العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > 25 شعبان:
وفات آیةالله «احمدی شاهرودی» در مکه (1417ق)
وفات آیت الله احمد علی احمدی شاهرودی سال 1417 در مکه مکرمه
اسم و شهرت و نسب
در سال 1305 ش (1346 ق) در قصبه میامی (2) واقع درده فرسنگی شهر شاهرود، در خانه ای از خاندان علم و فضیلت و تقوا و دوستدار اهل بیت، كودكی پا به عرصه هستی نهاد كه نام او را احمد گذاردند.
پدرش شیخ محمد حسن احمدی یكی از علمای بنام و مشهور منطقه بود كه در علوم مختلف، بالاخص علم طب، اطلاعات زیادی داشت و مردم آن بخش از وجودش استفاده می كردند.(3)
جدش مرحوم آیت الله آقا شیخ احمد نیر از علما و زهّاد و اوتاد زمان خود بود. وی دارای تألیفات فراوان بوده است و همین طور پدران او تا چند نسل روحانی و از خدمتگزاران به دین اسلام و مكتب سعادت آفرین تشیع بوده اند.(4)
تحصیلات
آیت الله احمدی پس از دوران كودكی و تحصیلات ابتدایی در زادگاه خود، به اقتضای شوق فطری و سیره خانوادگی، به تحصیل علوم دینی رو آورد. وی مقدمات عربی را نزد والد گرامیش فرا گرفت و پس از چند سالی كه در محضر پدر بزرگوارش تحت تعلیم و تربیت بودند، به همت و سعی پدر به حوزه علمیه مشهد مقدس آمده و در جوار حضرت ثامن الائمه(ع)، تحت سرپرستی رئیس وقت حوزه علمیه، مرحوم حضرت آیت الله حاج شیخ احمد كفایی قرار گرفت.(5)
اقامت و اساتید در مشهد مقدس
آیت الله احمدی به مدت ده سال در جوار ملكوتی امام هشتم(ع) اقامت گزید و دوره مقدمات و ادبیات عرب را نزد استاد توانا، ادیب نیشابوری، گذراند و سطوح عالیه را نزد حضرات آیات، كه در ذیل اشاره می شود، گذرانید:
1- مرحوم آیت الله حاج شیخ مجتبی قزوینی ؛
2- میرزا احمد مدرّس یزدی.
3- مرحوم آیت الله میرزا كاظم مهدوی دامغانی (معروف به محقق دامغانی و دایی پدر محقق مقاله).
4- حضرت آیت الله حاج شیخ هاشم قزوینی.
5- فلسفه و كلام نزد حاج شیخ مجتبی قروینی.
6- دروس معارف نزد محقق بزرگ و عارف بالله، آیت الله مرحوم میرزا مهدی (معروف به اصفهانی).(6)
هجرت و اقامت به حوزه علمیه قم
آیت الله احمدی سپس برای تكمیل معلومات و فراگیری دوره عالی دروس خارج فقه و اصول، در معیت عده ای از فضلای حوزه علمیه مشهد مقدس مانند مرحوم شهید آیت الله سید محمد رضا سعیدی و حضرت آیت الله العظمی حاج سید علی سیستانی (مقیم نجف اشرف) و آیت الله حاج شیخ ابوالقاسم خزعلی و برخی دیگر از حجج اسلام - كه هم كنون در سمت های عالی مشغول خدمتگزاری به نظام جمهوری اسلامی ایران هستند - به شهر مقدس قم هجرت نمود و در جوار كریمه اهل بیت،
حضرت فاطمه معصومه(س) سكنی گزید.(7)
اساتید آیت الله احمدی در قم
1- آیت الله العظمی سید محمد حسین طباطبایی بروجردی(ره) كه رئیس و مرجع مطلق عالم تشیع بود.
2- آیت الله سید صدرالدین صدر(ره) كه از اساتید و مسئولین حوزه علمیه قم بوده است.
3- آیت الله سید محمد تقی خوانساری(ره)، از مراجع عظیم جهان اسلام.
