العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > خوردنی ها و آشامیدنی ها:
حکم نوشیدن شراب در مسیحیت (مرجع تقلید سایر مراجع)
سوال ما مسیحی هستیم آیا مجازات شرب خمر برای ما حکم شلاق دارد ؟
مرجع تقلید: سایر مراجع
مرجع تقلید: سایر مراجع
جواب: سلام علیکم؛شراب در همه ادیان حرام هست.
شراب در اسلام، یهودیت و مسیحیت
گاهی سو ال می شود که چرا در اسلام شراب حرام است اما در مسیحیت حلال است؟ آیا واقعاً شراب خواری و مستی در مسیحیت و یهودیت حلال است؟
شراب در دین اسلام
عادت عرب ها در دوره جاهلیت بر خوردن شراب بود. قرآن سعی می‌کند به طور تدریجی و اصولی با این عادت مبارزه و آن را ریشه کن کند.
قرآن در ابتدا عادت آنها را گوشزد می‌کند:
وَ مِن ثَمَرَاتِ النَّخِیلِ وَ الْأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَرًا وَ رِزْقًا حَسَنًا.
(نحل/67)
از محصولات درختان خرما و انگور [گاهى بر خلاف خواسته خدا] نوشابهاى مست كننده و [زمانى دیگر] رزقى پاكیزه و نیكو مىگیرید.
در مرحله بعد متذکر می‌شود که مضرات شراب بیش از منافع آن است:
یَسْئَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ قُلْ فیهِما إِثْمٌ كَبیرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما.
(بقره/219)
درباره شراب و قمار از تو می پرسند، بگو: در آن دو گناهى بزرگ و سودهایى براى مردم است، و گناه هر دو از سودشان بیشتر است.
در آیه‌ای دیگر مسلمانان را از خواندن نماز در حال مستی نهی می‌کند:
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُون.
(نساء/43)
اى افرادى كه ایمان آوردهاید! در حالى كه مست هستید نزدیك نماز نشوید تا اینكه بدانید: چه میگوئید.
و سرانجام می‌فرماید:
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
إِنَّما یُریدُ الشَّیْطانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَكُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ فِی الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ وَ یَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ عَنِ الصَّلاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُون.
(مائده/ 91-90)
اى اهل ایمان! جز این نیست كه همه مایعات مست كننده و قمار و بتهایى كه [براى پرستش] نصب شده وپاره چوبهایى كه به آن تفأل زده مىشود، پلید و نجس و از كارهاى شیطان است پس از آنها دورى كنید تا رستگار شوید. مسلماً شیطان مىخواهد با شراب و قمار، میان شما دشمنى و كینه [سخت] اندازد، و از یاد خدا و نماز بازتان دارد آیا شما [از این امور با همه زیانها وخطراتى كه دارد] خوددارى خواهید كرد؟
در روایات اسلامی خوردن شراب به شدت نهی شده است؛ به عنوان مثال:
از امام صادق (علیه السلام) سوال کردند که چرا شراب حرام است؟ امام فرمودند: «آن را ممنوع كرد چون أمّ الخبائث است، و رأس هر بدى، زیرا بر شارب خمر (مست) لحظهاى مىآید كه عقل از او گرفته شده و خدایش را نمىشناسد، و دست خود به هر معصیت و گناه آلوده مىسازد حتّى از هتك حرمت محارم را نیز ابایى ندارد، و زمام و مهار فرد مست بدست شیطان است، اگر او را فرمان به سجده بتها نماید همان كند، و هر كجا كه او را بكشد اطاعت مىكند.»
(احتجاج طبرسی، ترجمه جعفری، ج2، 237 )
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «پروردگارم جل جلاله سوگند یاد كرده كه هیچ بنده من در دنیا شراب ننوشد جز آنكه در قیامت باو بنوشانم مانند آنچه را مىنوشیده از حمیم چه پس از آن معذب باشد چه آمرزیده شود، فرمود با میخوار منشینید، باو زن ندهید از او زن نگیرید، اگر بیمار شد احوالش نپرسید، اگر مرد تشییع جنازهاش نكنید میخوار روز قیامت با روى سیاه و چشم كبود و لوچه آویزان بمحشر آید آب دهانش روانست و زبانش از پشت سرش در آمده.» (امالى شیخ صدوق، ترجمه كمرهاى، ص 417)
شراب در یهودیت
در کتاب مقدس آیات بسیاری در مذمت و نهی مسکرات آمده است؛ به عنوان مثال در لاویان فصل 10 آمده است:
و یَهُوَه هارون را خطاب كرده گفت: تو و پسرانت با تو چون به خیمه اجتماع داخل شوید شراب و مسًكِری منوشید مبادا بمیرید. این است فریضة ابدی در نسلهای شما.
