العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > وصیت:
آیا وصیت کردن واجب هست؟ مرجع تقلید:آیةالله العظمی بهجت
سوال با سلام و احترام. آیا داشتن وصیت کتبی برای فرد مسلمانِ شیعه واجبه یا خیر؟ ممنون.
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی بهجت(قدّس سرّه)
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی بهجت(قدّس سرّه)
جواب:بسم الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم و رحمة الله
وقت شما به خیر و برکت و سعادت و نورانیت و عاقبت به خیری و ولایت در سایه قرآن و اهل بیت (علیهم السلام) و با تشکر از حّسن اعتمادتان به سایت أنهار.
بزرگوار: در قرآن آمده است: كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَكَ خَيْراً الْوَصِيَّةُ لِلْوالِدَيْنِ وَ الْأَقْرَبينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقينَ (سوره بقره آیه ۱۸۰)
بر شما مسلمانان واجب شد كه وقتى مرگتان نزديك ميشود و مالى از شما ميماند براى پدران و مادران و خويشاوندان وصيتى به نيكى كنيد اين حقى است بر پرهيزكاران
فلسفه وصيت
از قانون ارث تنها يك عده از بستگان آنهم روى حساب معينى بهرهمند مىشوند در حالى كه شايد عده ديگرى از فاميل، و احيانا بعضى از دوستان و آشنايان نزديك، نياز مبرمى به كمكهاى مالى داشته باشند.
و نيز در مورد بعضى از وارثان گاه مبلغ ارث پاسخگوى نياز آنها نيست، جامعيت قوانين اسلام اجازه نمىدهد كه اين خلاها پر نشود، لذا در كنار قانون ارث قانون وصيت را قرار داده و به مسلمانان اجازه مىدهد نسبت به يك سوم از اموال خود (براى بعد از مرگ) خويش تصميم بگيرند.
از اينها گذشته گاه انسان مايل است كارهاى خيرى انجام دهد اما در زمان حياتش به خاطر نيازهاى مالى خودش موفق به اين امر نيست، منطق عقل ايجاب مىكند كه او از اموالى كه زحمت تحصيل آن را كشيده براى انجام اين كارهاى خير لا اقل براى بعد از مرگش محروم نماند.
مجموع اين امور موجب شده است كه قانون وصيت در اسلام تشريع گردد و آن را با جمله حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ تاكيد فرموده است.
البته وصيت منحصر به موارد فوق نيست، بلكه انسان بايد وضع ديون خود و اماناتى كه به او سپرده شده و مانند آن را در وصيت مشخص كند، به گونهاى كه هيچ امر مبهمى در حقوق مردم يا حقوق الهى كه بر عهده او است وجود نداشته باشد.
در روايات اسلامى تاكيدهاى فراوانى در زمينه وصيت شده، از جمله در حديثى از پيامبر اسلام ص مىخوانيم: ما ينبغى لامرء مسلم ان يبيت ليلة الا و وصيته تحت راسه؛ سزاوار نيست مسلمان شب بخوابد مگر اينكه وصيتنامهاش زير سر او باشد «۱».
البته جمله زير سر بودن به عنوان تاكيد است، منظور آماده بودن وصيت است.
در روايت ديگرى مىخوانيم: من مات بغير وصية مات ميتة جاهلية؛ كسى كه بدون وصيت از دنيا برود مرگ او مرگ جاهليت است. « ۲». یاحقّ.
ـــــــــــــــــــ
( ۱) وسائل الشيعه جلد ۱۳ ص ۳۵۲.
( ۲) همان.
سلام علیکم و رحمة الله
وقت شما به خیر و برکت و سعادت و نورانیت و عاقبت به خیری و ولایت در سایه قرآن و اهل بیت (علیهم السلام) و با تشکر از حّسن اعتمادتان به سایت أنهار.
بزرگوار: در قرآن آمده است: كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَكَ خَيْراً الْوَصِيَّةُ لِلْوالِدَيْنِ وَ الْأَقْرَبينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقينَ (سوره بقره آیه ۱۸۰)
بر شما مسلمانان واجب شد كه وقتى مرگتان نزديك ميشود و مالى از شما ميماند براى پدران و مادران و خويشاوندان وصيتى به نيكى كنيد اين حقى است بر پرهيزكاران
فلسفه وصيت
از قانون ارث تنها يك عده از بستگان آنهم روى حساب معينى بهرهمند مىشوند در حالى كه شايد عده ديگرى از فاميل، و احيانا بعضى از دوستان و آشنايان نزديك، نياز مبرمى به كمكهاى مالى داشته باشند.
و نيز در مورد بعضى از وارثان گاه مبلغ ارث پاسخگوى نياز آنها نيست، جامعيت قوانين اسلام اجازه نمىدهد كه اين خلاها پر نشود، لذا در كنار قانون ارث قانون وصيت را قرار داده و به مسلمانان اجازه مىدهد نسبت به يك سوم از اموال خود (براى بعد از مرگ) خويش تصميم بگيرند.
از اينها گذشته گاه انسان مايل است كارهاى خيرى انجام دهد اما در زمان حياتش به خاطر نيازهاى مالى خودش موفق به اين امر نيست، منطق عقل ايجاب مىكند كه او از اموالى كه زحمت تحصيل آن را كشيده براى انجام اين كارهاى خير لا اقل براى بعد از مرگش محروم نماند.
مجموع اين امور موجب شده است كه قانون وصيت در اسلام تشريع گردد و آن را با جمله حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ تاكيد فرموده است.
البته وصيت منحصر به موارد فوق نيست، بلكه انسان بايد وضع ديون خود و اماناتى كه به او سپرده شده و مانند آن را در وصيت مشخص كند، به گونهاى كه هيچ امر مبهمى در حقوق مردم يا حقوق الهى كه بر عهده او است وجود نداشته باشد.
در روايات اسلامى تاكيدهاى فراوانى در زمينه وصيت شده، از جمله در حديثى از پيامبر اسلام ص مىخوانيم: ما ينبغى لامرء مسلم ان يبيت ليلة الا و وصيته تحت راسه؛ سزاوار نيست مسلمان شب بخوابد مگر اينكه وصيتنامهاش زير سر او باشد «۱».
البته جمله زير سر بودن به عنوان تاكيد است، منظور آماده بودن وصيت است.
در روايت ديگرى مىخوانيم: من مات بغير وصية مات ميتة جاهلية؛ كسى كه بدون وصيت از دنيا برود مرگ او مرگ جاهليت است. « ۲». یاحقّ.
ـــــــــــــــــــ
( ۱) وسائل الشيعه جلد ۱۳ ص ۳۵۲.
( ۲) همان.