4- آیت الله سید محمد حجت كوه كمری(ره)، همان چهره ممتازی كه مرحوم حاج شیخ عبدالكریم حائری با تعظیم و كرام از وی سخن می گفت، وی را به اقامه جماعت به جای خود، و به وصایت و نیابت تعیین نمود و بعد از رحلت آن مرد بزرگ و مرجع عالیقدر به سامان دادن امور حوزویان اهتمام ورزید.(8)
5- آیت الله حاج شیخ عباسعلی شاهرودی(ره)، از اساتید مجرب فقه و اصول حوزه علمیه.
6- حضرت آیت الله العظمی امام خمینی 1، بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ایران.
آیت الله احمدی در محضر چنین مراجع و بزرگانی زانوی ادب به زمین زد و از خرمن پرفیض آنان توشه ها برگرفت و بهره های فراوان برد.
هجرت به نجف اشرف
آیت الله احمدی، برای بهره گیری از درس بزرگان حوزه نجف اشرف و جستجوی آراء و مبانی فقه و اصول آنان، رهسپار عراق گردید.
معظّم له پس از زیارت عتبات عالیات و طلب توفیق از آن امامان معصوم(ع) در نجف اشرف سكنی گزید. او هر شب به حرم مطهّر و منوّر مولا امیرمؤمنان(ع) مشرف می شد و پس از انجام فرائض و زیارت، از آن حضرت طلب توفیق می نمود.
اساتید در نجف اشرف
هدف آیت الله احمد علی احمدی از هجرت به عراق، علاوه بر زیارت مراقد ملكوتی ائمه اطهار(ع)، استفاده علمی از محضر علما و فرزانگان نجف اشرف هم بود. از این رو، ایشان بعد از استقرار در نجف از محضر اساتید بزرگواری همچون:
حضرت آیت الله العظمی حاج سید محسن حكیم(ره)، حضرت آیت الله العظمی سید محمود شاهرودی(ره)، حضرت آیت الله العظمی سید ابوالقاسم خویی(ره)، حضرت آیت الله العظمی سید عبدالهادی شیرازی، بسیار بهره برد.
ایشان سپس برای تدریس و انجام وظایف فرهنگی به ایران برگشت و در شهر مقدس قم اقامت گزید و تا آخر عمر شریفش لحظه ای از تبلیغ و تدریس، و تربیت نسل جوان و مردم كوتاهی نكرد.(9)
مراتب علمی
آیت الله احمد علی احمدی همانند جد و پدر بزرگوارش، دارای مراتب علمی بالا بوده و در كلام، فلسفه، حدیث، فقه، اصول و عرفان صاحب نظر و اهل قلم بوده است.
این مرد بزرگ سال های متمادی در یكی از حجره های صحن مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) به تدریس رسائل، مكاسب و كفایتین و خارج فقه و اصول و اخلاق اشتغال داشت. محصول تدریس این فقیه، پرورش تعداد زیادی از طلّاب فاضل است كه هم كنون به مدارج بالای علمی دست یافته و به خدمات علمی، فرهنگی پرداخته اند و بعضی از آنها در سمت هایی از قبیل قضاوت و بعضی هم به تربیت طلّاب حوزه و نسل جوان دانشگاهی اشتغال دارند.(10)
جایگاه وی نزد آیت الله العظمی بروجردی
آیت الله احمدی كه از شاگردان برجسته و ممتاز حضرت آیت الله بروجردی بود، به دلیل تقوا و حافظه قوی و دارا بودن مراتب علمی و فهم فقهی بالا، همواره مورد عنایت معظم له بود. اشتیاق آیت الله احمدی به اشاعه فرهنگ والای اسلامی و نیز توجه وافر ایشان به مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی امت مسلمان، بخصوص مردم مظلوم ایران، باعث گردید كه از جانب حضرت آیت الله بروجردی به همراه چند نفر از فضلای حوزه علمیه قم - كه هم كنون بسیاری از آنان در شمار علمای طراز اوّل حوزه علمیه قم هستند (مانند آیت الله علی مشكینی، آیت الله ابراهیم امینی، آیت الله فقید احمدی میانجی، آیت الله فقید روحانی، آیت الله سبحانی و جنّاتی شاهرودی و معزی ملایری). - جهت تبلیغ مبانی دینی و فرهنگ اسلامی و مبارزه با دشمنان عقیدتی اسلام همچون فرقه ضاله بهائیت به مناطق مختلف كشور اعزام شدند. ایشان در این دوران فعالیت های وسیع و بسیار پرثمری را ایفا نمودند.