در امثال 20: 1 آمده است:
شراب استهزا می‌كند و مسكرات عربده می‌آورد و هر كه به آن فریفته شود حكیم نیست.
در امثال 23: 29-35 آمده است:
وای از آنِ كیست و شقاوت از آن كه و نزاعها از آن كدام و زاری از آنِ كیست و جراحتهای بی‌سبب از آنِ كه و سرخی چشمان از آنِ كدام؟ آنانی را است كه شرب مدام می‌نمایند و برای چشیدن شراب ممزوج داخل می‌شوند. به شراب نگاه مكن وقتی كه سرخ‌فام است حینی كه حبابهای خود را در جام ظاهر می‌سازد و به ملایمت فرو می‌رود. اما در آخر مثل مار خواهد گزید و مانند افعی نیش خواهد زد. چشمان تو چیزهای غریب را خواهد دید و دل تو به چیزهای كج تنطّق خواهد نمود. و مثل كسی كه در میان دریا می‌خوابد خواهی شد یا مانند كسی كه بر سر دكل كشتی می‌خسبد. و خواهی گفت: مرا زدند لیكن درد را احساس نكردم مرا زجر نمودند لیكن نفهمیدم. پس كی بیدار خواهم شد؟ همچنین معاودت می‌كنم و بار دیگر آنرا می‌طلبم.
در اشعیا فصل 5 آمده است:
وای بر آنانی كه صبح زود برمیخیزند تا در پی مسكرات بروند و شب دیر می‌نشینند تا شراب ایشان را گرم نماید و در بزمهای ایشان عود و بربط و دف‌ّ و نای و شراب میباشد. اما به فعل یَهُوَه نظر نمیكنند و به عمل دستهای وی نمی‌نگرند. بنابراین قوم من به سبب عدم معرفت اسیر شده‌اند و شریفان ایشان گرسنه و عوام ایشان از تشنگی خشك گردیده. از این سبب هاویه حرص خود را زیاد كرده و دهان خویش را بی‌حد باز نموده است و جلال و جمهور و شوكت ایشان و هر كه در ایشان شادمان باشد در آن فرو می‌رود.
در اشعیا 28: 7 آمده است:
اینان نیز از شراب گمراه شده‌اند و از مسكرات سرگشته گردیده‌اند. هم كاهن و هم نبی از مسكرات گمراه شده‌اند و از شراب بلعیده گردیده‌اند. از مسكرات سرگشته شده‌اند و در رؤیا گمراه گردیده‌اند و در داوری مبهوت گشته‌اند.
در داوران فصل 13 از مادری که قرار است فرزندش در آینده ناجی بنی اسرائیل خواهد شد، خواسته است که هرگز لب به شراب و مسکرات نزند:
و شخصی از صُرعه از قبیلة دان مانوح نام بود و زنش نازاد بوده نمی‌زایید. 3 و فرشته یَهُوَه به آن زن ظاهر شده او را گفت: “اینك تو حال نازاد هستی و نزاییده‌ای لیكن حامله شده پسری خواهی زایید. 4 و الآن باحذر باش و هیچ شراب و مسكری منوش و هیچ چیز نجس مخور.
شراب در مسیحیت
عهد جدید (لوقا فصل 1) از امتیازات یحیی، ننوشیدن شراب و مسکرات را بر شمرده است:
فرشته بدو گفت: ای زكریا ترسان مباش زیرا كه دعای تو مستجاب گردیده است و زوجه‌ات الیصابات برای تو پسری خواهد زایید و او را یحیی خواهی نامید. و تو را خوشی و شادی رخ خواهد نمود و بسیاری از ولادت او مسرور خواهند شد. زیرا كه در حضور یَهُوَه بزرگ خواهد بود و یحیی شراب و مسكری نخواهد نوشید و از شكم مادر خود پر از روح القدس خواهد بود.
