العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله):
خرید و فروش و واگذاری اجزاء بدن
سؤال 1155- شخصی مبتلاء به سرطان است اطباء متخصّص و به اتفاق تشخیص می‌دهند که امید حیات برای این شخص باقی نیست و خود مریض هم یقین دارد که چند صباحی بیش عمر نخواهد کرد. اگر این شخص بخواهد در آخرین لحظات حیات خود کلیه، چشم یا سایر اعضاء خود را مثلًا در مقابل ده میلیون تومان بفروشد تا ورّاث بتوانند با این پول امرار معاش نمایند درحالی‌که قطع اعضاء، هیچ گونه تسریع در مرگ شخص نداشته باشد فروش اعضاء جایز می‌شود یا خیر؟
جواب: امّا واگذاری عضو اگر موجب تسریع موت شود بلا اشکال جایز نیست و اگر موت مستند به آن باشد مباشر در حکم قاتل است که بحسب موارد محکوم می‌شود و اگر خطر جسمانی نداشته باشد در این صورت نیز حکم به جواز واگذاری در نهایت اشکال است و معاوضه آن با پول باطل است.
سؤال 1156- خریدوفروش عضو بدن انسان زنده جهت پیوند به بیماران چه حکمی دارد؟
جواب: در صورتی که حفظ جان بیمار معیّنی فعلًا موقوف به آن عضو باشد و برای صاحب عضو هیچ‌گونه ضرری نداشته باشد، بعید نیست واگذاری عضو اشکال نداشته باشد ولی در هر حال جواز خریدوفروش آن مشکل است و می‌توانند به صورت مصالحه عمل نمایند.
سؤال 1157- خریدوفروش کلیه در حال حیات و چشم بعد از فوت جایز است یا نه؟
جواب: جائز نیست.
سؤال 1158- کسی که وصیت میکند که پس از مرگم کلیه مرا برای محتاجین خارج کنید آیا این وصیت قابل اجرا است یا نه دیگر اینکه خارج کننده کلیه از بدن میّت مسلمان باید دیه بپردازد یا نه؟
جواب: در صورت توقف حفظ نفس محترمه بر آن، جواز قابل توجیه است. و الّا وصیت شخص، مجوز نیست و دیه هم در هر حال ساقط نمی‌شود و بر عهده خارج کننده کلیه است.
سؤال 1159- کسی در حال احتضار است و دکتر از حیات او قطع امید میکند آیا وارث و یا ولی می‌تواند از اعضاء او اجازه پیوند به یک مریض دیگر بدهد یا نه؟ و یا کسی وصیت میکند در حال احتضار من دکتر حق دارد از اعضاء سالم من به مریض دیگر که احتیاج دارد پیوند بزند آیا صحیح است یا نه؟
جواب: قبل از فوت مریض وارث و یا ولی چنین حقی ندارد و همچنین خود مریض حق ندارد وصیت کند که قبل از فوت من عضوی از بدن من جدا شود و به کسی داده شود بلی بعد از فوت مریض چنانچه حیات مؤمنی بستگی به پیوند عضوی داشته باشد جواز دادن عضوی از میت قابل توجیه است ولی باید دیه آن داده شود که مصرف خیرات جهت میت بشود.