از جمله مأموریت های ایشان به نمایندگی از طرف حضرت آیت الله بروجردی، هجرت به شهر آباده شیراز به مدت سه سال بود؛ زیرا این شهر مركز تصوّف و بهائیت بود و تفكرات انحرافی این فرقه های گمراه در كثر ادارات و در میان اقشار مختلف مردم رسوخ كرده بود. آیت الله احمدی مبارزه جدی و پیگیر با منحرفان و اهل بدعت را آغاز كرد و در این راستا به موفقیت های چشمگیری نایل آمد و بسیاری از آن منحرفان را توبه داد و به دامن اسلام باز گردانید.(11)
نگارنده این سطور هنگامی كه از ایشان سؤال كردم: شما از چه شیوه و روش هایی جهت تبلیغ استفاده می كردید، ایشان جواب داد:
«قرآن مجید شیوه ارشاد را بیان فرموده است.»
و آن گاه اشاره به آیه سوره نحل ادع الی سبیل ربك بالحكمة و الموعظة الحسنة... و آیه سوره سباء قل انما اعظكم بواحدة ان تقوموا لله مثنی و فرادی (12) كرد. ایشان رمز موفقیت و تأثیر كلام را در خودسازی و تهذیب نفس و استمداد از ادعیه مأثوره و مطالعه و تحقیق زیاد می دانست و در ادامه بیان فرمود:«با نیّتی خالص برای رضای قادر منّان و بدون توجه به اجرت مادّی حركت كردم. برای خدا رنج ها و مشكلات را به جان خریدم و هیچ شكوه ای نداشتم و امیدوار بودم كه خداوند اجر و مزد می دهد، هم در دنیا و هم در آخرت. وقتی احساس كردم تبلیغاتم مؤثر واقع شده خیلی خوشحال بودم. زمانی كه به اطلاع مرجع عالم اسلام آیت الله بروجردی رسیده بود، بسیار خرسند گردیده و برایم دعا كرده بود. پس از مراجعت، معظم له چندین مأموریت دیگر به من واگذار نمودند و به نمایندگی از طرف آن مرجع تقلید به شهرستان های فیروز كوه، چهار محال بختیاری، فریدن و داران از توابع اصفهان و همچنین وادغان از توابع كاشان - كه مركز سران بهائیت و تبلیغات گسترده آنان بود. - هجرت كردم. در وادغان جلسه مصاحبه و پرسش و پاسخ قرار دادم. نتیجه آن شد كه بسیاری توبه كرده و به دامن اسلام برگشتند(13) و یكی از سران بهائیت به نام دكتر برجیس به دست مسلمانان كشته و آن گروهك فریب خورده تضعیف و نابود شدند.»(14)
توجه به نسل جوان
از جمله تلاش های فرهنگی آن مجاهد فقید، توجه ویژه او به نسل جوان، قبل و بعد از انقلاب بود. در سال های حكومت ستم شاهی، بخصوص سال های 5 - 1354، كه شرایط فرهنگی حكم بر جامعه بسیار نامطلوب بود و بسیاری از جوانان و نوجوانان این مملكت تحت تأثیر فرهنگ نظام طاغوتی برگرفته از فرهنگ منحط و انحرافی غرب، قرار گرفته بودند و زمینه های فساد و بی بند و باری بر اثر تبلیغات شوم رادیو و تلویزیون و سینما و كاباره و غیره در جامعه ایجاد شده بود، این عالم متعهد برای جلوگیری از غوطه ور شدن نسل جوان در فساد اخلاقی، در شرق تهران در محله وحیدیه اقدام به تأسیس كتابخانه وسیعی جنب مسجد جامع فاطمیه كرد و بیش از 5 هزار جلد كتاب را تهیه نمود و خود عهده دار امامت جماعت آن مسجد شد. او همچنین به دعوت روحانیت روشنفكر حوزه علمیه قم، كلاس های اعتقادی، سیاسی، فرهنگی و
جلسات متعدد پرسش و پاسخ را جهت شكوفا شدن استعدادهای نهفته و رشد فكری جوانان دایر نمود. البته این اقدام مؤثر واقع شد و جوانان زیادی به مسائل اعتقادی و سیاسی گرایش یافتند.(15)
نكته قابل توجه این است كه وی در كنار فعالیت های فرهنگی، به دلیل جو خفقان و رعب و وحشت از ساوك، به طور مخفی و محرمانه با افراد سیاسی - مذهبی كه علیه نظام طاغوت مبارزه می كردند، ارتباط داشت و به صورت غیر مستقیم به آگاهی دهی سیاسی و هدایت جوانان می پرداخت؛ این در زمانی بود كه ساوك به وی اجازه نمی داد در مسجد برای مردم سخنرانی كند.
