العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله):
احکام خیارات
سؤال 1100- آیا ماده 401 قانون مدنی ایران که مقرر می‌دارد:
«اگر برای خیار شرط مدّت معین نشده باشد هم شرط خیار و هم بیع باطل است»منطبق موازین شرعی است یا خیر؟
جواب: بلی شرط مذکور فاسد و مفسد عقد است.
سؤال 1101- آیا حق خیارات شرعی به ورثه می‌رسد یا خیر؟
جواب: بلی حق خیار به ورثه منتقل میشود.
سؤال 1102- آیا برای بهم زدن معامله بغیر از حق خیارات شرعی و خیار شرط و اقاله راههای دیگری نیز وجود دارد؟
جواب: راه مشروع همان است که در سؤال ذکر شده.
سؤال 1103- معامله ماشینی با اسقاط کافه خیارات توسط واسطه‌ای بین خریدار و فروشنده انجام گردیده پس از تبادل اسناد و تحویل ماشین به خریدار، خریدار با ابراز این نکته که در حین معامله به وجود و معنی جمله اسقاط خیارات هیچ‌گونه توجهی نداشتم انصراف خود را اعلام کرده است آیا خریدار چنین حقی دارد یا خیر؟ در صورت مثبت بودن جواب فروشنده چه تکلیفی دارد؟
جواب: چنانچه شرعاً ثابت شود که خریدار در حال معامله توجهی به معنی و مفهوم اسقاط خیار نداشته است، حق خیار با وجود شرایط خیار، مثل غبن و غیره برای او باقی است. و اللّه العالم
سؤال 1104- شرایط اقاله را بیان فرمائید؟
جواب: اجمالا اقاله فسخ معامله با رضایت طرفین است و به کمتر یا زیادتر از ثمن معامله، اقاله صحیح نیست و تفصیل مطلب را در کتب فقهی ملاحظه نمائید.
سؤال 1105- اگر در معامله نقدی خیارات را ساقط کنند آیا خیار تأخیر ثمن و خیار حیوان را هم شامل میشود.
جواب: بلی اگر در حین معامله، طرفین تمام خیارات را ساقط کنند، شامل دو خیار مورد سؤال نیز میشود.
سؤال 1106- حیوان در زمن خیار می‌زاید و می‌میرد و قیمت آن از بایع به مشتری بر میگرید میشود و یا بعد از زائیدن در زمین خیار معامله فسخ میشود آیا در این دو صورت بچه حیوان تالف از آن مشتری است یا بایع؟
جواب: در فرض سؤال، اگر حمل هم جزء مبیع بوده نسبت به حمل که متولد شده و زنده است قاعده (التلف فی زمن الخیار ممن لا خیار له) جاری نیست و خیاری که ثابت بوده نسبت بحمل باضافه خیار تبعض صفقه باقی است پس اگر مشتری معامله را نسبت به بچه حیوان فسخ کند و تمام ثمن را از بایع بگیرد بچه حیوان متعلق به بایع است.
و چنانچه ذی الخیار فسخ ننماید می‌تواند تفاوت قیمت حیوان با حمل و حیوان بی‌حمل را ملاحظه نمایند و به همان نسبت از ثمن برگردانند و در این صورت بچه حیوان متعلق به مشتری است و اگر حمل جزء بیع نبوده باید ببایع مسترد شود بلی چنانچه حمل حیوان بعد از بیع و در ملک مشتری متکوّن شده باشد ظاهراً حمل به مشتری تعلّق دارد. و اللّه العالم.
