وقف خاص

قطع شدن نسل متولّی مورد نظر واقف

سؤال: واقف در وقف نامه خود متولّی را فرزند ذکور نسل بعد از نسل معرفی نموده است. پس از اولین فرزند ذکور، فرزند ذکور دیگری وجود نداشته که طبق وقف نامه متولّی شود. در این صورت چه کسی متولی وقف خواهد بود؟

جواب: چنانچه نسل ذکور به کلّی منقطع شده و در نسل بعد هم ذکوری نیست و حتّی در وقف نامه ذکور از اناث نیز تصریح نشده باید به یکی از مجتهدین مراجعه شود تا متولّی برای وقف مزبور تعیین نماید.

خمس وقف خاص

سؤال: اگر ملكى را بر افراد معيّنى، وقف‏ کنند، چنانچه آن ملك درآمدى داشته باشد و از مخارج سال آنها زياد بيايد آیا خمس دارد؟

جواب: هرگاه ملکى را بر افراد معیّنى، مثلًا اولاد خود وقف‏ نماید، چنانچه آن ملک درآمدى داشته باشد و از مخارج سال آنها زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهند.

ساخت بنای شخصی در زمین وقف خاصّ یک آبادى

سؤال: آیا مى توان زمینى را که وقف خاصّ یک آبادى یا شهرک است، و در آن قبرستان بوده، تخریب کرد، و دوباره براى ساخت و سازهاى شخصى استفاده نمود؟

جواب: در صورتى که وقف براى دفن اموات باشد نمى توان آنرا تغییر داد; مگر این که دفن اموات در آن ممکن نباشد. در این صورت مى توان براى کارهاى خیر از آن استفاده کرد; مانند مسجد و مدرسه و درمانگاه.

موقوفه خاص که موقوف علیه آن قابل شناسایی نیست

سؤال: قرآن خطی موجود است که وقف اولاد می باشد که متاسفانه اولاد واقف نامعلوم هستند و در حال حاضر آن قرآن در اختیار شخصی است که به علت نیاز مالی قصد فروش آن را دارد؛ شخص دیگری تصميم دارد آن را خريدارى نموده و به جهت حفظ و نگهداری به آستان قدس رضوی تقديم نمايد؛ آیا این کار جایز است؟

جواب: اگر موقوفٌ علیهم به هیچ وجه قابل شناسایى نیستند، همگان می توانند آن قرآن را قرایت کنند و سپردن آن به جایى که اصلًا قرایت نمى‏ شود، اشکال دارد؛ مگر این که قرآن بسیار نفیسى باشد که بیم از دست رفتن آن برود.

نوع وقف بر امام

سؤال: وقف بر امام حسين عليه‏السلام وقف عام است يا خاص؟

جواب: این وقف خاص است .

وقف خاص در صورت نبودن موقوف علیه

سؤال: باغی در روستا داريم مي گویند اين باغ وقف اولاد ذكور خانواده است اگر اولاد ذکور نباشد تکلیف نسبت به موقوفه چیست؟

جواب: اگر آنچه را که می گویند برای شما ثابت شود باید احکام وقف بر آن جاری کرد و هرگاه اولاد ذکور وجود نداشته باشد و در وقف نامه پیش بینی نشده باشد آن باغ به ورثه باز می گردد.

عدم جواز تبدیل وقف خاص به وقف عام

سؤال: آیا می توانیم وقف خاص را بعد از تنظیم وقف نامه و قبض موقوفه، تبدیل به وقف عام نمائیم؟ یا ماهیت وقف و مفاد وقف نامه را تغییر دهیم؟

جواب: جایز نیست.