یكی از فعالیت های آیت الله احمدی این بود كه اطلاعیه ها و كتاب حكومت اسلامی را تهیه و تكثیر می كرد و به وسیله فرزندان خودش و بعضی از جوانان كه مورد اعتماد او بودند همچون شهید علی كبر وهّاج در بین مردم توزیع می شد. «علی كبر وهّاج» در 22 بهمن سال 1357 به دست ساوك، در حین پخش اطلاعیه به درجه شهادت نایل آمد.(16)
فعالیت های فرهنگی بعد از انقلاب
* در سنگر نماز جمعه
آیت الله احمدی بعد از پیروزی شكوهمند انقلاب اسلامی، در صحنه های فرهنگی حضوری چشمگیر و درخشان داشت. این عالم وارسته با حكم حضرت امام(ره) به عنوان امام جمعه و نماینده ولی فقیه در چابكسر (از توابع گیلان) منصوب و مشغول خدمتگزاری شد. ایشان در چند سالی كه در این سمت بود، با ایراد خطبه ها و سخنرانی های پربار و
روشنگر، مردم آن دیار را ارشاد می كرد و با جریانات انحرافی ضد انقلاب و منافقین به مبارزه می پرداخت. او برای دفاع از ارزش های والای انقلاب و ولایت فقیه، با تحلیل های علمی و استدلال های منطقی خود باعث شد كه منافقین كور دل و ضد انقلاب و ماركسیست ها نتوانند جوانان پكدل آن خطه را اغفال و بر ضد نظام مقدس جمهوری اسلامی تحریك كنند.(17)
* در سنگر جبهه
یكی دیگر از سر فصل های مهم فعالیت فرهنگی آن مجاهد نستوه، حضور مستمر او در جمع رزمندگان اسلام در جبهه های غرب و جنوب، مخصوصاً در لشكر علی بن ابی طالب قم در جبهه غرب بود. این فقیه مجاهد با سخنرانی های شیوا و بیان جنگ های صدر اسلام به تقویت روحیه رزمندگان اسلام می پرداخت. از جمله فعالیت های ارزنده و ماندگار ایشان، سخنرانی های پربار او در لشكر علی بن ابی طالب مستقر در جبهه غرب بود. این سخنرانی ها كه در مورد «حركت ارتش اسلام به نحو استتار»، «علت جنگ خیبر»، «نقاط حساس و راه هایی كه شبانه به اشغال لشكر اسلام در آمد»، «تكتیك جنگی فتح قلعه خیبر»، «شیوه فتح سنگرهای دشمن»، «باز شدن درِ خیبر به دست امیرالمؤمنین(ع)»، «عوامل پیروزی»، «عاطفه در صحنه نبرد»، «گذشت در هنگام پیروزی» و «سه نقطه درخشان از فضایل علی(ع) در وقایع خیبر» بود، بعدها در جزوه ای جمع آوری شد. این جزوه بنا به درخواست سردار رشید اسلام شهید زین الدین كه فرماندهی لشكر به عهده ایشان بود، با عنوان «كانون خطر یا دژ آهنین خیبر» چاپ و منتشر شد. این اثر ارزشمند به واسطه مؤثر بودنش در جبهه های غرب و جنوب حتی در جزیره مجنون بین رزمندگان اسلام توزیع و به سرعت نسخه های آن نایاب شد.(18) این جزوه تنها یك نمونه از صدها سخنرانی حماسی آن مرد بزرگ در جبهه ها می باشد.
