العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > مسائل نماز:
نماز عيد فطر و قربان
مسأله ۱۵۹۰- نماز عيد فطر و قربان در زمان حضور امام واجب است و بايد به جماعت گزارده شود و در اين زمان كه امام غايب است، مستحب است و میتوان آن را به جماعت يا فرادا انجام داد.
مسأله ۱۵۹۱- محل دو خطبه در نماز عيد فطر و قربان، پس از آن دو نماز است و خطبه‌های آن‌ها بنا بر احتياط، محتوای خطبه‌های نماز جمعه را دارد؛ يعنی حمد و ثنای الهی و شهادتين و سفارش به تقوا و قرائت سورهٔ كوتاه قرآن و نشستن امام بين دو خطبه.
مسأله ۱۵۹۲- وقت نماز عيد فطر و قربان از اول آفتاب روز عيد است تا ظهر.
مسأله ۱۵۹۳- مستحب است نماز عيد قربان را پس از بلند شدن آفتاب اقامه كنند و در عيد فطر مستحب است پس از بلند شدن آفتاب افطار كنند و زكات فطره را هم بپردازند؛ يا جدا كنند و سپس نماز عيد را به‌جا آورند.
مسأله ۱۵۹۴- نماز عيد فطر و قربان، اذان و اقامه ندارد و دو ركعت است كه در ركعت يكم پس از خواندن حمد و سوره بايد پنج تكبير بگويد و پس از هر تكبير يک قنوت بخواند و پس از قنوت پنجم تكبير ديگری بگويد و به ركوع رود و دو سجده به‌جا آورد و برخيزد و در ركعت دوم، چهار تكبير بگويد و پس از هر تكبير قنوت بخواند و تكبير پنجم را بگويد و به ركوع رود و پس از ركوع دو سجده كند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
مسأله ۱۵۹۵- در قنوت نماز عيد فطر و قربان هر دعا و ذكری خوانده شود، كافی است؛ ولی بهتر است نمازگزار اين دعا را به امید ثواب بخواند: «اللّٰهُمَّ أهْلَ الْكِبْرِياءِ وَ الْعَظَمَةِ وَ أهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَروتِ وَ أهْلَ الْعَفْوِِ وَ الرَّحْمَةِ وَ أهْلَ التَّقْویٰ وَ الْمَغْفِرَةِ أسْأَلُك بِحَقِّ هٰذا الْيَوْمِ الَّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُسلِمینَ عيداً وَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ كَرامَةً وَ مَزيداً أنْ تُصَلِّيَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أنْ تُدخِلَني في كُلِّ خَيْرٍ أَدْخَلْتَ فيهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ أنْ تُخْرِجَنِي مِن كُلِّ سُوءٍ أخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً و آلَ مُحَمَّدٍ صَلَوٰاتُك عَلَيْهِ وَ عَليْهِمْ اللّٰهُمَّ إِنِّي اسْألُك خَيرَ ما سَأَلَكَ بِهِ عِبٰادُك الصَّالِحُونَ وَ أعُوذُ بِك مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبٰادُك الْمُخْلَصُونَ».
مسأله ۱۵۹۶- مستحب است در نماز عيد فطر و قربان حمد و سوره بلند خوانده شود.
مسأله ۱۵۹۷- نماز عيد سورهٔ مخصوصی ندارد؛ ولی بهتر است در ركعت يكم آن، سورهٔ شمس (سورهٔ ۹۱) و در ركعت دوم سورهٔ غاشيه (سورهٔ ۸۸) را بخوانند يا در ركعت يكم، سوره سبّح اسم (سورهٔ ۸۷) و در ركعت دوم سورهٔ شمس را بخوانند.
مسأله ۱۵۹۸- مستحب است پيش از نماز روز عيد فطر، به خرما افطار كند و در عيد قربان، پس از نماز، قدری از گوشت قربانی بخورد.
مسأله ۱۵۹۹- مستحب است پيش از نماز عيد غسل كند و دعاهايی كه پيش از نماز و پس از آن در كتاب‌های دعا ذكر شده، به امید ثواب بخواند.
مسأله ۱۶۰۰- مستحب است در نماز عيد بر زمین سجده كنند و در حال گفتن تكبيرها، دست‌ها را بلند كنند.
مسأله ۱۶۰۱- پس از نماز مغرب و عشای شب عيد فطر و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عيد، نيز پس از نماز عيد فطر مستحب است كه اين تكبيرها را بگويد: «اللهُ أكْبرُ اللهُ أكْبرُ لا إلٰهَ إلَّا اللهُ و اللهُ أكْبرُ اللهُ أكْبرُ وَ للهِ الْحَمْد اللهُ أكْبرُ عَلیٰ مٰا هَدانا».
مسأله ۱۶۰۲- مستحب است انسان در عيد قربان پس از ده نماز كه اول آن‌ها نماز ظهر روز عيد و آخر آن‌ها نماز صبح روز دوازدهم است، تكبيرهايی را كه در مسألهٔ پيش ذكر شد، بگويد و پس از آن بگويد: «اللهُ أكْبرُ عَلیٰ ما رَزَقَنا مِنْ بَهِيمَةِ الأنْعامِ وَ الْحَمْدُ لِلهِ عَلیٰ ما أبْلانا» ولی اگر عيد قربان را در مِنا باشد، مستحب است تا از مِنا كوچ نكرده، پس از پانزده نماز كه اول آن‌ها نماز ظهر روز عيد و آخر آن‌ها نماز صبح روز سيزدهم ذی حجه است، اين تكبيرها را بگويد.
مسأله ۱۶۰۳- كراهت دارد نماز عيد را زير سقف بخواند.
مسأله ۱۶۰۴- در نماز عيد هم مانند نمازهای ديگر، مأموم بايد غير از حمد و سوره، چيزهای ديگر نماز را خودش بخواند.
مسأله ۱۶۰۵- اگر مأموم موقعی برسد كه امام مقداری از تكبيرها را گفته، میتواند به او اقتدا كند و همراه امام قنوت‌ها را بخواند و پس از آنكه امام به ركوع رفت، بايد آنچه از تكبيرها و قنوت‌ها را كه با امام نگفته، خودش بگويد و اگر در هر قنوت يک «سبحان الله» يا يک «الحمد لله» بگويد، كافی است.
مسأله ۱۶۰۶- اگر در نماز عيد وقتي برسد كه امام در ركوع است، میتواند نيّت كند و تكبير يكم نماز را بگويد و به ركوع رود.
مسأله ۱۶۰۷- اگر در عدد تكبيرهای نماز و قنوت‌های آن شک كند، چنانچه از محل آن تجاوز كرده، به شک خود اعتنا نكند؛ ولی چنانچه از محل آن تجاوز نكرده است، بر اقلّ بنا بگذارد و اگر بعد معلوم شود كه گفته بوده، اشكال ندارد.
مسأله ۱۶۰۸- اگر قرائت يا تكبيرات يا قنوت‌ها را فراموش كند و به‌جا نياورد و در ركوع يادش بيايد، نمازش صحيح است.
مسأله ۱۶۰۹- اگر ركوع يا دو سجده يا تكبيرة‌الاحرام را فراموش كند، نمازش باطل میشود.
مسأله ۱۶۱۰- اگر در نماز عيد، يک سجده يا تشهد را فراموش كند، به احتياط مستحب، پس از نماز آن را به قصد رجاء به‌جا آورد و اگر كاری كند كه برای آن در نمازهای يومیه سجدهٔ سهو لازم است، به احتياط مستحب، بعد از نماز به قصد رجاء، دو سجدهٔ سهو برای آن به‌جا آورد.
