العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > (۱۰) غسل های بانوان:
{۱} تعریف کلّی دِماء ثَلاثَة یا خون‌های سه‌گانه بانوان
بسم الله الرحمن الرحیم
دِماء ثَلاثَة یا خون‌های سه‌گانه بانوان
دِماء ثَلاثَة یا خون‌های سه‌گانه بانوان
سه خون حیض، نفاس و استحاضه که از مجرای تناسلی بانوان خارج می‌شود. در احکام اسلامی حیض و نفاس مانع انجام عباداتی مثل نماز، روزه، حج، حضور در مساجد و نیز رابطه جنسی هستند. بعد از قطع شدن این خون‌ها بانوان باید غُسل کنند. استحاضه مانع عبادت نیست ولی برای انجام این عبادات باید با شرایطی خاص غسل کنند یا وضو بگیرند.
خون‌های سه‌گانه (حیض، نفاس و استحاضه)
در احکام اسلامی خون‌هایی که از مجرای تناسلی بانوان خارج می‌شود به سه دسته تقسیم شده‌اند که در اصطلاح فقهی به آن‌ها دماء ثلاثه گفته می‌شود.
تفاوت خون‌های سه‌گانه بانوان
خون حیض خونی است که: پس از بلوغ به صورت عادت ماهانه در ایامی خاص از رحم بانوان خارج می‌شود. این خون غالباً تیره رنگ و غلیظ است و با حرارت و سوزش خارج می‌شود. به بانوان در روزهای حیض، حائض گویند.
خون نفاس خونی است که: هنگام زایمان از بانوان و با خروج اولین جزء بچه از رحم مادر، از مجرای تناسلی بانوان خارج می‌شود. به بانوان در زمانی که خون نفاس می‌بیند نُفَساء گویند.
خون استحاضه خونی است که: نفاس و حیض و ناشی از جراحت و زخم، و خون از بین رفتن بکارت نیست.
این خونْ سرد، زرد و روان است و بدون سوزش و فشار خارج می‌شود. به بانوان در روزهایی که خون استحاضه می‌بیند مُستَحاضَه گویند.
مقدار خونی که در استحاضه خارج می‌شود بر اساس افراد و شرایط متفاوت است و به همین دلیل آن را به سه قسم استحاضه قلیله، استحاضه متوسطه و استحاضه کثیره تقسیم کرده‌اند.
احکام فقهی
عبادات مشروط به طهارت مانند نماز، روزه، طواف، اعتکاف، حضور در مسجد،حضور در حرم پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) و امامان (علیهم السلام)، خواندن سوره‌های سجده‌دار برای زن در حال حیض و نفاس صحیح نیست.
بانوئی که از خون حیض و نفاس پاک شده است برای روزه گرفتن باید حتما تا قبل از طلوع فجر غسل یا تیمم کند و اگر عمدا غسل نکند روزه‌اش باطل است.
قرائت قرآن برای بانوان در حال حیض و نفاس و استحاضه اشکالی ندارد (به جز سوره‌های سجده‌دار).
اگر یکی از خون‌های سه‌گانه در لباس یا بدن کسی باشد نمی‌تواند با آن نماز بخواند. ولی اگر خون دیگری باشد و مقدار آن از یک درهم کمتر باشد نماز با آن صحیح است.
انجام رابطه جنسی از قُبُل (جلو) با زن در حال حیض یا نفاس حرام است.
انجام رابطه جنسی از دُبُر (پشت) با زن در حال حیض یا نفاس به فتوای برخی فقیهان حرام و به فتوای برخی دیگر کراهت شدید دارد.
منابع:
(۱) فرهنگ فقه، ج۳، ص۶۵۲.
(۲) العروة الوثقی، ج۱ ص۴۹۳ تا ۵۷۸.
