العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > تشریح و پیوند:
فتاوای آیةالله العظمی امام خامنه ای (مدّظله)
امام خامنه ای، رساله آموزشی، ص ۳۳۳ - تشریح میت
الف) غیر مسلمان← تشریح جایز است.
ب) مسلمان← اگر غیرمسلمان وجود ندارد، در حالت‌‌های ذیل جایز است:
یک- نجات جان دیگری فقط از این راه مقدور باشد.
دو- کشف مطالب جدید پزشکی مورد نیاز جامعه منوط به این کار باشد.
سه- دستیابی به اطلاعاتی که برای جلوگیری از بیماری تهدید کننده مردم لازم است، منوط به این کار باشد.
چهار- کشف علت مرگی که مشکوک است، منوط به این کار باشد. (۱۲۸۱)
مسئله
الف) استخراج پلاتین (یا هر چیز ارزشمند) از بدن میت مسلمان از طریق تشریح و قبل از دفن، جایز است؛ به شرط آنکه بی‌‌احترامی به میت محسوب نشود. (۱۲۸۴)
ب) تشریح جنین متعلق به مسلمان در حکم تشریح میت مسلمان است.
ج) اگر به نبش قبور مسلمانان نیاز باشد (مثلاً به استخوانی در پزشکی نیاز باشد) و به‌‌علاوه غیر مسلمان یافت نشود، جایز است.
امام خامنه ای، رساله آموزشی، ص ۳۳۴-
پیوند اعضا
باید شرایط عمومی ذیل برای جایز بودن پیوند اعضا حاکم باشد:
الف) ضرر قابل توجه برای بدن شخص هدیه‌‌دهنده یا گیرنده نداشته باشد.
ب) مستلزم حرام دیگری مثل لمس یا نظر حرام و مفاسد دیگر نباشد؛ مگر اینکه حفظ جان شخصی منوط به آن باشد یا برای درمان ضرورت داشته باشد. (۱۲۹۱)
پیوند اعضا در افراد مختلف
انسان سالم (عدم مرگ مغزی)
باید شرایط بالا حاکم باشد.
مرگ مغزی
علاوه بر شرایط عمومی فوق، باید:
پیوند اعضاء موجب تسریع مرگ واقعی شخص نشود. (۱۲۹۲)
با اذن قبلی وی صورت گیرد؛ مگر نجات جان مسلمانی منوط به آن باشد. (۱۲۹۲)
مسأله تسریع در مرگ
اگر پیوند عضو موجب تسریع مرگ فرد مبتلا به مرگ مغزی شود، حتی برای نجات جان دیگری هم این کار حرام است.
میّت
الف) باید پیوند اعضا یا با اذن قبلی میت در زمان حیات یا با اذن اولیای او پس از مرگ انجام شود؛ مگر اینکه جان مسلمانی فقط از این راه نجات پیدا کند. (۱۲۸۸)
ب) عرفاً مثله یا هتک حرمت میّت محسوب نشود؛ مگر اینکه حفظ جان مسلمانی فقط از این راه ممکن باشد. (۱۲۹۳)
ج) اگر برداشتن اعضا از بدن میت مسلمان با رضایت میت (قبل از مرگ) باشد، دیه ندارد و الّا دیه دارد (مثلاً قرنیه چشم ۵۰ دینار است). (۱۲۸۹).
د) حکم پیوند اعضای تناسلی، در حکم همان اعضای معمولی است.
هـ) پیوند آلت تناسلی به دیگری، به طوری که پس از پیوند و التیام، جزئی از بدن فرد دوم شود، از نظر طهارت و نجاست، اشکالی نخواهد داشت و از نظر الحاق فرزند به شخص دوم هم ایرادی ندارد. (۱۲۹۰)
امام خامنه ای، رساله آموزشی، ص ۳۵۵-
۷. ختنه و زمان وجوب آن
ختنه پسران واجب است و شرط صحت طواف در حج و عمره است و اگر تا بعد از بلوغ به تأخیر بیفتد، بر خود آنان واجب است که ختنه کنند. (۱۳۰۵)
مسأله زمان وجوب
ختنه پسران وقتی واجب است که مقداری از غلاف که قطع آن واجب است، روی حشفه (قسمت انتهای آلت) وجود داشته باشد. (۱۳۰۶)
