العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > مطالب روزانه:
(۳۲۲) ده اثر کم خوری بر سلامت جسم و روح
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِمِ.
وَ اَلسَّلاَمُ عَلَى عِبَادِ اَللَّهِ
ده اثر کم خوری بر سلامت جسم و روح
کم خوری و گرسنگی آثار و فواید بی شماری دارد که شاید بتوان گفت کمتر مورد اخلاقی است که بتواند با فواید کم خوری مقابله نماید و بر شکم پرستان واجب فوری و عینی است که هر چه سریع تر به علاج این بیماری بپردازند.
اهمیت توجه به دو موضوع:
(۱) عواقب پرخوری،
(۲) مواهب کم خوری.
(۱) عواقب پرخوری،
(۲) مواهب کم خوری.
ده اثر گرسنگی و کم خوری:
(۱) تندرستی و سلامت روح و جسم
(۲) اندیشه پاک و زلال
(۳) لذّت بردن از غذا
(۴) محبوب ترین اعمال نزد خداوند متعال
(۵) آسان شدن حساب و نزدیک شدن به خداوند در قیامت
(۷) محبوبیت نزد فرشتگان
(۸) اعطای حکمت
(۹) عبادت
(۱۰) دیدار با خداوند و رضایت پروردگار از ایشان
توضیحات ده اثر گرسنگی و کم خوری:
(۱) تندرستی و سلامت روح و جسم
قال الصادق (علیه السّلام): قِلَهُ الاَکلِ مَحمُودٌ فی کُلِّ قَومٍ، لاَنَّ فیهِ مَصلَحَهَ الباطِنِ وَ الظّاهِرِ.
کم خوری خصلتی پسندیده در نزد همه ی اقوام جهان است چون موجب صلاح ظاهر و باطن است.
کلمه ظاهر، در جمله حضرت (علیه السّلام) به جهت حفظ از اسقام و امراض است.
کلمه باطن به جهت سبکی معده و گرسنگی است که انسان را به خضوع و خشوع نزدیک می کند و خضوع و خشوع، یکی از مبادی اصلی صفات محموده است.
سعدی در گلستان گوید:
اندورن از طعام خالی دار
تا در آن نور معرفت بینی
قال الصادق (علیه السّلام): قِلَهُ الاَکلِ مَحمُودٌ فی کُلِّ قَومٍ، لاَنَّ فیهِ مَصلَحَهَ الباطِنِ وَ الظّاهِرِ.
کم خوری خصلتی پسندیده در نزد همه ی اقوام جهان است چون موجب صلاح ظاهر و باطن است.
کلمه ظاهر، در جمله حضرت (علیه السّلام) به جهت حفظ از اسقام و امراض است.
کلمه باطن به جهت سبکی معده و گرسنگی است که انسان را به خضوع و خشوع نزدیک می کند و خضوع و خشوع، یکی از مبادی اصلی صفات محموده است.
سعدی در گلستان گوید:
اندورن از طعام خالی دار
تا در آن نور معرفت بینی
در سخن دیگری از آقا امام صادق (علیه السلام) نقل است که:
چیزی خطرناک تر از پرخوری برای قلب انسان وجود ندارد؛ زیرا پرخوری دو ارث به جای می‌گذارد:
۱- قساوت قلب
۲- تهییج شهوات نهفته
ز کم خوردن کسی را تب نگیرد
ز پر خوردن به روزی صد بمیرد
و گرسنگی بهترین غذای روح و طعام قلب مۆمن است.
در حدیثی آقا امام صادق (علیه السّلام) می‌فرماید:
هر درد و مرضی از تُخَمَه (پرخوری و سوء هاضمه) حاصل می شود، مگر تب.
آقا أمیرالمۆمنین علی (علیه السّلام) می‌فرماید:
حضرت عیسی (علیه السّلام) به شهری رسید که مرد و زنی فریاد می کردند و با هم نزاع داشتند. حضرت علّت را پرسید؟ مرد گفت: این زن من صالحه است و عیبی ندارد، اما دیگر او را دوست ندارم چون رویش کهنه و بی طراوات و پیر شده است.
حضرت به آن زن فرمود: آیا می خواهی رویت تازه و با طراوت شود؟
گفت: آری! حضرت فرمود: طعام زیاد مخور و سیر مشو؛ زیرا طعام زیاد معده را به جوش می آورد. زن چنین کرد و بعد از مدّتی به حال اوّل بازگشت و محبوب شوهر شد.
آقا امام کاظم (علیه السّلام) می‌فرماید:
اگر مردم در خوردن اعتدال می ورزیدند، بدن هایشان سالم می ماند.