در آیات دیگری از میگساری اسقفان (تیطس1: 7)، معلمان (تیطس 2: 3-2) و به طور کلی تمام خادمان کلیسا (تیموتاؤس 3: 3) نهی شده است زیرا میگساران هرگز در جماعت خدا داخل نمی شوند (اول قرنتیان 6: 9-10).
افسسیان 5: 18 از مسیحیان می‌خواهد:
مست شراب مشوید كه در آن فجور است بلكه از روح پر شوید.
با این حال آیا شراب مجاز در کتاب مقدس آیا منظور آب انگور است و یا شراب مسکر؟ صاحب قاموس کتاب مقدس می‌گوید:
در لفظ عبرانی این كلمه اختلاف كردهاند كه آیا الفاظی كه در كتاب مقّدس وارد گشته است همان مایع و مسكر معروف میباشد یا نه.
(مستر هاکس، قاموس کتاب مقدس، ص 520).
در نقل «شام آخر عیسی» در کتاب مقدس، حرف از میوه انگور است و صراحتی ندارد که درون پیاله شراب بوده است یا آب انگور:
پس پیاله‌ای گرفته شكر نمود و گفت: اینرا بگیرید و در میان خود تقسیم كنید. زیرا به شما می‌گویم تا ملكوت خدا نیاید. از میوه انگور دیگر نخواهم نوشید.
(لوقا: 22؛ همچنین ر.ک: متی26: 29)
اما اگر شراب به معنای مایع مسکر باشد، آیا این باورکردنی است که عیسی برخلاف آموزه های کتاب مقدس، با شراب احکامش را تحقق می‌بخشد (یوحنا2: 1-10)؟ مگر خود عیسی نمی گوید:
گمان مبرید كه آمده‌ام تا تورات یا صُحف انبیا را باطل سازم. نیامده‌ام تا باطل نمایم بلكه تا تمام كنم. زیرا هرآینه به شما می‌گویم تا آسمان و زمین زایل نشود همزه یا نقطه‌ای از تورات هرگز زایل نخواهد شد تا همه واقع شود. پس هركه یكی از این احكام كوچكترین را بشكند و به مردم چنین تعلیم دهد در ملكوت آسمان كمترین شمرده شود. اما هركه بعمل آورد و تعلیم نماید او در ملكوت آسمان بزرگ خوانده خواهد شد.
(متی، فصل 5).
شراب در اسلام، یهودیت و مسیحیت
گاهی سو ال می شود که چرا در اسلام شراب حرام است اما در مسیحیت حلال است؟ آیا واقعاً شراب خواری و مستی در مسیحیت و یهودیت حلال است؟
شراب در دین اسلام
عادت عرب ها در دوره جاهلیت بر خوردن شراب بود. قرآن سعی می‌کند به طور تدریجی و اصولی با این عادت مبارزه و آن را ریشه کن کند.
قرآن در ابتدا عادت آنها را گوشزد می‌کند:
وَ مِن ثَمَرَاتِ النَّخِیلِ وَ الْأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَرًا وَ رِزْقًا حَسَنًا.
(نحل/67)
از محصولات درختان خرما و انگور [گاهى بر خلاف خواسته خدا] نوشابهاى مست كننده و [زمانى دیگر] رزقى پاكیزه و نیكو مىگیرید.
در مرحله بعد متذکر می‌شود که مضرات شراب بیش از منافع آن است:
یَسْئَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ قُلْ فیهِما إِثْمٌ كَبیرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما.
(بقره/219)
درباره شراب و قمار از تو می پرسند، بگو: در آن دو گناهى بزرگ و سودهایى براى مردم است، و گناه هر دو از سودشان بیشتر است.
در آیه‌ای دیگر مسلمانان را از خواندن نماز در حال مستی نهی می‌کند:
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُون.
(نساء/43)
اى افرادى كه ایمان آوردهاید! در حالى كه مست هستید نزدیك نماز نشوید تا اینكه بدانید: چه میگوئید.
و سرانجام می‌فرماید:
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
إِنَّما یُریدُ الشَّیْطانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَكُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ فِی الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ وَ یَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ عَنِ الصَّلاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُون.
