العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > امر به معروف و نهی از منکر:
آیت الله العظمی صافی (مدظله)
|
استفتائات امر به معروف و نهی از منکر- آیت الله العظمی صافی مدظله
سؤال:وظیفه کسی که به مجلس تماشای فیلمهای مبتذل رفته است و میداند امر به معروف و نهی از منکر با تمسخر حاضران مواجه میشود، چیست؟
پاسخ:چنانچه احتمال تأثیر نمیدهد، نهی از منکر واجب نیست. ولی باید خودش از مجلس خارج شود و اگر ناچار به ماندن است، نگاه نکند.
سؤال:در چه شرائطی میتوانیم امر به معروف و نهی از منکر کنیم؟
پاسخ:بعض از شرائط امر به معروف بشرح زیر است :
الف ـ امر کننده به معروف و نهی کننده از منکر باید خود معروف و منکر را بشناسد.
ب ـ بداند که فاعل منکر، علم به منکر بودن آن عمل دارد و بدون عذر شرعی مرتکب میشود.
ج ـ احتمال تأثیر بدهد.
د ـ امر به معروف و نهی ازمنکر برای او ضرر نداشته باشد.
سؤال:اگر پدر یا مادر مرتکب گناه شوند، وظیفه فرزند در مقابل ایشان چیست؟آیا نهی از منکر نسبت به ایشان بی‌احترامی محسوب نمیشود؟
پاسخ:نهی از منکر ملازم با بی احترامی نیست، و فرزند میتواند با کلام متین و اخلاق حسنه با پدر و مادر برخورد نماید، و عواقب انجام معصیت را به ایشان تذکر دهد، و آنان را متوجه تکالیف شرعی نماید، و در صورتی که تأثیر نکرد، وظیفهای ندارد.
سؤال:در محل کار تخلّفاتی را میبینیم که اگر به آنها تذکر بدهیم، ممکن است موجب محرومیت از بعض امتیازات مانند اضافهکار و پاداشو ترفیع رتبه شود، وظیفه ما چیست؟
پاسخ:بطور کلی اگر خوف داشته باشید که بر اثر امر به معروف و نهی از منکر، ضرر قابل توجهی به شما برسد، انجام آن واجب نیست، ولی چنانچه بتوانید، لازم است از طرق غیر مستقیم اقدام نمائید
سؤال:آیا کسی که خودش به معروف عمل نمیکند و مرتکب‌گناه میشود، حق دارد دیگران را امر ونهی‌کند؟
پاسخ:آری، بر او هم واجب است که با تحقّق شرایط، امر به معروف و نهی از منکر کند؛ البته باید بداند که اگر بخواهد سخنش در قلب دیگران جای گیرد و تأثیر بگذارد، با عمل و رفتار خود بهتر میتواند به این هدف دست یابد.
سؤال:شرایط امر به معروف و نهی از منکر چیست؟
پاسخ:1- آمر و ناهی، باید معروف و منکر را بشناسند.
2- احتمال دهد امر و نهی او تأثیر دارد.
3- امر و نهی، مفسدهای (ضرر جانی، مالی مهم و آبرویی) نداشته باشد.
4- کسی که معروف را ترک میکند، و نیز کسی که منکر را انجام میدهد، بر ادامه عمل خود اصرار داشته باشد.
سؤال:آیا امر به معروف و نهی از منکر بر شخصی که شناخت و آگاهی کافی از معروف و منکر ندارد، واجب است؟
پاسخ:خیر، واجب نیست؛ ولی باید شرایط و مسائل امر به معروف را یاد بگیرد تا دچار اشتباه نگردد.
سؤال:اگر کسی عملی را مرتکب شود که مرجع تقلید من آن را حرام میداند، ولی به نظر مرجع تقلید خودش جایز است، آیا باید او را از آن عمل نهی کنم؟
پاسخ:خیر، نهی او در این خصوص مورد ندارد.
سؤال:در فریضه امر به معروف و نهی از منکر، آیا یک بار تذکر دادن کافی است یا باید چندین بار تکرار کند؟
پاسخ:اگر در تکرار تذکّر، احتمال اثر میدهد، باید تکرار کند.
سؤال:اگر پدر و مادر انسان، مرتکب گناه شوند، آیا نهی از منکر آنان بی‌احترامی محسوب نمیشود؟
پاسخ:خیر، نهی از منکر آنان. با فراهم بودن شرایط آنـ بر فرزند واجب است؛ البته سعی کند این کار را با سخن نرم و اخلاق نیک، انجام دهد و این امر، بی‌احترامی به آنان محسوب نمیشود و اگر تأثیر نکرد، وظیفه دیگری ندارد.
سؤال:در زمان حکومت اسلامی، اگر نیروی انتظامی در برخورد با مفاسد اجتماعی از خود جدیّت نشان ندهد، وظیفه مردم چیست؟
پاسخ:این واجب با وجود شرائط از کسی ساقط نمیشود، مگر آنکه دیگران به این فریضه عمل نمایند.
|
