العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی خوئی (قدس سره):
احكام مسجد
سؤال 1175- تعريف و شرايط مسجد جامع چيست؟
جواب: آن مسجدي است كه برپا مي‌شود نماز جماعت از تمام اهالي شهر و مقابل آن مسجد قبيله خاصه است.
سؤال 1176- شخصي كه مسجد يا حسينيه‌اي را وقف مي‌كند و خود را متولي آن قرار مي‌دهد چه مقدار مي‌تواند ولايت داشته باشد؟
جواب: ولايتش رعايت مصالحي است كه براي مسجد است يا آن مصلحتي را كه صحيح است براي خود قرار دهد.
سؤال 1177- حدود ولايت واقف مسجد كه براي خود قرار داده، و همچنين واقف حسينيه، چيست؟
جواب: بايد مراعات نمايد مصالحي را كه براي خود قرار داده از مواردي كه صحيح است اعتبار آن.
سؤال 1178- آيا جاري مي‌شود احكام مسجديت (مسجد حرام و مسجد نبوي) بر توسعه‌اي كه حاصل گرديده بعد از عهد پيغمبر صلي الله عليه و آله از قبيل عدم جواز مرور جنب و نحو آن و حصول ثواب نماز در آن دو مسجد؟
جواب: بله جاري است بنا بر احوط.
سؤال 1179- اراضي موقوفه‌اي را كه معمولاً مسجد مي‌سازند احكام مسجد بر آجر و فرش و همچنين بر بناي آن جاري است يا نه؟
جواب: حكم مسجد ندارد. واللََّه العالم.
سؤال 1180- مسجدي بوده و غصب گرديده و خانه شده آيا جايز است دخول در آن براي غاصب و غير او و حكم نماز و غسل نمودن در آن چيست؟
جواب: جايز نيست.
سؤال 1181- مقداري از زمين مسجد را راه قرار داده‌اند عبور از آن چه ـ
صورت دارد؟
جواب: در صورت محتاج اليه بودن مانعي ندارد.
سؤال 1182- ميان مساجد و صحن‌ها حوض‌هايي احداث مي‌كنند كه قبلاً نبوده و بر فرض مباح بودن آبش آيا وضو گرفتن جايز است يا خير؟
جواب: جايز و مانعي ندارد.
سؤال 1183- از صحن مسجد كه وسيع است، به نفع مسجد جايز است دكان بسازند و به اجاره بدهند يا خير؟
جواب: جايز نيست.
سؤال 1184- معروف است كه جايز نيست دفن نمودن مرده‌ها در مسجدها و ليكن مي‌بينيم زيادي از مساجد معروفه در آن قبور هست مانند مسجد الحرام و مسجد نبوي و مسجد طوسي و غير آنها آيا اين قبور جزو مسجد است يا خير؟
جواب: اين قبور در مساجد ذكر شده قبل از قرار گرفتن مسجد بوده.
سؤال 1185- شخصي در همسايگي مسجد سكونت دارد به خاطر اياب و ذهاب و راه به صحن مسجد، آيا مي‌تواند از حياط خود به سوي صحن مسجد دري باز نمايد يا خير؟
جواب: در صورتي كه موجب تصرف در ديوار مسجد يا بر خلاف مصلحت مسجد باشد جايز نيست.
سؤال 1186- مساجدي كه ساخته مي‌شود معمولاً داخل شبستان و خارج آن كه صحن مسجد است مورد وقف واقع مي‌شود و بسيار است كه بعدها شبستان را خراب كرده و بزرگتر مي‌سازند بفرمائيد اين مقداري كه وقف بوده لكن تنجيس آن حرام نبوده حالا كه داخل در مسجد شده آيا نجس كردن آن حرام است و بايد تطهير
شود يا نه؟
جواب: اگر به عنوان مسجد و جزو آن بوده تنجيس آن حرام است، و اگر از مرافق مسجد و عنوان صحن مسجد بدون اينكه جزو آن باشد شمرده شود، به جز كردن حكم مسجد را پيدا نمي‌كند. واللََّه العالم.
سؤال 1187- سابقاً در دهي مسجدي ساخته شده و حالا كوچك است در جلوي مسجد مقداري زمين نظير ميداني مي‌باشد آيا اجازه مي‌فرمائيد از اين زمين براي توسعه مسجد استفاده شود يا خير؟
جواب: هر گاه از اراضي موات و مباحه باشد مانعي ندارد. واللََّه العالم.
