العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > (۵) احکام آسان {ویژه آقایان}:
درس {۱} تقلید یعنی چه؟
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِمِ.
وَ اَلسَّلاَمُ عَلَى عِبَادِ اَللَّهِ
درس {۱} تقلید یعنی چه؟سؤال:
تقلید یعنی چه؟
پاسخ:
تقلید:
{۱} یک اصطلاح فقهی است.
{۲} یعنی پیروی مکلَّف از مجتهدجامع الشرایط در احکام عملی دین.
{۳} یعنی پیروی کسی که نمی‌داند از کسی که می‌داند.
{*} معانی دیگری نیز در متون فقهی دارد که متعرّض آنها نمی‌شویم.
نکاتی مهم در اینکه تقلید:
{۱} در احکام و فروع دین روا و جایز و لازم و واجب است.
{۲} در اصول دین روا و جایز نیست و مکلّف خودش باید تحقیق و بررسی کند و به اصول دین ایمان آورد.
{۳} کسی باید تقلید کند که مجتهد نباشد یا نتواند به احتیاط عمل کند.
{۴} از متخصّص در فقه تقلید روا هست یعنی از مجتهد جامع الشرایط.
{۵} از غیر متخصّص در فقه و از غیر مجتهد جامع الشرایط تقلید جایز نیست و باطل و حرام است.
توجّه به دو اصطلاح:
به مکلّفی که از مجتهد تقلید، می‌کند، مُقَلِّد می‌گویند.بـه مجتهد جامع الشرایطی که از او تقلید، می‌شود، مُقَلَّد می‌گویند.
سؤال: چرا باید تقلید کرد؟
پاسخ:
چون برای شناخت احکام شرعی باید سالها تلاش و تحصیل کرد تا بتوان فهم درستی از آیات و روایات بدست آورد و احکام دینی را از آنها استخراج نمود و این کار از عهده خیلی از ماها به دلیل کمبود وقت بر نمی آید لذا اسلام سفارش کرده است که برای آگاهی از احکام به خُبره مراجعه کنیم.
به عبارت دیگر شخص برای انجام احکام الهی سه راه دارد:
{۱} با زحمت و کوشش تحصیل علم کند تا مجتهد شود.
{۲} فتاوای مجتهدان را مطالعه کند و طوری عمل کند که طبق فتاوای همه، عمل او صحیح باشد که اصطلاحاً می گویند احتیاط کرده است.
{۳} به فتوای مجتهد جامع الشرایطی که احکام شرعی را آموخته عمل کند یعنی از او تقلید نماید.
غیر از این سه راه، راه دیگری وجود ندارد.
دو نکته:
{۱} اگر کسی به اجتهاد برسد، واجب است به نظر خود عمل کند و اگر جامع الشرایط هم باشد دیگران نیز از او تقلید می کنند، و از احتیاط کردن و تقلید بی نیاز است.
{۲} احتیاط است نیازمند به اطلاعات فراوان و تسلط کامل به فتاوای فقهاء و مجتهدین است و برای اینکه در هر مساله ای احتیاط کنیم زندگی ممکن است مختل شود! مثلاً در سفر خاصّی:
برخی از مجتهدین می گویند نماز «شکسته» است،
برخی ازمجتهدین می گویند: نماز «کامل» است.
و حال کسی که می خواهد به احتیاط عمل کند باید نماز را به دو صورت «شکسته» و «کامل» بخواند که مستلزم تکرار است و ..
بنابراین اگر کسی که به اجتهاد نرسد و قادر به احتیاط هم نباشد ناگزیر است تقلید کند.
