العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله):
احکام مسکرات
سؤال 301: آيا مشروبات الکلى نجس است؟
جواب: مشروبات مست‌کننده بنا بر احتياط نجس است.
سؤال 302: آب انگورى که با آتش جوشيده شده و دو ثلث آن کم نشده است، ولى مست‌کننده نيست، چه حکمى دارد؟
جواب: خوردن آن حرام است، ولى نجس نيست.
سؤال 303: گفته مىشود که اگر مقدارى غوره براى گرفتن آب آن جوشانده شود و همراه آن يک يا چند حبه انگور باشد، آنچه بعد از جوشاندن باقى مى‌‌ماند، حرام است. آيا اين سخن صحيح است؟
جواب: اگر حبههاى انگور بسيار کم باشد و آب آن در آب غوره مستهلک شود، به‌طورى که آب انگور بر آن صدق نکند، حلال است. ولى اگر حبههاى انگور به تنهايى به وسيله آتش جوشانده شود، خوردن آن حرام است.
سؤال 304: امروزه از الکل که در واقع مسکراست براى ساخت بسيارى از داروها به‌خصوص داروهاى نوشيدنى، عطرها بويژه انواع ادکلنهايى که از خارج وارد مى‌‌شوند، استفاده مىکنند. آيا به افراد آگاه يا جاهل به مسأله اجازه خريد و فروش و استفاده و بهرهگيريهاى ديگر از آنها را مىدهيد؟
جواب: الکلهايى که معلوم نيست در اصل از اقسام مايعات مست‌کننده باشند، محکوم به طهارت هستند، و خريد و فروش و استعمال مايعاتى که با آنها مخلوط شدهاند اشکال ندارد.
سؤال 305: آيا استفاده از الکل سفيد براى ضد عفونى کردن دست و لوازم پزشکى مثل دماسنج و غير آن به خاطر استفاده از آنها در امور پزشکى و درمان توسط پزشک يا تيم پزشکى جايز است؟ الکل سفيد همان الکل پزشکى است که قابل نوشيدن هم هست، آيا نماز خواندن با لباسى که يک يا چند قطره از اين الکل بر آن ريخته شده، جايز است؟
جواب: اگر از الکلى باشد که در اصل مايع نيست، هرچند مست‌کننده هم باشد، محکوم به طهارت است و نماز با لباسى که با اين الکل برخورد کرده صحيح است و احتياجى به تطهير ندارد. ولى اگر از الکل مايع بالاصالة و بر حسب تشخيص اهل فن مست‌کننده باشد، بنا بر احتياط نجس است و نماز با بدن يا لباسى که با آن برخورد کرده، موقوف بر تطهير است؛ ليکن استفاده از آن جهت ضد عفونى کردن ادوات پزشکى و مانند آن اشکال ندارد.
سؤال 306: مادهاى است به نام «کفير» که در صنايع غذايى و داروسازى کاربرد دارد. هنگام تخمير 5٪ يا 8٪ الکل در ماده بدست آمده بوجود مىآيد. اين مقدار الکل سبب هيچ نوع مستى در مصرف کننده نمىشود. آيا از نظر شرعى استفاده از اين ماده مانعى دارد يا خير؟
جواب: اگر الکل موجود در ماده به‌دست آمده فى‌نفسه مست‌کننده باشد، بنا بر احتياط نجس و حرام است، هرچند به علت کمى آن و مخلوط شدن با ماده به دست آمده، نسبت به مصرف کننده مسکر نباشد، ولى اگر شک داشته باشيم که فى‌نفسه مست‌کننده و يا در اصل مايع است، حکم متفاوت مىشود.
سؤال 307: 1ـ آيا الکل اتيليک نجس است يا خير؟ (ظاهراً اين الکل در همه مست کنندهها وجود دارد و سبب مستى است).
2. ملاک نجس بودن الکل چيست؟
3. روشى که مست‌کننده بودن مشروب را ثابت کند، کدام است؟
جواب: 1. هر يک از اقسام الکل که مست‌کننده و در اصل مايع باشد، بنا بر احتياط نجس است.
2. ملاک نجاست الکل اين است که مست‌کننده و در اصل مايع باشد.
3. اگر خود مکلّف يقين نداشته باشد، خبردادن اهل خبره مورد اطمينان کافىاست.
