العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله):
نوافل و نمازهای مستحبی
سؤال 717. آيا بايد نمازهاى نافله بلند خوانده شود يا آهسته؟
جواب: مستحبّ است که نافله هاى روز آهسته و نافله هاى شب بلند خوانده شود.
سؤال 718. آيا جايز است نماز شب را که دو رکعت دو رکعت خوانده مى شود، به صورت دو نماز چهار رکعتى و يک دو رکعتى و يک نماز وتر خواند؟
جواب: خواندن نماز شب به صورت نماز چهار رکعتى صحيح نيست.
سؤال 719. آيا هنگام خواندن نماز شب، واجب است که کسى متوجه نماز شب خواندن ما نشود؟ آيا واجب است که آن را در تاريکى بخوانيم؟
جواب: در تاريکى خواندن و مخفى کردن از ديگران شرط نيست، اما ريا هم در آن جايز نيست.
سؤال 720. آيا خواندن نافله ظهر و عصر، پس از اداى نماز ظهر و عصر و در وقت نافله، بايد به قصد قضا باشد و يا به قصد ديگرى؟
جواب: در اين هنگام، احوط اداى آن به قصد قربة الى الله، بدون قصد ادا و قضا است.
سؤال 721. خواهشمنديم کيفيت نماز شب را به تفصيل براى ما بيان فرماييد.
جواب: نماز شب يازده رکعت است، هشت رکعت آن که به صورت دو رکعتى دو رکعتى خوانده مى شود، نماز شب نام دارد و دو رکعت آن نماز شفع است که مانند نماز صبح خوانده مى شود، و يک رکعت هم نماز وتر نام دارد که در قنوت آن استغفار و دعا براى مؤمنين و طلب حاجات از خداوند منّان به ترتيبى که در کتاب هاى ادعيه ذکر شده، مستحبّ است.
سؤال 722. نماز شب به چه صورتى بايد خوانده شود؟ يعنى کيفيت آن از جهت سوره و استغفار و دعا چگونه است؟
جواب: در نماز شب سوره و استغفار و دعا به عنوان جزئيت شرط نيست، بلکه کافى است که در هر رکعت بعد از نيّت و تکبيرةالاحرام، سوره حمد قرائت شود، و اگر خواست بعد از قرائت حمد يک سوره از سوره هاى قرآن را هم قرائت کند، و رکوع و سجود و ذکر آن ها و تشهد و سلام به جا آورد.
استفتائات جدید
سؤال: آيا جايز است كسى كه نماز قضا دارد، نماز مستحب بخواند؟
جواب:مانعى ندارد.
سؤال: اگر كسى اذكار مستحب نماز را غلط و يا ناقص تلفظ كند آيا نمازش صحيح است؟
جواب:اگر غلط فاحش نباشد و موجب تغيير معنى نگردد، نماز باطل نيست.
سؤال: طريقه بجا آوردن نوافل در حال حركت چگونه است؟ ركوع و سجود و تكبيرةالاحرام آن چگونه ادا مىشود؟
جواب:در حال حركت به نيت ورود به نماز تكبيرة الاحرام گفته مىشود و پس از قرائت حمد و سوره ذكر ركوع به نيت ركوع و سپس ذكر سجود به نيت سجده انجام خواهد شد و براى انجام رکوع و سجود مى‌توان به نيت رکوع کمى و براى سجود مقدارى بيشتر سر را خم کرد.
سؤال: تعداد 40 نفر مؤمن که براى دعا در قنوت نماز وتر آمده است توقيفى است يا نمازگزار مى‌تواند تعداد بيشترى را هم دعا کند. البته منظور از سؤال اين است که آيا بر عدد 40 در اينجا مانند بسيارى از مواقع ديگر تأثيرى در نظر گرفته شده است يا خير؟ (مثلاً در تسبيحات حضرت زهرا (سلام الله عليها) 34 بار بايد الله اکبر گفته شود و اگر عمداً 35 بار گفته شود با اين حال که الله اکبر ذکرى است مستحب اما ديگر اثر تسبيحات حضرت زهرا (سلام الله عليها) را نخواهد داشت.)
جواب:چهل نفر به قصد ورود بگويد و گفتن مازاد بر آن به قصد قربت مطلق، اشکال ندارد و بعيد نيست خصوص عدد چهل خصوصيتى داشته باشد.
سؤال: آيا مىشود نماز مستحب را به نماز جماعت اقتدا كرد؟
جواب:صحيح نيست.
سؤال: آيا در نماز نافله در حال استقرار و اختيار مى‌توان ركوع و سجود را با ايماء و اشاره انجام داد؟
جواب:در حال استقرار در مكانى، بايد هم قبله را مراعات كند و هم ركوع و سجود را به نحو صحيح انجام دهد ولى مانع ندارد نافله را در حال اختيار هم نشسته بخواند.
سؤال: بنده گاهی در ميان جوانان به عنوان امام جماعت قرار می‌گيرم؛ آيا ترک نوافل در اين شرائط برای جلوگيری از خستگی مأمومين جوان جايز است؟
جواب:ترک نافله اشکالى ندارد ولى در فرض مرقوم مى‌توانيد نافله را سريع ـ که وقت زيادى نگيرد ـ بخوانيد و به علاوه جوانان را نيز تشويق به انجام نافله بنماييد.
سؤال: در صورت زيادی وقت، نماز غفيله مقدم است يا چهار ركعت نماز نافله مغرب؟ اگر بعد از نماز مغرب وقت كم باشد (در نماز جماعت) كداميك بهتر است به‌جا آورده شود؟
جواب:می‌توانيد دو ركعت نافله مغرب را خوانده و دو ركعت ديگر را در قالب نماز غفيله به‌جا آوريد.
سؤال: اگر در نماز مستحبى شك ايجاد شود، چه حكمى دارد؟
جواب:اگر شك در ركعات باشد، مخير است كه بنا را بر اقلّ بگذارد و يا بر اكثر لكن شك در افعال نافله، حكم شك در نماز واجب را دارد.
سؤال: اگر يكى از مستحبات نماز، مثل قنوت را در نماز مستحبى نخوانيم، آيا اشكال دارد؟
جواب:ترك قنوت مطلقاً مانع ندارد هر چند در نماز واجب باشد.
