کنار بگذارند، چنین نوشتند: زنانی که از سن و سال ازدواج گذشته باشند.
ذَکَرَ الْحُسَیْنُ أَنَّهُ کَتَبَ إِلَیْهِ یَسْأَلُهُ عَنْ حَدِّ الْقَوَاعِدِ مِنَ النِّسَاءِ اللَّاتِی إِذَا بَلَغَتْ جَازَ لَهَا أَنْ تَکْشِفَ رَأْسَهَا وَ ذِرَاعَهَا فَکَتَبَ (علیه السلام) مَنْ قَعَدْنَ عَنِ النِّکَاح؛
از امام (علیه السلام) در جواب سؤال مکتوبی که از ایشان پرسیده شده بود که: کدام گروه از زنان می‌توانند پوشش سر و دستان خود تا آرنج را کنار بگذارند، چنین نوشتند: زنانی که از سن و سال ازدواج گذشته باشند.
ذَکَرَ الْحُسَیْنُ أَنَّهُ کَتَبَ إِلَیْهِ یَسْأَلُهُ عَنْ حَدِّ الْقَوَاعِدِ مِنَ النِّسَاءِ اللَّاتِی إِذَا بَلَغَتْ جَازَ لَهَا أَنْ تَکْشِفَ رَأْسَهَا وَ ذِرَاعَهَا فَکَتَبَ (علیه السلام) مَنْ قَعَدْنَ عَنِ النِّکَاح؛
تهذیب الاحکام، ج ۷، ص ۴۶۷، چاپ دارالکتب الإسلامیه.
آقا امام صادق (علیه السلام) فرمود: «جایز نیست که زن مسلمان، «خمار» و «درعی» بپوشد که به خوبی بدن را نپوشاند.
لَا یَصْلُحُ لِلْمَرْأَةِ الْمُسْلِمَةِ أَنْ تَلْبَسَ مِنَ الْخُمُرِ وَ الدُّرُوعِ مَا لَا یُوَارِی شَیْئا؛
لَا یَصْلُحُ لِلْمَرْأَةِ الْمُسْلِمَةِ أَنْ تَلْبَسَ مِنَ الْخُمُرِ وَ الدُّرُوعِ مَا لَا یُوَارِی شَیْئا؛
الکافی، ج ۳، ص ۳۹۶، چاپ دارالکتب الإسلامیه.
خمار به چیزی گفته میشود که زن‌ها با آن، سر خود را می‌پوشانند.
این روایت نه فقط پوشاندن را لازم می‌داند، بلکه بیانگر این است که پوشش زن نباید به گونه‌ای نازک باشد که رنگ بدن پیدا باشد.
این روایت نه فقط پوشاندن را لازم می‌داند، بلکه بیانگر این است که پوشش زن نباید به گونه‌ای نازک باشد که رنگ بدن پیدا باشد.
مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ج ۱۵، ص ۳۰۶، چاپ دارالکتب الإسلامیه.
از آقا امام کاظم (علیه السلام) پرسیدند: آیا مردی که اخته شده ... می‌تواند وارد بر زنان شده و آب برای وضو به آنها بدهد و به موی آنها نگاه کند؟ امام فرمود: خیر.
قُلْتُ یَکُونُ لِلرَّجُلِ الْخَصِیُّ یَدْخُلُ عَلَى نِسَائِهِ فَیُنَاوِلُهُنَّ الْوَضُوءَ فَیَرَى شُعُورَهُنَّ قَالَ لا»؛
قُلْتُ یَکُونُ لِلرَّجُلِ الْخَصِیُّ یَدْخُلُ عَلَى نِسَائِهِ فَیُنَاوِلُهُنَّ الْوَضُوءَ فَیَرَى شُعُورَهُنَّ قَالَ لا»؛
الکافی، ج ۵، ص ۵۳۲.
راوی گوید: آقا امام رضا (علیه السلام) پرسیدم: آیا نگاه کردن به موهای خواهر زن جایز است؟ فرمود: خیر.
سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ أَ یَحِلُّ لَهُ أَنْ یَنْظُرَ إِلَى شَعْرِ أُخْتِ امْرَأَتِهِ؟ فَقَالَ لَا.
سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ أَ یَحِلُّ لَهُ أَنْ یَنْظُرَ إِلَى شَعْرِ أُخْتِ امْرَأَتِهِ؟ فَقَالَ لَا.
قرب الإسناد، ص ۳۶۳، قم، مؤسسه آل البیت (علیه السلام).
آقا امام رضا (علیه السلام): لازم نیست که زن موهای خود را از کودکان، قبل از بلوغ بپوشاند.
در این حدیث به صراحت اعلام میشود که پوشاندن موی سر از مردهایی که به بلوغ رسیده‌اند واجب است.
الْغُلَامُ ... لَا تُغَطِّی الْمَرْأَةُ شَعْرَهَا مِنْهُ حَتَّى یَحْتَلِم.
در این حدیث به صراحت اعلام میشود که پوشاندن موی سر از مردهایی که به بلوغ رسیده‌اند واجب است.
الْغُلَامُ ... لَا تُغَطِّی الْمَرْأَةُ شَعْرَهَا مِنْهُ حَتَّى یَحْتَلِم.
من لایحضره الفقیه، ج ۳، ص ۴۳۶، چاپ دفتر انتشارات اسلامی.
آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) در حدیث معراجی خود، در توصیف خود از زنانی که دچار عذاب بودند، به آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام) و حضرت فاطمه (سلام الله علیها) فرمود:
رَأَیْتُ امْرَأَةً مُعَلَّقَةً بِشَعْرِهَا یُغْلَی دِمَاغُ رَأْسِهَا،
رَأَیْتُ امْرَأَةً مُعَلَّقَةً بِشَعْرِهَا یُغْلَی دِمَاغُ رَأْسِهَا،
زنی را دیدم که به موهای سرش آویزان بود و مغز سر او به جوش و غلیان در آمده بود.
سپس در توضیح رفتاری که این پیامد را به همراه داشته، فرمودند:
سپس در توضیح رفتاری که این پیامد را به همراه داشته، فرمودند:
أَمَّا الْمُعَلَّقَةُ بِشَعْرِهَا فَإِنَّهَا کَانَتْ لَا تُغَطِّی شَعْرَهَا مِنَ الرِّجَال.
اما آن زنی که به موهای سرش آویزان بود، زنی است که موهای خود را از مردان نمی پوشاند.
اما آن زنی که به موهای سرش آویزان بود، زنی است که موهای خود را از مردان نمی پوشاند.
عیون اخبارالرضا
تاریخ پاسخگوئی ۶ آذر ۱۴۰۳.