زهد، تقوا، حسن سلوك، رفتار متواضعانه و بسیاری از ویژگی های خوب او در جمع رزمندگان اسلام چنان بود كه رزمنده ای به نام بشیر اركی برای آن عالم وارسته، اشعاری را سروده است كه چند بیتی از آن را می آوریم:
ای عالمان، ای واعظان، آیید به جبهه این زمان
با دانش و گفتارتان، یاری كنید رزمندگان
جبهه بود دانشگه خودسازی و علم و عمل
آیید درین كانون، كنید احكام اسلامی بیان
در لشگر مولا علی(ع)، آیید به مسجد ظهر و شام
تا بنگرید احمد علی، احمدی را نغمه خوان
بین صلاتین می دهد روح دلیران صیقلی
این پیر نستوه می كند با صحبتش دل ها جوان
پاسخ دهد با شور و حال، پیوسته بر صدها سؤال
حرّاف و نطّاق و صبور، خوش مشرب و شیرین بیان
از حوزه علمیه قم آمده در جبهه ه
خدمت كند بر دین و حق تا باشدش تاب و توان
شاهرودی و نیكو سرشت، یا رب ببر او را بهشت
كن همنشین نزد مولایش علی(ع) اندر جنان
حضور فعال در سنگر دانشگاه
این عالم متقی غیر از تدریس، تألیف، تبلیغ و اقامه نماز جماعت در قم و تهران، تدریس دروس مختلف اسلامی را در دانشگاه ها به عهده داشت و به عنوان استادی فرزانه و خبره شناخته شده بود. بخشی از اوقات ایشان هم جهت پاسخگویی به سؤالات پیچیده عقیدتی اساتید معارف مصروف می گشت. زمانی كه نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت خود را شروع كرد، او یكی از افرادی بود كه به عنوان مُمتِحن اساتید دروس معارف اسلامی انتخاب شد.
ایجاد دفاتر فرهنگی دانشگاه ها، جذب طلاّب، بازرسی، رفع مشكلات دفاتر فرهنگی، احداث نماز خانه ها و تقویت كتابخانه ها از جمله فعالیت های دیگر ایشان بود. این عالم فدكار نقش بسیار مؤثری در اسلامی شدن دانشگاه ها، جداسازی جوانان دانشجوی پسر و دختر، تشكیل جلسات اعیاد و سوگواری ائمّه(ع) با همكاری بسیج دانشجویی داشت و در این راه از هیچ تلاشی فروگذاری نمی كرد.(19)
آثار ماندگار
آن استوانه فقه و فضیلت، از عمر پربركت خود نهایت استفاده را نمود. غیر از سخنوری و تبلیغ دین حنیف و تدریس در حوزه علمیه قم و دانشگاه ها، به تحقیق و تألیف كتاب های فراوانی مبادرت نمود. كتاب های چاپ شده او هر كدام به نوبه خود جذّاب و پر فایده برای عموم اقشار جامعه می باشند كه ما به آن ها اشاره می كنیم. امید است با همت فرزندان آن عالم ربّانی، كتاب های دیگر آن مرحوم به چاپ برسد.
1- «كتاب سیری در عقاید»: چاپ اول این كتاب در زمان مرجعیت حضرت آیت الله بروجردی بود كه پیرامون فِرَق مختلف و نقد و بررسی و تفكرات تصوّف می باشد. این كتاب به دلیل غنای علمی تا كنون بیش از 5 نوبت با تیراژ بالا چاپ و منتشر شده است. كتاب مذكور 5 بخش عمده دارد: .1 توحید؛ .2 عدل؛ .3 نبوت؛ .4 امامت؛ .5 معاد.
2- «تقلید اعلم»، به زبان عربی: كه به دلیل سیاسی بودن، رژیم طاغوتی اجازه چاپ آن را نداد.
3- «انگیزه حق»: در پیرامون مناقب حضرت امیرالمؤمنین(ع).
4- «به سوی خدا بروید».
5- «مجموعه مقالات پیرامون باب و بهاء».
6- «جنگ خیبر»: چنان كه گفته شد، این عالم ربانی ماه ها در جبهه های جنگ حضور مؤثر داشته است. در طی این مدت، جهت تقویت روحیه رزمندگان سخنرانی های بسیاری ایراد كرد. این كتاب بخشی از سخنرانی های ایشان است كه بنا به درخواست سردار شهید زین الدین و نماینده ولی فقیه در لشكر علی بن ابی طالب(ع) تهیه و منتشر گردید.