سؤال 1188- درب و پنجره مسجدي زياد است و چون به مسجد ديگري هم كه قدري جستجو كرده‌ايم لازم نيست طبق مسئله 919 توضيح فروش شده، بفرمائيد تنجيس آنها بعد از فروش هم حرام است يا نه و به فرض حرمت آن آيا تطهيرش واجب است يا نه و معلوم است كه اعلام اين امر به مشتري موجب تنزل قيمت درب و پنجره يا غير آنها است و هم چنين خاك داخلي مسجد كه زيادي است و بايد مبلغي داده تا خاك را ببرند آيا بعد از خارج كردن از مسجد تنجيس آن خاك حرام نيست تا آنكه موجب رغبت خريدار شده و يا استفاده تمام شود يا تنجيس حرام است؟
جواب: تنجيس آنها حرام نيست بعد از جدا كردن و خارج نمودن اگر چه هنوز نفروخته باشيد. واللََّه العالم.
سؤال 1189- در محلي سماوري وقف بر مسجد شده چون مردم آنجا به جاي ديگري كوچ كرده‌اند و عده قليلي در آن ده باقي مانده و بالنتيجه اين سماور تعطيل است آيا اجازه فروش اين سماور و صرف ثمن آن را در مصارف امور دينيه
مي‌فرمائيد يا نه؟ و هم چنين سماور و اشياء اضافي مسجد و حسينيه.
جواب: در صورت امكانِ استفادهء از آن در مسجد ديگر به آنجا منتقل شود كه از آن در آنجا استفاده شود، و اگر در همه جا مساوي باشد بدون فايده بودنش، عمل به صورت سؤال نمايند. واللََّه العالم.
سؤال 1190- اشيايي است زيادي در مسجد يا تكيه‌ها از قبيل فرش يا پرچم و بخاري و غير اينها كه مي‌شود در مساجد يا تكيه‌هاي ديگري استعمال شود در عين حال آيا اجازه مي‌فرمائيد كه فروش شود و براي همان مسجد يا تكيه اوّلي چيزي خريده شده و وقف شود، يا به مصارف آن مثل تعمير مسجد و محل، يا احتياجات ديگرش مصرف شود و همچنين قالي‌هايي در مسجدي نخ نما شده ولي هنوز قابل استفاده است آيا مي‌شود آنها را بفروشيم و قالي بهتري بخريم يا جايز نيست؟
جواب: در صورتي كه اشياي مذكوره وقف همان مسجد است و قابل استفاده مي‌باشد فروش آن جايز نيست، و اما اگر وقف نباشد، و يا وقفيت آنها معلوم نباشد، يا قابل استفاده نيست، فروش آنها در اين سه صورت جايز است به شرط نظارت يكي از وكلاي اين جانب و وقف نمودن اشيايي كه خريده مي‌شود به نحو سابق، و اما قالي چنانچه قابل استفاده است فروش آن جايز نيست. واللََّه العالم.
سؤال 1191- اگر مهرهايي كه وقف مسجدي شده بشكنند آيا از وقف بودن مي‌افتند و جايز است كه آنان را برداشت؟ و اگر شخصي اين مهرهاي شكسته را درست نمود مالك آنان مي‌شود؟
جواب: با شكسته شدن از وقفيت نمي‌افتند، و اگر كسي اين مهرها را درست كرد مالك آنها نمي‌شود، و بايد به مكاني كه قبل بودند بازگردانده شوند.
سؤال 1192- مهرهايي در بعضي مساجد است كه خاك گرديده و خاك‌هاي آنها را
خارج كرده‌اند و در جاي پاكي قرار داده‌اند سپس بعضي مؤمنين آن خاك‌ها را در قالب گذاشته و مهر كرده‌اند آيا جايز است خارج كردن از مسجد اوّل يا خير؟
جواب: اگر ممكن باشد انتفاع بردن به آنها به همان صورت براي نماز جايز نيست خارج كردن آنها.
سؤال 1193- مهرهايي كه از خاك مهر درست شده آيا واجب است برگرداندن آنها به مسجد اوّل آن، يا جايز است وضع آن در هر مسجدي؟
جواب: بله مختص است به همان مسجد اوّل.
سؤال 1194- آيا تصرف در اين مهرها بعد از خاك گرديدن آنها احتياج به اذن حاكم شرع است يا خير؟
جواب: جايز نيست تصرف در صورتي كه ممكن باشد انتفاع به آن، و اما قرار دادن آنها را مانند حالت اوّل پس اشكال ندارد