قال علی (علیه السّلام): لا یَجتمِعُ الجُوُعُ و المَرَضُ
گرسنگی و بیماری با هم جمع نمی شود.
نیز آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) می‌فرماید:
از عادت پرخوری بپرهیز، که این کار مایه ی سر برداشتن دردها و بیماری ها می شود.
نیز آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) می‌فرماید:
کم خوردن نفس را گرامیتر و تندرستی را پایدارتر می‌کند.
چیزی خطرناک تر از پرخوری برای قلب انسان وجود ندارد؛ زیرا پرخوری دو ارث به جای می‌گذارد:
۱- قساوت قلب
۲- تهییج شهوات نهفته
ز کم خوردن کسی را تب نگیرد
ز پر خوردن به روزی صد بمیرد
و گرسنگی بهترین غذای روح و طعام قلب مۆمن است.
در حدیثی آقا امام صادق (علیه السّلام) می‌فرماید:
هر درد و مرضی از تُخَمَه (پرخوری و سوء هاضمه) حاصل می شود، مگر تب.
آقا أمیرالمۆمنین علی (علیه السّلام) می‌فرماید:
حضرت عیسی (علیه السّلام) به شهری رسید که مرد و زنی فریاد می کردند و با هم نزاع داشتند. حضرت علّت را پرسید؟ مرد گفت: این زن من صالحه است و عیبی ندارد، اما دیگر او را دوست ندارم چون رویش کهنه و بی طراوات و پیر شده است.
حضرت به آن زن فرمود: آیا می خواهی رویت تازه و با طراوت شود؟
گفت: آری! حضرت فرمود: طعام زیاد مخور و سیر مشو؛ زیرا طعام زیاد معده را به جوش می آورد. زن چنین کرد و بعد از مدّتی به حال اوّل بازگشت و محبوب شوهر شد.
آقا امام کاظم (علیه السّلام) می‌فرماید:
اگر مردم در خوردن اعتدال می ورزیدند، بدن هایشان سالم می ماند.
قال علی (علیه السّلام): لا یَجتمِعُ الجُوُعُ و المَرَضُ
گرسنگی و بیماری با هم جمع نمی شود.
نیز آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) می‌فرماید:
از عادت پرخوری بپرهیز، که این کار مایه ی سر برداشتن دردها و بیماری ها می شود.
نیز آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) می‌فرماید:
کم خوردن نفس را گرامیتر و تندرستی را پایدارتر می‌کند.
(۲) اندیشه پاک و زلال
آقا امیرالمومنین علی (علیه السّلام) می‌فرماید:
هر کس در خوردن اندازه نگه دارد، تندرستی اش فزونی گیرد و اندیشه اش سالم ماند.
آقا امام سجّاد (علیه السّلام) می‌فرماید:
کسی که به خداوند می اندیشد و از او می‌ترسد و برای او کار می‌کند باید خود را بر گرسنگی تمرین و عادت دهد، به طوری که به سیری شور و شوق نداشته باشد.
اسب ها را نیز همین طور برای پیروزی در مسابقه و گرفتن جایزه، ورزیده و لاغر می‌کنند.
آقا امیرالمومنین علی (علیه السّلام) می‌فرماید:
هر کس در خوردن اندازه نگه دارد، تندرستی اش فزونی گیرد و اندیشه اش سالم ماند.
آقا امام سجّاد (علیه السّلام) می‌فرماید:
کسی که به خداوند می اندیشد و از او می‌ترسد و برای او کار می‌کند باید خود را بر گرسنگی تمرین و عادت دهد، به طوری که به سیری شور و شوق نداشته باشد.
اسب ها را نیز همین طور برای پیروزی در مسابقه و گرفتن جایزه، ورزیده و لاغر می‌کنند.
(۳) لذّت بردن از غذا
آقا امام هادی (علیه السّلام) می‌فرماید:
شب زنده داری خواب را دلنشین تر و گرسنگی، غذا را لذّت بخش تر می‌نماید.
آقا امام هادی (علیه السّلام) می‌فرماید:
شب زنده داری خواب را دلنشین تر و گرسنگی، غذا را لذّت بخش تر می‌نماید.
(۴) محبوب ترین اعمال نزد خداوند متعال
آقا رسول گرامی اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌فرماید:
جهاد کنید با نفس های خود، با گرسنگی و تشنگی که اجر آن مانند کسی است که در راه خدا جهاد کرده و عملی نزد خداوند محبوب تر از گرسنگی و تشنگی نیست.
آقا رسول گرامی اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌فرماید:
جهاد کنید با نفس های خود، با گرسنگی و تشنگی که اجر آن مانند کسی است که در راه خدا جهاد کرده و عملی نزد خداوند محبوب تر از گرسنگی و تشنگی نیست.
