العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > روزه:
انواع كفّاره
مسأله ۱۷۷۲- كفّارهٔ باطل كردن عمدی روزهٔ ماه رمضان، یکی از این سه کار است: ۱- دو ماه روزه گرفتن، که ۳۱ روز آن پیاپی باشد. ۲- یک بنده آزاد كردن. ۳- ۶۰ فقیر را سیر كردن كه به هر فقیر یک چارک (ده سیر) طعامِ غالب آن بلد پرداخت میشود و مستحب است به هریک از ۶۰ فقیر ۲ چارک بپردازند. اگر کسی از انجام دادن آن عاجز باشد، باید چیزی صدقه بدهد و استغفار كند.
مسأله ۱۷۷۳- اگر با كار حرام ـ مثل خوردن شراب یا عمل زنا ـ روزه را به‌عمد باطل کند، به احتیاط واجب، كفّارهٔ جمع دارد؛ یعنی هر سه کار یادشده در مسألهٔ قبلی را باید انجام دهد.
مسأله ۱۷۷۴- اگر روزهٔ قضای ماه رمضان را بعد از ظهر باطل كند، باید ۱۰ فقیر را سیر كند و اگر نتوانست ۱۰ فقیر را سیر کند، ۳ روز روزه بگیرد.
مسأله ۱۷۷۵- اگر نذر کند در روز معیّنی ـ مثل روز جمعه ـ روزه بگیرد، چنانچه عمدا روزهٔ خود را در آن روز باطل کند، باید كفّارهٔ یمین بپردازد؛ یعنی ۱۰ مسكین را اطعام کند؛ یا ۱۰ مسكین را بپوشاند و یا ۱ بنده آزاد كند و در صورتی که هیچ کدام از این سه کار برایش مقدور نباشد، باید ۳ روز روزه بگیرد.
مسأله ۱۷۷۶- اگر معتكف، مرتکب عمل جماع شود، چه در روز باشد یا شب، باید كفاره بدهد و كفّارهٔ آن، یکی از سه چیز است؛ یعنی ۱ بنده آزاد كند، یا ۲ ماه روزه بگیرد، یا 60 فقیر را سیر کند.
مسأله ۱۷۷۷- اگر كسی عمداً روزهٔ ماه رمضان را افطار كند و سپس به حدّ شرعی سفر کند، چه برای فرار از كفّاره باشد یا نه، قضا و كفّاره بر او واجب است.
مسأله ۱۷۷۸- كسی که روزهٔ ماه رمضان را به‌عمد افطار کند و سپس عذر روزه‌داری مانند بیماری، حیض، جنون، مسافرت و مانند آن برای او پدید آید، كفّارهٔ افطار عمدی ساقط نیست؛ یعنی یکی از سه کار یادشده (در مسأله ۱۷۷۲) بر او واجب است.
مسأله ۱۷۷۹- اگر روزه‌دار با همسر خود که روزه دارد در روز ماه رمضان با رضایت او آمیزش كند، قضا و كفّاره بر هردو واجب است و به جهت معصیتی که كرده‌اند، باید تعزیر شوند.
مسأله ۱۷۸۰- اگر مرد با اجبار، از زن سلب اختیار كند و با او آمیزش کند و خانم از اول تا آخر راضی به این عمل نباشد، مرد معصیت كرده و علاوه بر قضا باید دو كفّاره بدهد و تعزیر شود، ولی روزهٔ زن باطل نمیشود و كفّاره و تعزیر ندارد.
مسأله ۱۷۸۱- اگر در حال روزهٔ ماه رمضان، مرد با همسر خود آمیزش كند و خانم ابتدا راضی به این كار باشد، ولی در ادامهٔ عمل ناراضی باشد، مرد و زن هر دو باید كفاره بپردازند و تعزیر شوند و قضا را به‌جا آورند.
مسأله ۱۷۸۲- اگر مرد با همسر خود در روزهٔ رمضان آمیزش كند و خانم ابتدا راضی نباشد، ولی در ادامه راضی شود، مرد باید دو كفّاره بپردازد و تعزیر شود و زن باید قضای روزه را بگیرد.
مسأله ۱۷۸۳- اگر زن در روزهٔ ماه رمضان، شوهرش را وادار كند كه با او آمیزش كند، زن معصیت كرده و علاوه بر قضا باید یک كفاره بپردازد.
مسأله ۱۷۸۴- اگر در ماه رمضان مرد مسافر باشد، یا با داشتن عذری دیگر، روزه نداشته باشد، نباید همسر روزه‌دار خود را به آمیزش وادار كند؛ ولی اگر مرتكب چنین عملی شد، كفّاره ندارد.
مسأله ۱۷۸۵- دادن كفّاره، واجب فوری نیست؛ ولی مكلف نباید به گونه‌ای تأخیر بیندازد كه مایهٔ سستی و بیاعتنایی به امر خدا شود.
مسأله ۱۷۸۶- اگر كسی برای باطل كردن عمدی روزهٔ ماه رمضانْ كفّاره‌ای به عهده او باشد، دیگری نمیتواند تبرعاً به نیابت از او، از عهدهٔ كفّاره برآید؛ مثلاً به جای او 60 روز روزه بگیرد.
مسأله ۱۷۸۷- در اطعام به ۶۰ فقیر، باید به هر کدام، ۱ چارک پرداخت شود و فرقی بین بچه و بزرگسال نیست و نمیتوان به یک نفر، دو سهم یا بیشتر پرداخت كرد.