7- تفسیر موضوعی قرآن مجید.(20)
كتاب های در دست انتشار:
1- «ترجمه كتاب شریف جامع السعادات مرحوم نراقی كاشانی».
2- رساله «در مسئله بداء».
3- «تقریرات درس خارج فقه حضرت آیت الله العظمی سید حسین طباطبایی بروجردی در باب لباس مشكوك».
4- «اخلاق حمیده».
5- «رساله عملیه».(21)
اجازات اجتهاد
این دانشمند متقی و عالم عامل، از تعدادی از مراجع بزرگ تشیع اجازه نامه اجتهاد داشت كه عبارتند از:
آیت الله العظمی حكیم(ره)؛ آیت الله العظمی سید محمد تقی خوانساری؛ آیت الله العظمی حاج سید محمود شاهرودی(ره)؛ آیت الله العظمی حاج شیخ عباسعلی شاهرودی(ره)، كه ضمیمه مقاله می باشد؛ آیت الله العظمی حاج سید محمد حجت كوه كمری(ره)؛ آیت الله العظمی حاج آقا حسین طباطبائی بروجردی(ره)؛ آیت الله العظمی حاج سید محمد رضا گلپایگانی(ره) و آیت الله العظمی حاج سید شهاب الدین مرعشی نجفی(ره).(22)
فضایل معنوی و اخلاقی
آیت الله احمدی بر اثر تربیت خانوادگی و تأثیر پذیری از خلق و خوی اساتید خود در حوزه های علمیه مشهد و نجف و قم و نیز مجاهدات با نفس امّاره و ارتباط با خداوند متعال و مأنوس بودن با ادعیه امامان معصوم(ع)، مجموعه ای از صفات نیك را در خود جمع كرده بود كه به برخی از آنها اشاره می كنیم:
1- عبادت و بندگی: در سایه عبادت و بندگی خالصانه است كه انسان به مدارج عالی كمال نایل می شود. خود (نویسنده مقاله) بارها شاهد بودم كه می فرمود:
«با خدا بساز بر همه بناز.»
لذا این عالم عامل به عبادت عشق می ورزید. نماز شبش ترك نمی شد. در نماز جماعت صبح در مسجد امام رضا(ع) حضور می یافت. بارها دیده می شد كه همه روزه قرآن می خواند. به تعقیبات نماز می پرداخت و هنگامی كه مشغول دعا می شد به شدت اشك می ریخت. این دعاها را بسیار تكرار می كرد: «الهی لا تكلنی الی نفسی طرفة عینٍ ابداً.»
و می فرمود: «اللهم ذَلّلْ نفسی فی نفسی . و عَظّمْ شأنك فی نفسی »(23)
در شبهای جمعه در عبادت، حال عارفانه و خالصانه ویژه ای داشت. در ماه مبارك رمضان بیشتر به عبادت و راز و نیاز و تبلیغ و ارشاد می پرداخت.
2- تواضع و فروتنی: او با مردم و طلاب بسیار برخورد خودمانی داشت. در جلسات، رفتاری عادی و كمتر از منزلت خود بروز می داد، و به همین علت بود كه طلاب و نسل جوان دانشگاهی و مردم مجذوب و شیفته اش می شدند، بخصوص نسل جوان دانشگاهی او را عالمی متواضع و دور از تكبّر می شناختند. ایشان در محیط خانواده هم بسیار متواضع بود و احترام خاصی به همسر و فرزندانش می گذاشت. هیچ گاه عبوس نبود و همیشه با چهره خندان و شاداب به آنان نگاه می كرد. گاهی در امور خانه به همسرش كمك می كرد.
3- شیدای ولایت: آیت الله احمدی رابطه ای قوی و انس و الفت خاصی با اهل بیت(ع) داشت. یكی از انگیزه های رفتن او به نجف اشرف همین بود. در آنجا ضمن تحصیل علوم اسلامی، به صورت مستمر و همه شب، به حرم مولا امیر المؤمنین(ع) شرفیاب می شد و بعد از اقامه نماز مغرب و عشا، زیارت جامعه را می خواند و اشك می ریخت. بارها متذكر می شد:
«شما كه در دانشگاه ها هستید، یاد و خاطره امامان معصوم را زنده نگه دارید؛ در اعیاد مجلس جشن بگیرید و در شهادات مجلس عزاداری ترتیب دهید تا نسل جوان با زندگی ائمه آشنا شوند؛ بین نماز ظهر و عصر یك حدیث كوتاه بخوانید و بیانات انسان ساز ائمه را برای نسل جوان بازگو كنید.»