(۵) آسان شدن حساب و نزدیک شدن به خداوند در قیامت
آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) می‌فرماید: هر که خوراکش کم باشد کمتر حساب پس دهد.
آقا رسول گرامی اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌فرماید:
خوشا به حال کسی که غذا نخورد و گرسنگی بکشد؛ زیرا ایشان در قیامت سیر هستند.
آن حضرت (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌فرماید:
نزدیک ترین مردم به خداوند در روز قیامت، کسی است که گرسنگی و تشنگی بسیاری کشیده و در دنیا اندوه زیادی دیده است.
رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌فرماید:
طولانی ترین ساعات، روزها و سنوات گرسنگی انسان در صحنه ی قیامت، برای کسانی است که بیشترین ساعات و ایّام روزگار دنیای خود را با سیری به سر برده اند.
آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) می‌فرماید: هر که خوراکش کم باشد کمتر حساب پس دهد.
آقا رسول گرامی اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌فرماید:
خوشا به حال کسی که غذا نخورد و گرسنگی بکشد؛ زیرا ایشان در قیامت سیر هستند.
آن حضرت (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌فرماید:
نزدیک ترین مردم به خداوند در روز قیامت، کسی است که گرسنگی و تشنگی بسیاری کشیده و در دنیا اندوه زیادی دیده است.
رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌فرماید:
طولانی ترین ساعات، روزها و سنوات گرسنگی انسان در صحنه ی قیامت، برای کسانی است که بیشترین ساعات و ایّام روزگار دنیای خود را با سیری به سر برده اند.
(۶) داخل شدن گرسنگان در زمره ی اولیاء خدا
از آقا رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) پرسیدند: علامات خاصّان چیست؟
فرمود:
۱- در دنیا زندانی اند.
۲- زبان هایشان را از پرگویی بازداشته اند.
۳- شکم هایشان را از پرخوری نگه داشته اند.
آقا رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در وصف کسانی که نیمی از گنجایش معده را پر پر می‌کنند، فرمودند: این وضعیت، بخشی از پیامبری است.
از آقا رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) پرسیدند: علامات خاصّان چیست؟
فرمود:
۱- در دنیا زندانی اند.
۲- زبان هایشان را از پرگویی بازداشته اند.
۳- شکم هایشان را از پرخوری نگه داشته اند.
آقا رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در وصف کسانی که نیمی از گنجایش معده را پر پر می‌کنند، فرمودند: این وضعیت، بخشی از پیامبری است.
در حدیث معراج یکی از صفات اولیاء خدا آمده است:
شکم هایشان از خوراک خالی است.
علاّمه نراقی در کتاب معراج السّعاده به نقل از یکی از زوجات رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌نویسد:
رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) هرگز سیر نشد و چه بسا گاهی او را گرسنه می‌دیدم و دلم به حال او می‌سوخت و گریه می کردم.
روزی به آن حضرت عرض کردم:
جانم فدایتان! چرا آن قدر غذا می خورید که فقط قوّت شما باشد و به اندازه ی رفع گرسنگی غذا نمی خورید؟ مگر چه ضرری دارد؟
آن حضرت فرمود: برادران من از پیامبران اولوالعزم بر حالتی بدتر از من صبر می‌کردند و بر همین حالت از دنیا رفته و به محضر پروردگارشان حاضر شدند و خداوند ایشان را اکرام فرمود. من شرم دارم که بر حالت رفاهیت بگذرانم و مرتبه ام پست تر از ایشان باشد. پس صبر کردن در این چند روز کوتاه دنیا، محبوب تر است از کم شدن نصیب و بهره ی آخرت، و هیچ چیز نزد من محبوب تر از این نیست که به برادران و دوستان خود ملحق شوم.
آقا امام صادق (علیه السّلام) می‌فرماید:
عدّه ای برای دیدار امیرالمۆمنین (علیه السّلام) به خانه ی آن حضرت رفتند و خود را از شیعیان حضرت معرفی کردند.
حضرت فرمود: چرا سیمای شیعیان را در چهره ی شما نمی‌بینم؟
عرض کردند: مگر شیعیان چگونه اند؟
فرمود: شیعیان ما کسانی هستند که این ویژگی ها را دارند:
۱- رنگ چهره ی آن ها از بی خوابی به زردی گراییده است.
۲- چشمانشان از فرط گریه و راز و نیاز شبانه به درگاه خدا، کم نور شده است.
۳- شکم های ایشان از شدّت گرسنگی به پشت چسبیده است.
