العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > مسائل نماز:
سجده سهو
سجده سهو
مسأله ۱۲۸۵- نمازگزار پس از سلام نماز، برای چند چيز بايد دو سجدهٔ سهو به دستوری كه بعداً ذكر میشود به‌جا آورد
يکم. در بين نماز، سهواً حرف بزند. دوم. يک سجده را فراموش كند. سوم. در نماز چهار ركعتی، پس از ذكر واجب سجدهٔ دوم شک كند كه چهار ركعت گزارده يا پنج ركعت. چهارم. در جايی كه نبايد نماز را سلام دهد ـ مثلاً در ركعت يكم ـ سهواً سلام بدهد. پنجم. تشهد را فراموش كند. ششم. نمازگزار در جايی كه بايد بنشيند ـ مانند هنگام تشهّد ـ به اشتباه بايستد يا در جايی كه بايد بايستد ـ مانند موقع خواندن حمد و سوره ـ به اشتباه بنشيند. هفتم. اگر در نماز، چيزی كه غير ركن است، اضافه يا كم كند و زمانی يادش بيايد كه نتواند آن را به‌جا آورد. هشتم. اگر به اشتباه يا به خيال اينكه نمازش تمام شده حرف بزند، بايد دو سجدهٔ سهو به‌جا آورد.
مسأله ۱۲۸۶- برای حرفی يا صدايی كه از آه كشيدن و سرفه پيدا میشود، سجدهٔ سهو واجب نيست؛ ولی اگر مثلاً سهواً «آخ» يا «آه» بگويد، بايد سجدهٔ سهو انجام دهد.
مسأله ۱۲۸۷- اگر چيزی را كه سهواً غلط خوانده دوباره صحيح بخواند، برای دوباره خواندن آن، سجدهٔ سهو واجب نيست.
مسأله ۱۲۸۸- اگر در نماز سهواً چند كلمه حرف بزند و تمام آن‌ها يک بار حساب شود، دو سجدهٔ سهو پس از سلام نماز كافی است.
مسأله ۱۲۸۹- اگر سهواً تسبيحات اربعه را نگويد يا بيشتر يا كمتر از سه مرتبه بگويد، بعد از نماز دو سجدهٔ سهو به‌جا آورد، كافی است.
مسأله ۱۲۹۰- اگر در جايی كه نبايد سلام نماز را بگويد به اشتباه بگويد: «السلام علينا و علی عباد الله الصالحين» يا بگويد: «السلام عليكم و رحمة الله و بركاته» بايد دو سجدهٔ سهو به‌جا آورد؛ ولی چنانچه به اشتباه، مقداری از اين دو سلام را بگويد يا بگويد: «السلام عليك أيها النبي و رحمة الله و بركاته» به احتياط واجب، دو سجدهٔ سهو به‌جا آورد.
مسأله ۱۲۹۱- اگر در جايی كه نبايد سلام دهد به اشتباه هر سه سلام را بگويد، يک بار دو سجدهٔ سهو كافی است.
مسأله ۱۲۹۲- اگر يک سجده يا تشهد را فراموش كند و پيش از ركوع ركعت بعد يادش بيايد، بايد برگردد و به‌جا آورد و به احتياط واجب بعد از سلام، دو سجده سهو به‌جا آورد.
مسأله ۱۲۹۳- اگر در ركوع يا پس از آن، يادش بيايد كه يک سجده يا تشهد از ركعت پيش را فراموش كرده، بايد پس از سلام، سجده يا تشهد را قضا كند و پس از آن، دو سجدهٔ سهو به‌جا آورد.
مسأله ۱۲۹۴- اگر سجده سهو را پس از سلام نماز به عمد به‌جا نياورد، معصيت كرده؛ ولی نماز باطل نمیشود و واجب است هر چه زودتر آن را انجام دهد و چنانچه سهواً به جا نياورد، هر وقت يادش آمد، بايد فوراً انجام دهد و لازم نيست دوباره نماز بگزارد.
مسأله ۱۲۹۵-اگر شک دارد كه سجدهٔ سهو بر او واجب شده يا نه، لازم نيست به‌جا آورد.
مسأله ۱۲۹۶- كسی كه شک دارد دو سجده سهو بر او واجب شده يا چهار تا، اگر دو سجده به‌جا آورد، كافی است.
مسأله ۱۲۹۷- اگر بداند يكی از دو سجدهٔ سهو را به‌جا نياورده، بايد دوباره دو سجدهٔ سهو به‌جا آورد و چنانچه سهواً سه سجده انجام داده، بايد دوباره دو سجدهٔ سهو به‌جا آورد.
مسأله ۱۲۹۸- اگر واجبی از واجبات سجدهٔ سهو را فراموش كرده، چنانچه از محلّ آن نگذشته است، آن را به‌جا میآورد و اگر پس از سلام فهمیده، بنا بر احتياط، سجدهٔ سهو را اعاده كند.
مسأله ۱۲۹۹- اگر در سجدهٔ سهو شک كرده كه دو سجده به‌جا آورده يا يک سجده، چنانچه پيش از تشهد باشد، بر يک بنا میگذارد و اگر پس از ورود در تشهد باشد، بر دو بنا میگذارد و اگر شک كرده كه دو سجده به‌جا آورده يا سه سجده، بر دو بنا میگذارد؛ امّا اگر شک كرده كه اصل سجده را به‌جا آورده يا نه، بايد به‌جا آورد.
شيوة سجدة سهو
مسأله ۱۳۰۰- شيوهٔ سجدهٔ سهو اين است كه پس از سلام نماز فوراً نيّت سجدهٔ سهو كند و پيشانی را بر چيزی كه سجده بر آن صحيح است، بگذارد و بگويد: «بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ وَ صَلَّی اللهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ»؛ يا بگويد: «بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ» و بهتر است بگويد: «بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ السَّلامُ عَلَيكَ أيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكاتُهُ»..
سپس بنشيند و دوباره به سجده رود و يكی از ذكرهای ياد شده را بگويد و بنشيند و پس از تشهد سلام دهد.