این عالم بزرگوار احترام خاصی برای ذرّیه های پیامبر كرم(ص) قائل بود. اگر سیدی وارد مجلسی می شد كه او حضور داشت، به صورت كامل بلند می شد. دیده نشد كه او جلوتر از سیدی به مجلس و محفلی وارد شود...(24)
4- ساده زیستی: یكی از ویژگی های بارز او، قناعت و ساده زیستی بود. از زرق و برق دنیا دوری می كرد. وضع زندگی او بسیار ساده و بی آلایش بود؛ در محیط منزلش از تجملات و امور زینتی خبری نبود، این خصلت سازنده را تا آخر عمر حفظ كرد. از غذاهای لذیذ به شدت پرهیز می كرد. در كثر مسافرت های طولانی كه جهت بازرسی دفاتر فرهنگی می رفت، دستور می داد در جایی كه آب و درخت باشد توقف كنند. اوّل عبای خود را پهن می كرد و نماز می خواند سپس غذای ساده ای تناول می كرد و به راه خود ادامه می داد. می فرمود:
«انسان هایی كه به جایی رسیدند، به اندك قناعت كردند.»
5- مسئولیت پذیری: از ویژگی های بارز آن عالم ربّانی همین احساس مسئولیت بود. او از گوشه گیری و انزوا جدّاً دوری می كرد و با وجود كهولت سن، مرتّب به تهران و شهرستان ها جهت تدریس و بازرسی امور فرهنگی می رفت. بارها می فرمود:
«انسان تا زنده است و توان دارد، باید به خلق خدا خدمت كند. ما كه نان امام زمان(ع) را خوردیم و در دورانی زندگی می كنیم كه مردم برای انقلاب و جنگ تحمیلی جان و مال داده اند و در مصدر انقلاب نایب امام زمان(ع) وجود دارد؛ باید برای خدمت به مردم و نسل جوان حركت كرد و مردم را آگاه كرد. باید به هر صورت كه ممكن است خدمت كنید، تبلیغ كنید، مسئله و احكام بگویید، به جبهه بروید و مجاهدت های مسلمانان صدر اسلام را بگویید و...»(25)
فرزندان
احمدی شاهرودی(ره) دارای چهار پسر و یك دختر می باشد:
1- آقای محمد حسن احمدی، هم كنون 50 سال سن دارد و كارمند نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران است.
2- آقای محمد مهدی احمدی، كه هم كنون مدیر كل فرهنگ و ارشاد اسلامی شهر مقدس قم و 42 ساله است.
3- آقای جواد احمدی، كه مشاور حقوقی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و 35 ساله است.
4- حجة الاسلام حسین احمدی، از مدرسین حوزه علمیه قم است و 28 سال دارد.