سؤال 308: نوشابه هاى موجود در بازار که بعضى از آنها مانند کوکاکولا و پپسى کولا و... در داخل توليد مى‌‌شوند و گفته مىشود که مواد اصلى آنها از خارج وارد مىگردد و احتمال دارد از الکل در آنها استفاده شده باشد، چه حکمى دارد؟
جواب: پاک و حلال است، مگر اين که مکلّف شخصاً يقين حاصل کند که آنها با الکل مست کننده اى مخلوط اند که در اصل مايع است.
سؤال 309: آيا اساساً هنگام خريد مواد غذايى، لازم است تحقيق شود که فروشنده يا سازنده غير مسلمان کالا آنها را لمس کرده و يا در ساخت آنها الکل بکار برده است يا خير؟
جواب: سؤال و تحقيق لازم نيست.
سؤال 310: اينجانب اقدام به ساخت «اسپرى اتروپين سولفات» کرده ام که الکل نقش اساسى در ترکيب فرمول دارويى آن دارد، به‌طورى که اگر الکل به ترکيب مذکور اضافه نشود، ساخت آن اسپرى ممکن نيست و از جهت عملى هم اين اسپرى ضد گازهاى شيميايى و جنگى اعصاب است که براى محافظت از نيروهاى اسلام در برابر آنها کاربرد دارد. آيا از نظر جنابعالى استفاده از الکل به ترتيب مذکور در صنعت داروسازى، شرعاً جايز است؟
جواب: اگر الکل مست کننده اى باشد که در اصل مايع است، حرام و بنا بر احتياط نجس است، ولى استفاده از آن به عنوان دارو در هيچ يک از حالات اشکال ندارد.
استفتائات جدید
سؤال: الكل‌هايى كه به عنوان الكل صنعتى به رنگهاى مختلف (بى‌رنگ و قرمز) در كشور در مراكز مجاز توليد مىشود از نظر پاك بودن چه حكمى دارد؟ آيا تفاوتى بين آنها است؟
جواب: اگر معلوم نيست كه از الكل‌هاى مست‌كننده‌اى باشند كه در اصل مايع هستند، پاك مى‌باشند.
سؤال: دارويى بنا به دستور بزشك به صورتم ميزنم كه داراى الكل است ولى با دارويى ديگر محلول شده كه قابل خوردن نيست آيا اين دارو نجس است؟
جواب: اگر مى‌‌دانيد الکلى که در آن دارو به کار رفته از نوع خوراکى بوده و در اصل مايع و مسکر بوده، بنابر احتياط آن دارو نجس است و اگر نمى‌‌دانيد، پاک است.
سؤال: اگر خمر و يا الكل به وسيله علاجى تبديل به سركه شود، آيا آن سركه پاك و حلال است يا نه؟
جواب: ميزان تحقق تبديل به سركه است خواه خودبخود تبديل پيدا كند يا با علاج شيميايى و مانند آن، همين كه حقيقت سركه تحقق پيدا كند، پاك و حلال است.
سؤال: نظر به اينكه اغلب ماء‌الشعيرهاى وارداتى در كارخانجاتى توليد مى‌‌شوند كه در همان خط توليد انواع نوشيدنى‌هاى الكلى و مسكر نيز توليد مىشود آيا مصرف اين‌گونه ماءالشعيرها از لحاظ شرعى ايراد دارد؟
جواب: در صورتى كه يقين به ملاقات ماء‌الشعير با موضع نجس داشته باشيد، استعمال آن جايز نيست.
سؤال: حكم ماء‌الشعير بدون الكل كه در خارج تهيه مىشود و در اغلب با مقدار بسيار ناچيزى از الكل مثل 010٪ الكل تهيه شده و مسكر نبودن آن محرز مى‌‌باشد چيست؟ اگر مقدار الكل از اين هم كمتر باشد، چه؟ لازم به ذكر است كه الكل موجود در اين نوع آبجو به آن از بيرون تزريق نشده بلكه طى فرايند تخمير خودبخود توليد مىشود و پس از آن تحت فشار از آن خارج شده و درصد ناچيزى كه گفته شد در آن باقى مى‌‌ماند.
جواب: ماء‌الشعير مذكور پاك و حلال است.
سؤال: آيا خوردن الكل سفيد و الكل زرد جائز است؟
جواب: خوردن آنها جايز نيست.
سؤال: ادكلن‌هايى كه در آن از الكل مست كننده استفاده مىشود چه حكمى دارد؟
جواب: استفاده از آنها اشكال ندارد و فرقى بين خارجى و داخلى آن نيست
