العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > ۲ - شكهايى كه نباید به آنها اعتنا کرد::
شک امام و مأموم
مسأله ۱۱۹۲- اگر امام جماعت در شماره ركعتهاي نماز شكّ كند مثلاً شكّ كند كه سه ركعت خوانده يا چهار ركعت۱، چنانچه مأموم يقين يا گمان داشته باشد۲ كه چهار ركعت خوانده و به امام بفهماند كه چهار ركعت خوانده است، امام بايد نماز را تمام كند و خواندن نماز احتياط لازم نيست و نيز اگر امام يقين يا گمان داشته باشد۳ كه چند ركعت خوانده است و مأموم در شماره ركعتهاي نماز شكّ كند، بايد به شكّ خود اعتنا ننمايد۴.
۱- مكارم: هرگاه مأموم بداند چهار ركعت خوانده با علامتي به امام مي فهماند و امام بايد مطابق آن عمل كند و به عكس اگر امام مي داند چند ركعت خوانده ، ولي مأموم شكّ مي كند، بايد از امام پيروي كند و به شكّ خود اعتنا نكند.
۲- اراكي: چنانچه مأموم بداند...
سبحانی: چنانچه مأموم یقین داشته باشد...
۳- اراكي: اگر امام بداند...
سبحانی: اگر امام یقین داشته باشد...
۴- تبريزي: بلکه در افعال نماز نیز شکّ امام با حفظ مأموم به طور یقین و بالعکس اعتبار ندارد.
نوري: و به آنچه كه امام يقين دارد ، عمل نمايد.
سيستاني: و همچنين است شكّ هر يك از آن دو در افعال نماز مانند شكّ در عدد سجده.
زنجاني: و ظاهراً اگر امام به تعداد رکعات گمان داشته باشد بايد به يقين مأموم عمل كند و همينطور است اگر مأموم گمان داشته باشد و امام يقين، بايد به يقين امام عمل كند.
امام خامنه ای موافق ۳۷۸.
*****
مظاهری: مسأله ۹۵۹- اگر امام جماعت در نماز شکّ کند که مثلا سه رکعت خوانده یا چهار رکعت یا دو سجده کرده یا یک سجده، باید به گفته ماموم عمل کند و همچنین اگر مأموم شکّ کند باید از امام پیروی کندو به شکّ خود اعتنا ننماید.
جوادی آملی: مسأله ۱۲۴۰- اگر امام جماعت در شمارهٔ ركعت‌ها يا افعال نماز شک كند ـ مثل اينکه شک كند كه سه ركعت گزارده يا چهار ركعت ـ چنانچه مأموم يقين يا گمانِ معتبر داشته باشد كه چهار ركعت گزارده و به امام بفهماند كه چهار ركعت گزارده است، امام بايد نماز را چهار ركعت بداند و گزاردن نماز احتياط لازم نيست؛ نيز اگر امام يقين يا گمانِ معتبر داشته باشد كه فلان ركعت گزارده است و مأموم در شمارهٔ ركعت‌های نماز شک كند، بايد به شک خود اعتنا نکند.
مسائل اختصاصي
بهجت: مسأله ۹۷۸- جوادی آملی: مسأله ۱۲۴۱ - اگر در نماز جماعت ، هم امام و هم مأموم شكّ كنند و شكّ هر كدام با ديگري فرق دارد، هر كدام به وظيفه خود عمل مي كند، و حكم سهو امام يا مأموم يا هر دو نيز همين است.
مكارم: مسأله ۱۰۷۰- براي آگاه كردن امام ممكن است به عدد ركعات نماز دست بر زانو بزند، يا الله اكبر بگويد و يا به هر ترتيب ديگر كه سخن گفتن و كاري بر خلاف نماز انجام دادن در آن نباشد، ولي نبايد قبل از امام برخيزد و نماز خود را ادامه دهد.
مظاهری: مسأله ۹۶۰- مأموم برای آگاه کردن امام می تواند ذکری نظیر «الله اکبر» بگوید.