در ضمن همسر مرحوم آیت الله احمدی از بانوان عفیفه و دارای زهد و كمال است كه همراه با شوهر بزرگوارش قدم های مثبتی در انقلاب اسلامی برداشته و در دامن خود فرزندان صالحی را تربیت نمود.(26)
پرواز به ملكوت اعلی
سرانجام روح بلند و ملكوتی فقیه عارف و مجتهد وارسته، حاج شیخ احمد علی احمدی شاهرودی، پس از سال ها تلاش و فعالیت دلسوزانه در راه دین مبین اسلام و مكتب سعادت آفرین تشیع در سال 1375 ش در سفر حج عمره، بعد از انجام مناسك حج و در حال طواف بیت الله الحرام بر اثر سكته قلبی به میهمانی صاحب بیت شتافت. به مناسبت ارتحال ایشان، بعثه مقام معظم رهبری در مكه مكرّمه مجلس عزاداری برگزار كرد. بنا به تقاضای همسر و فرزندانش، جنازه مطهّرش به ایران منتقل شد و تشییع باشكوهی در قم انجام گرفت و آیات عظام: صافی گلپایگانی و مكارم شیرازی نیز در تشییع شركت كردند و حضرت آیت الله العظمی بهجت بر پیكر آن مرحوم نماز خواندند. سپس در قبرستان شیخان، نزدیك قبر میرزای قمی و حاج شیخ جواد ملكی تبریزی دفن گردید. مجالس عزاداری از طرف شورای مدیریت حوزه علمیه قم در مسجد محمدیه و دانشگاه آزاد اسلامی مركزی در مسجد ارك تهران برگزار شد. طلاب و دانشجویان نیز در شهرهای مختلف از قبیل تهران، دامغان، شاهرود، زنجان، تبریز، لرستان، مازندران و... برای آن عالم ربّانی مجالس ختم برگزار كردند.(27)
رؤیای صادقه
یكی از دوستان حاج آقا نقل می كند:
بعد از اتمام مراسم تشییع، به استراحت پرداختم؛ در عالم خواب مشاهده كردم كه به همراه حاج آقای احمدی شاهرودی به جایی می روم. تا این كه به منزلی رسیدیم، ایشان به من تعارف كردند كه وارد خانه شوم. در همین موقع متوجه شدم كه دور تا دور اتاق، گروهی از سادات نشسته اند؛ حاج آقا به من فرمودند: «این آقایان، امشب میزبان من هستند...»
یكی از بستگان وی نیز می گوید:
قبل از این كه جنازه حاج آقا را از كویت به ایران بیاورند، در عالم خواب مشاهده كردم كه از داخل حرم حضرت معصومه(س) تابوتی زیبا را بیرون آوردند؛ روی تابوت، پر از گل و عمامه حاج آقا هم روی گل ها بود، در حالی كه تابوت روی دوش عده ای سیّد قرار داشت...
پی نوشت ها:
1 - صحیفه ولایت، ج 6، ص 302 .
2 - تاریخ قومس، عبدالرفیع حقیقت، انتشارات آفتاب، تهران، ص 256 و 357 قصبه میامی در 60 كیلومتری خاور شاهرود از استان سمنان سر راه شاهرود به مشهد واقع شده است و هوای آن معتدل است .
3 - گنجینه دانشمندان، ج 9، ص 77 .
4 - آینه پژوهش، سال هفتم، ش 6 (بهمن و اسفند 1375)، شماره پیاپی 42 .
5 - مقدمه كتاب سیری در عقاید، تألیف مرحوم آیت الله احمدی شاهرودی .
6 - گنجینه دانشمندان، ج 9، ص 78 .
7 - سیری در عقاید، چاپ پنجم، ص 5 .
8 - ستارگان حرم، ج 7، ص 95 .
9 - گنجینه دانشمندان، ج 9، ص 77 .
10 - آینه پژوهش، سال هفتم، ش 6 (بهمن و اسفند 75)، ص 89 .
11 - گنجینه دانشمندان، ج 9، ص 78 .
12 - نحل / 125 و سباء / 46 .
13 - مصاحبه نویسنده این مقاله با آیت الله احمدی در زمان حیاتش .
14 - جزوه آشنایی با زندگینامه مرحوم آیت الله احمدی، ص 3 جریان دكتر برجیس را در كتاب «ربانی شیرازی، آیه استقامت» از مجموعه دیدار با ابرار به طور كامل ملاحظه فرمایید .
15 - روزنامه حیات نو(پنج شنبه 17 خرداد 1380)، ص 3 .
16 - نقل از آقای محمد مهدی احمدی فرزند آیت الله احمدی .
17 - همان .
18 - جزوه كانون خطر یا دژ آهنین خیبر .
19 - نقل از نویسنده مقاله كه در دانشگاه مدتی با ایشان همكاری داشته است .
20 - سیری در عقاید، مقدمه، ص 3 .
21 - همان، ص 8 .
22 - همان .
23 - اعیان الشیعه، ج 1، ص 323 و اصول كافی، ج 2، ص 581 .
24 - قسمتی از مصاحبه نویسنده مقاله با فرزند مرحوم و مشاهدات نویسنده .
25 - نقل از محمد مهدی احمدی .
26 - همان .
27 - اطلاعیه مركز مدیریت حوزه علمیه قم .
نویسنده : سید محمد سجادی
