العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > احکام شرعی:
ازدواج های حرام و باطل:
بسم الله الرحمن الرحیم
ازدواج های حرام و باطل
(۱) محارم نسبی
(۲) محارم سببی
(۳) محارم رضاعی
(۴) جهات دیگر.
(۱) توضیحات ازدواج های حرام و باطل با محارم نسبی مانند:
الف: محارم اصلی (پدر، مادر، خواهر، برادر و پدربزرگ و مادربزرگ و إن علا؛ عمه، خاله، عمو، دایی هرچه بالا روند).
ب: محارم فرعی، (فرزند و فرزندان فرزند و فرزندان خواهر و برادر هرچه پایین روند).
(۲) توضیحات ازدواج های حرام و باطل با محارم سببی مانند:
الف: مانند پدر و مادر همسر
ب: مانند فرزندان همسر.
(۳) توضیحات محارم رضاعی مانند:
الف: فرزندان زن شیرده هرچه پایین روند.
ب: فرزندان مرد صاحب شیر {چه فرزند از این زن باشد چه از زن دیگرش}
ج: خواهر و برادر زن شیرده
د: خواهر و برادر مرد صاحب شی
هـ: خود زن شیرده و پدر و مادرش هرچه بالا روند
و: خود مرد صاحب شیر و پدر و مادرش هرچه بالا روند
(۴) توضیحات حرمت و بطلان ازدواج از جهات دیگر مانند:
الف: حرمت موقت مانند:
(۱) ازدواج با خواهر زن، (مگر بعد از طلاق یا فوت همسر).
(۲) ازدواج در عده، (عده طلاق - عده وفات و....)
(۳) ازدواج با کافره، (مگر بعد از مسلمان شدن. (زنان اهل کتاب استثناء هستند)
(۴) ازدواج با کافر، (اهل کتاب یا غیر اهل کتاب، مگر بعد از مسلمان شدن).
(۵) ازدواج با زن پنجم به شکل دائمی،
(۶) ازدواج بعد از طلاق سوم، (مگر زن با مرد دیگری ازدواج دائم کند و سپس طلاق بگیرد یا شوهرش بمیرد).
(۷) ازدواج در حال احرام. (البته اگر در حال احرام عقد کند زن حرام ابد می شود).
ب: حرمت دائم مانند:
(۱) با موطوئه (برادر، فرزند یا پدر زن).
(۲) با زن شوهر دار(العیاذ بالله).
(۳) ازدواج با زن در عدّه.
نکته:
لعان و ایلاء، دو نوع جدا شدن ابدی زن و مرد از هم هستند. {شرح و تفصیل در رسالههای عملیه و تحریر الوسیله}.
برخی از نکاحهای رایج عصر جاهلیت که اسلام آنانها را باطل اعلام کرد:
(۱) نکاح مضامده: در عهد جاهلیت زن با غیر شوهر خود معاشرت میکرد؛ و این پناهندگی زن به غیر شوهر خود در زمانهایی بود که فقر به آنان روی میآورد و عصر قحطی و نداری بود. بدین سبب زن به منزل غیر شوهر میرفت تا به لحاظ مالی وضعیت مناسب می یافتند دوباره به نزد همسر اول خود باز می گشت.
(۲) نکاح مقت (خیزن) (وراثت زوجه) وقتی که مرد میمرد و زن و بچهای جا میگذاشت که از همسر دیگری بودند، این همسر به عنوان ارث به بچه بزرگتر او (از همسر دیگر) میرسید و همسر او میشد. که به این پسر که این زن به او رسیده بود، خیزن می گفتند.
(۳) نکاح بدل: در عصر جاهلیت گاهی دو مرد همسر خود را با یک دیگر مبادله میکردند.
(۴) نکاح رهط یا سفاح: و آن این بود که یک زن به عقد یک گروه که از ۱۰ نفر کمتر بودند در میآمد و همه با او آمیزش میکردند و وقتی حامله میشد و وضع حمل میکرد دنبال این گروه میفرستاند و بچه خود را به هر کدام که دوست داشت نسبت میداد و به او ملحق می کرد.
(۵) نکاح بغایا: دستهای از زنها خیمه هایی نصب میکردند و مردان با آنان در میآمیختند و چون بار میگرفتند و بار مینهادند، قیافه شناس را خبر میکردند تا اولین مولود را به هر کسی که تشخیص داد ملحق کند و نسبت دهد.
(۶) نکاح جمع: که یک مرد بین چند خواهر جمع میکرد و آنان را با هم نکاح میکرد.
(۷) نکاح استبضاع: مرد زن خود را در اختیار مردان بزرگ میگذاشت؛ تا از نسل آنان فرزندان بزرگی برایش باقی بماند.
(۸) نکاح شغار: این بود که مثلاً مردی دختر خود را به عقد کسی در میآورد تا در عوض آن او هم دختر خود را به عقد این در آورد و همین را مهر آن زن قرار میدادند و بالاخره مهر زن نکاح دیگری می شد.
(۹) نکاح خدن: در عصر جاهلیت زنای علنی مذموم شمرده میشد؛ اما زنای پنهان و روابط نامشروع پنهانی، بدون عیب و ایراد بود. سوره مبارکه نساء آیه ۲۵ به این اشاره کرده است. اخدان جمع خدن به معنای دوستی، البته دوستی نامشروع بین زن و مرد یک روش جاهلی بود که مرد با زن اجنبی و غیر زوجه خود روابط نامشروع پنهانی داشت و این رسماً رواج داشت. ولی اسلام با این شیوه مقبول جاهلیت مخالفت و آن را ناروا اعلام کرد.
و ....