(مائده/ 91-90)
اى اهل ایمان! جز این نیست كه همه مایعات مست كننده و قمار و بتهایى كه [براى پرستش] نصب شده وپاره چوبهایى كه به آن تفأل زده مىشود، پلید و نجس و از كارهاى شیطان است پس از آنها دورى كنید تا رستگار شوید. مسلماً شیطان مىخواهد با شراب و قمار، میان شما دشمنى و كینه [سخت] اندازد، و از یاد خدا و نماز بازتان دارد آیا شما [از این امور با همه زیانها وخطراتى كه دارد] خوددارى خواهید كرد؟
در روایات اسلامی خوردن شراب به شدت نهی شده است؛ به عنوان مثال:
از امام صادق (علیه السلام) سوال کردند که چرا شراب حرام است؟ امام فرمودند: «آن را ممنوع كرد چون أمّ الخبائث است، و رأس هر بدى، زیرا بر شارب خمر (مست) لحظهاى مىآید كه عقل از او گرفته شده و خدایش را نمىشناسد، و دست خود به هر معصیت و گناه آلوده مىسازد حتّى از هتك حرمت محارم را نیز ابایى ندارد، و زمام و مهار فرد مست بدست شیطان است، اگر او را فرمان به سجده بتها نماید همان كند، و هر كجا كه او را بكشد اطاعت مىكند.»
(احتجاج طبرسی، ترجمه جعفری، ج2، 237 )
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «پروردگارم جل جلاله سوگند یاد كرده كه هیچ بنده من در دنیا شراب ننوشد جز آنكه در قیامت باو بنوشانم مانند آنچه را مىنوشیده از حمیم چه پس از آن معذب باشد چه آمرزیده شود، فرمود با میخوار منشینید، باو زن ندهید از او زن نگیرید، اگر بیمار شد احوالش نپرسید، اگر مرد تشییع جنازهاش نكنید میخوار روز قیامت با روى سیاه و چشم كبود و لوچه آویزان بمحشر آید آب دهانش روانست و زبانش از پشت سرش در آمده.» (امالى شیخ صدوق، ترجمه كمرهاى، ص 417)
شراب در یهودیت
در کتاب مقدس آیات بسیاری در مذمت و نهی مسکرات آمده است؛ به عنوان مثال در لاویان فصل 10 آمده است:
و یَهُوَه هارون را خطاب كرده گفت: تو و پسرانت با تو چون به خیمه اجتماع داخل شوید شراب و مسًكِری منوشید مبادا بمیرید. این است فریضة ابدی در نسلهای شما.
در امثال 20: 1 آمده است:
شراب استهزا می‌كند و مسكرات عربده می‌آورد و هر كه به آن فریفته شود حكیم نیست.
در امثال 23: 29-35 آمده است:
وای از آنِ كیست و شقاوت از آن كه و نزاعها از آن كدام و زاری از آنِ كیست و جراحتهای بی‌سبب از آنِ كه و سرخی چشمان از آنِ كدام؟ آنانی را است كه شرب مدام می‌نمایند و برای چشیدن شراب ممزوج داخل می‌شوند. به شراب نگاه مكن وقتی كه سرخ‌فام است حینی كه حبابهای خود را در جام ظاهر می‌سازد و به ملایمت فرو می‌رود. اما در آخر مثل مار خواهد گزید و مانند افعی نیش خواهد زد. چشمان تو چیزهای غریب را خواهد دید و دل تو به چیزهای كج تنطّق خواهد نمود. و مثل كسی كه در میان دریا می‌خوابد خواهی شد یا مانند كسی كه بر سر دكل كشتی می‌خسبد. و خواهی گفت: مرا زدند لیكن درد را احساس نكردم مرا زجر نمودند لیكن نفهمیدم. پس كی بیدار خواهم شد؟ همچنین معاودت می‌كنم و بار دیگر آنرا می‌طلبم.
در اشعیا فصل 5 آمده است:
وای بر آنانی كه صبح زود برمیخیزند تا در پی مسكرات بروند و شب دیر می‌نشینند تا شراب ایشان را گرم نماید و در بزمهای ایشان عود و بربط و دف‌ّ و نای و شراب میباشد. اما به فعل یَهُوَه نظر نمیكنند و به عمل دستهای وی نمی‌نگرند. بنابراین قوم من به سبب عدم معرفت اسیر شده‌اند و شریفان ایشان گرسنه و عوام ایشان از تشنگی خشك گردیده. از این سبب هاویه حرص خود را زیاد كرده و دهان خویش را بی‌حد باز نموده است و جلال و جمهور و شوكت ایشان و هر كه در ایشان شادمان باشد در آن فرو می‌رود.
