العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > (۵۰) در باره مسجد و احکام و مسائل متولّی و فتاوای مراجع عظام::
در باره متولیان مساجد و احکام تولیت و اختیارات متولیان
بسم الله الرحمن الرحیم
در باره متولیان مساجد و احکام تولیت و اختیارات متولیان
تولیت یکی ازعناوینی است که در باب وقف و ارث بحث شده است.
۱ - تعریف حق تولیت
حق تولیت به حق سرپرستی و مدیریت مال وقفی رامی گویند.حق تولیت در اصل از آنِ واقف است و او مى تواند آن را براى دیگرى قرار دهد.
تذكرة الفقهاء ج ۲،ص۴۴۱.
۲ - احکام حق تولیت
برخى، حق تولیت را از مصادیق حق به معناى خاص آن برشمرده و آن را از حقوقى دانسته اند كه از راه ارث یا غیر آن قابل نقل و انتقال به دیگرى نیست.
کتاب المکاسب ج۶،ص۱۱۰، حاشیة کتاب المکاسب (اصفهانی)ج۵،ص۲۳۸، الرسائل الاحمدیةج۳،ص ۳۷
و به همین جهت (عدم قابلیت براى نقل و انتقال) برخى، آن را از احکام دانسته اند؛ چه اینكه حكم ذاتاً قابل نقل و انتقال نیست.
بلغة الفقیه ج۱،ص۳۸، الفوائد العلیةج۱ص۱۱۴.
برخى گفته اند: حق تولیت اگر از جانب حاکم شرع به كسى داده شود، قابل سقوط- به معناى رفع ید از آن- است و اگر از جانب واقف داده شود، قابل سقوط نیست.برخى دیگر گفته اند: در صورت واگذارى آن از جانب حاکم شرع، اگر پذیرش آن بر فرد واجب باشد باید آن را بپذیرد و خود دارى از آن جایز نیست، اما اگر قبول واجب نباشد، پس از قبول نیز مى تواند از آن رفع ید كند. و چنانچه واقف ضمن عقد وقف، حق تولیت را به یكى از موقوف علیهم واگذار كند، رد آن و رفع ید جایز نیست، مانند اینكه مالى را بر اشخاص و اعقاب آنها وقف كند و ضمن وقف، تولیت را به یكى از آنان بدهد و او بپذیرد. و اگر براى اجنبی قرار دهد، رد جایز است، هرچند بعد از قبول باشد.
حاشیه بر رساله ارث ص۲۹-۳۰
منبع