۴- لب هایشان از کثرت دعا کردن به پیشگاه الهی خشکیده است.
۵- کمرهای آن ها از عبادت شبانه خمیده است.
شکم هایشان از خوراک خالی است.
علاّمه نراقی در کتاب معراج السّعاده به نقل از یکی از زوجات رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌نویسد:
رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) هرگز سیر نشد و چه بسا گاهی او را گرسنه می‌دیدم و دلم به حال او می‌سوخت و گریه می کردم.
روزی به آن حضرت عرض کردم:
جانم فدایتان! چرا آن قدر غذا می خورید که فقط قوّت شما باشد و به اندازه ی رفع گرسنگی غذا نمی خورید؟ مگر چه ضرری دارد؟
آن حضرت فرمود: برادران من از پیامبران اولوالعزم بر حالتی بدتر از من صبر می‌کردند و بر همین حالت از دنیا رفته و به محضر پروردگارشان حاضر شدند و خداوند ایشان را اکرام فرمود. من شرم دارم که بر حالت رفاهیت بگذرانم و مرتبه ام پست تر از ایشان باشد. پس صبر کردن در این چند روز کوتاه دنیا، محبوب تر است از کم شدن نصیب و بهره ی آخرت، و هیچ چیز نزد من محبوب تر از این نیست که به برادران و دوستان خود ملحق شوم.
آقا امام صادق (علیه السّلام) می‌فرماید:
عدّه ای برای دیدار امیرالمۆمنین (علیه السّلام) به خانه ی آن حضرت رفتند و خود را از شیعیان حضرت معرفی کردند.
حضرت فرمود: چرا سیمای شیعیان را در چهره ی شما نمی‌بینم؟
عرض کردند: مگر شیعیان چگونه اند؟
فرمود: شیعیان ما کسانی هستند که این ویژگی ها را دارند:
۱- رنگ چهره ی آن ها از بی خوابی به زردی گراییده است.
۲- چشمانشان از فرط گریه و راز و نیاز شبانه به درگاه خدا، کم نور شده است.
۳- شکم های ایشان از شدّت گرسنگی به پشت چسبیده است.
۴- لب هایشان از کثرت دعا کردن به پیشگاه الهی خشکیده است.
۵- کمرهای آن ها از عبادت شبانه خمیده است.
(۷) محبوبیت نزد فرشتگان
از وجود نازنین پیامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) روایت شده است که فرمودند:
هر کس که زیاد تسبیح و تمجید حق کند و کم بخورد و کم بنوشد و کم بخوابد، فرشتگان مشتاق او می شوند.
از وجود نازنین پیامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) روایت شده است که فرمودند:
هر کس که زیاد تسبیح و تمجید حق کند و کم بخورد و کم بنوشد و کم بخوابد، فرشتگان مشتاق او می شوند.
(۸) اعطای حکمت
آقا رسول گرامی اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌فرماید:
نور حکمت، گرسنگی است و دور شدن از خدا، سیری.
پس سیر نباشید که نور معرفت در دل هایتان می فسرد و خاموش می شود.
آقا رسول گرامی اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌فرماید:
نور حکمت، گرسنگی است و دور شدن از خدا، سیری.
پس سیر نباشید که نور معرفت در دل هایتان می فسرد و خاموش می شود.
(۹) عبادت
کم خوری به قدری اهمّیت دارد که فقط زمینه ساز برای مواهب دیگر نیست، بلکه نفس کم خوری هم یک عبادت و ارزش است. در این رابطه تصریحاً در روایات ذکر شده است.
آقا رسول مکرّم اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌فرماید:
کم چیز خوردن عبادت است.
کم خوری به قدری اهمّیت دارد که فقط زمینه ساز برای مواهب دیگر نیست، بلکه نفس کم خوری هم یک عبادت و ارزش است. در این رابطه تصریحاً در روایات ذکر شده است.
آقا رسول مکرّم اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می‌فرماید:
کم چیز خوردن عبادت است.
(۱۰) دیدار با خداوند و رضایت پروردگار از ایشان
حضرت عیسی بن مریم (علیه السّلام) می‌فرماید:
گرسنگی دهید جگرهای خود را، و برهنه و عریان دارید بدن های خود را، که شاید به این جهت دل های شما خدا را ببیند.
حضرت عیسی بن مریم (علیه السّلام) می‌فرماید:
گرسنگی دهید جگرهای خود را، و برهنه و عریان دارید بدن های خود را، که شاید به این جهت دل های شما خدا را ببیند.
پایگاه اینترنتی انهار از کتاب در محضر أمیرالمۆمنین (علیه السلام)ـ