در اشعیا 28: 7 آمده است:
اینان نیز از شراب گمراه شده‌اند و از مسكرات سرگشته گردیده‌اند. هم كاهن و هم نبی از مسكرات گمراه شده‌اند و از شراب بلعیده گردیده‌اند. از مسكرات سرگشته شده‌اند و در رؤیا گمراه گردیده‌اند و در داوری مبهوت گشته‌اند.
در داوران فصل 13 از مادری که قرار است فرزندش در آینده ناجی بنی اسرائیل خواهد شد، خواسته است که هرگز لب به شراب و مسکرات نزند:
و شخصی از صُرعه از قبیلة دان مانوح نام بود و زنش نازاد بوده نمی‌زایید. 3 و فرشته یَهُوَه به آن زن ظاهر شده او را گفت: “اینك تو حال نازاد هستی و نزاییده‌ای لیكن حامله شده پسری خواهی زایید. 4 و الآن باحذر باش و هیچ شراب و مسكری منوش و هیچ چیز نجس مخور.
شراب در مسیحیت
عهد جدید (لوقا فصل 1) از امتیازات یحیی، ننوشیدن شراب و مسکرات را بر شمرده است:
فرشته بدو گفت: ای زكریا ترسان مباش زیرا كه دعای تو مستجاب گردیده است و زوجه‌ات الیصابات برای تو پسری خواهد زایید و او را یحیی خواهی نامید. و تو را خوشی و شادی رخ خواهد نمود و بسیاری از ولادت او مسرور خواهند شد. زیرا كه در حضور یَهُوَه بزرگ خواهد بود و یحیی شراب و مسكری نخواهد نوشید و از شكم مادر خود پر از روح القدس خواهد بود.
در آیات دیگری از میگساری اسقفان (تیطس1: 7)، معلمان (تیطس 2: 3-2) و به طور کلی تمام خادمان کلیسا (تیموتاؤس 3: 3) نهی شده است زیرا میگساران هرگز در جماعت خدا داخل نمی شوند (اول قرنتیان 6: 9-10).
افسسیان 5: 18 از مسیحیان می‌خواهد:
مست شراب مشوید كه در آن فجور است بلكه از روح پر شوید.
با این حال آیا شراب مجاز در کتاب مقدس آیا منظور آب انگور است و یا شراب مسکر؟ صاحب قاموس کتاب مقدس می‌گوید:
در لفظ عبرانی این كلمه اختلاف كردهاند كه آیا الفاظی كه در كتاب مقّدس وارد گشته است همان مایع و مسكر معروف میباشد یا نه.
(مستر هاکس، قاموس کتاب مقدس، ص 520).
در نقل «شام آخر عیسی» در کتاب مقدس، حرف از میوه انگور است و صراحتی ندارد که درون پیاله شراب بوده است یا آب انگور:
پس پیاله‌ای گرفته شكر نمود و گفت: اینرا بگیرید و در میان خود تقسیم كنید. زیرا به شما می‌گویم تا ملكوت خدا نیاید. از میوه انگور دیگر نخواهم نوشید.
(لوقا: 22؛ همچنین ر.ک: متی26: 29)
اما اگر شراب به معنای مایع مسکر باشد، آیا این باورکردنی است که عیسی برخلاف آموزه های کتاب مقدس، با شراب احکامش را تحقق می‌بخشد (یوحنا2: 1-10)؟ مگر خود عیسی نمی گوید:
گمان مبرید كه آمده‌ام تا تورات یا صُحف انبیا را باطل سازم. نیامده‌ام تا باطل نمایم بلكه تا تمام كنم. زیرا هرآینه به شما می‌گویم تا آسمان و زمین زایل نشود همزه یا نقطه‌ای از تورات هرگز زایل نخواهد شد تا همه واقع شود. پس هركه یكی از این احكام كوچكترین را بشكند و به مردم چنین تعلیم دهد در ملكوت آسمان كمترین شمرده شود. اما هركه بعمل آورد و تعلیم نماید او در ملكوت آسمان بزرگ خوانده خواهد شد.
(متی، فصل 5).
