العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > مسائل نماز:
قضای سجده و تشهد فراموش شده
مسأله ۱۳۰۱- در قضای سجده و تشهد فراموش شده ـ که پس از سلام نماز انجام میگيرد ـ بايد تمام شروط نماز ـ مانند پاک بودن بدن و لباس و رو به قبله بودن و شرط‌های ديگر ـ رعايت شود.
مسأله ۱۳۰۲- اگر چند سجده يا تشهد را فراموش كند، مثلاً يک سجده از ركعت يكم و يک سجده از ركعت دوم را فراموش كند، بايد پس از نماز، قضای هر دو را با سجده‌های سهوی كه برای آن‌ها لازم است، به‌جا آورد و لازم نيست معيّن كند كه قضای كدامیک از آن‌هاست.
مسأله ۱۳۰۳- اگر يک سجده و تشهد را فراموش كند، به احتياط مستحب، هر كدام را اول فراموش كرده، نخست قضا کند و اگر نداند كدام اول فراموش شده، به احتياط مستحب، يک سجده و تشهد و سپس يک سجدهٔ ديگر انجام دهد؛ يا يک تشهد و يک سجده و آن‌گاه يک تشهد ديگر انجام دهد، تا يقين كند سجده و تشهد را به ترتيبی كه فراموش كرده، قضا كرده است.
مسأله ۱۳۰۴- اگر به خيال اينكه اول سجده را فراموش كرده، نخست قضای آن را به‌جا آورد و پس از خواندن تشهد، به يادش بيايد كه اول تشهد را فراموش كرده بود، به احتياط مستحب، دوباره سجده را قضا كند؛ نيز اگر به گمان اينكه اول تشهد را فراموش كرده، نخست قضای آن را به‌جا آورد و پس از سجده يادش بيايد كه اول سجده را فراموش كرده بود، به احتياط مستحب، دوباره تشهد را بخواند.
مسأله ۱۳۰۵- اگر ميان سلام نماز و قضای سجده يا تشهد، كاری كند كه انجام دادن عمدی يا سهوی آن در نماز، مايه باطل شدن نماز است ـ مانند پشت به قبله کردن ـ بايد قضای سجده و تشهد را به‌جا آورد و بنا بر احتياط لازم، نماز را دوباره اقامه كند.
مسأله ۱۳۰۶- اگر پس از سلام نماز يادش بيايد كه يک سجده از ركعت آخر يا تشهد ركعت آخر را فراموش كرده، بايد در صورتی كه همه شروط صحت نماز را دارد، قضای سجده يا تشهد فراموش شده را به‌جا آورد و پس از آن دو سجدهٔ سهو انجام دهد.
مسأله ۱۳۰۷- اگر ميان سلام نماز و قضای سجده يا تشهد كاری كند كه برای آن سجدهٔ سهو واجب میشود ـ مثل آنكه سهواً حرف بزند ـ بايد سجده يا تشهد را قضا كند و بنا بر احتياط، دو سجدهٔ سهو ديگر انجام دهد.
مسأله ۱۳۰۸- اگر میداند سجده يا تشهد را فراموش كرده، اما نمیداند كه سجده را فراموش كرده يا تشهد را، به احتياط واجب، هر دو را قضا كند و هر كدام را اول به‌جا آورد، اشكال ندارد و بايد يک بار سجده سهو نيز به‌جا آورد.
مسأله ۱۳۰۹- اگر شک دارد كه سجده يا تشهد را فراموش كرده يا نه، نه قضا واجب است؛ نه سجدهٔ سهو.
مسأله ۱۳۱۰- اگر بداند سجده يا تشهد را فراموش كرده؛ ولی شک كند كه پيش از ركوع ركعت بعد آن را انجام داده يا نه، به احتياط واجب، آن را قضا کند.
مسأله ۱۳۱۱- كسی كه بايد سجده يا تشهد را قضا كند، اگر برای كار ديگری هم، سجدهٔ سهو بر او واجب شود، بايد پس از نماز، سجده يا تشهد را قضا كند و سپس سجده‌های سهو را انجام دهد.
مسأله ۱۳۱۲- اگر شک دارد كه پس از نماز، قضای سجده يا تشهد فراموش شده را انجام داده يا نه، چنانچه وقت نماز نگذشته، بايد سجده يا تشهد را قضا کند و با گذشتن وقت نماز، به احتياط مستحب، سجده يا تشهد را قضا كند.
مسأله ۱۳۱۳- برای قضای سجده يا تشهّد، پس از نماز نيّت میكند و سپس بدون «الله اكبر» و چيز اضافی ديگر، همان سجده يا تشهّد را قضا میكند و سپس به احتياط، سجدهٔ سهو انجام میدهد.
