العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > آیت الله العظمی فاضل لنکرانی( قدس سره):
حساب خمس
سؤال :اگر کسى خمس اموال خود را پرداخت کرده است و اموال مخمّس تا سال بعد باقى بماند، آیا لازم است دوباره خمس آنها را بپردازد؟
پاسخ:لازم نیست. مگر اینکه از سرمایه مخمّس چیزى را براى تجارت خریده باشد، که در سال بعد باید خمس ترقى قیمت آن را بپردازد،هرچند آن را نفروخته باشد.
سؤال:تاجرى جنسى را به قیمت ارزان خریدارى مى کند و تا سال بعد در مغازه مى ماند و قیمت آن بالا مى رود و خمس آن را نمى دهد، در سال بعد حکم خمس آن چگونه است؟
پاسخ:خمس جنس موجود را باید بپردازد. مگر اینکه در اثناى سال قیمت آن خیلى بالا رفته باشد و به طمع زیادتر شدن، آن را نفروخته باشد و سپس قیمت آن تنزل کرده باشد، که در این صورت خمس مقدارى که بالا رفته بر او واجب است.
سؤال :کسى که سال خمسى نداشته و ماشین سوارى و لوازم زندگى خریدارى کرده، آیا به این وسایل خمس تعلّق مى گیرد؟ و اگر خمس دارد، آیا قیمت فعلى را باید بپردازد یا قیمت خرید را؟
پاسخ:اگر اجناس مذکور را ازپول خمس داده نشده خریدارى کرده، باید خمس آنها را به قیمت فعلى بپردازد و اگر ازدرآمد سال خریدارى کرده، در صورتى که لوازم فوق مورد نیاز زندگى او بوده، خمس ندارد
سؤال :شخصى که سال خمسى ندارد ومى خواهد براى خود سال خمسى قرار دهد و چند روز قبل مبلغى درآمد داشته، آیا به این پول خمس تعلّق مى گیرد؟
پاسخ:اگر قبل از آن درآمدى نداشته، پس ازدریافت این مبلغ تا یکسال فرصت دارد و چنانچه قبلا درآمد دیگرى داشته، ملاک گذشتن یک سال از درآمد اوّل است.
سؤال:شخصى خمس اموال خود را حساب کرده و پرداخته است ولى براى سالهاى بعد حساب خود را نگاه نداشته. بعد از چند سال مى خواهد اموال خود را حساب کند، آیا خمسى که قبلا پرداخت کرده کسر مى شود؟
پاسخ:بلى، تمام اموال را حساب کند و آنچه قبلاخمس داده از خمس فعلى کسر کند.
سؤال:خمس قالى که بافتن آن ممکن است چند سال طول بکشد، چگونه حساب مى شود؟
پاسخ:اگر بگونه اى است که آن را مى خرند و ضرر غیر قابل تحمّلى ندارد باید خمس آن را سر سال حساب کند و درسالهاى بعد نیز خمس مقدارى که در آن سال بافته است پرداخت کند و همچنین است اگرصاحب کار بخواهد به او مزد پرداخت کند و او قبول نکند و بگوید مزدم را آخر کارمى گیرم. بلى اگر مزد خود را در اثناى سال دریافت کند و در مؤونه خرج کند، خمس ندارد
سؤال:شخصى داراى مغازه اى است وبراى او ممکن نیست سر سال حساب خود را رسیدگى کند، تکلیف خمس او چیست؟
پاسخ:در فرض سوال باید در آخر سال منافع خود را بطور حدسى تعیین کرده وخمس آن را بپردازد و بعد رسیدگى کند، اگر بیش از مقدار تعیین شده بود بقیه را نیزبپردازد و اگر کمتر بود از آن کسر کند.
سؤال:شخصى مى خواهد خمس اموال خود را حساب کند، آیا اموال را به قیمت خرید حساب کند یا به قیمت فعلى بازار؟
پاسخ:قیمت روز پرداخت خمس را بایدمحاسبه کند.
سؤال:در صورت تعلّق خمس به چیزى و اختلاف قیمت خرید با قیمت روز، کدام قیمت میزان است؟
پاسخ:قیمت روز.
سؤال :اینجانب سال گذشته صدهزارتومان داشتم مبلغ بیست هزار تومان آن را به عنوان خمس دستگردان کردم و تمام صدهزارتومان را در بانک گذاشتم اکنون سال خمسى ام فرا رسیده، آیا اگر بیست هزار تومان ازدرآمد امسال پرداخت کنم کافى است؟
پاسخ:در فرض سوال باید اوّلخمس درآمد امسال را که مانده است بدهید و بعد بدهى سال گذشته را بپردازید. در نتیجه براى اینکه صدهزار تومان سال قبل متعلّق به خود شما گردد باید مبلغ بیست هزار تومانبه عنوان خمس صد هزار تومان سال قبل و مبلغ پنج هزار تومان به عنوان خمس بیست هزارتومانى که از درآمد امسالتان پرداخت کرده اید بپردازید. (که جمعاً 25 هزار تومانمى شود
سؤال:الف ـدر مورد سرمایه مخمس که استهلاک پیدا کرده و فرسوده شده و در نتیجه قیمت آن کمترشده است، آیا جایز است که استهلاک و تفاوت قیمت را از سود و ربح سال کسر کرد؟ ب ـچنانچه قیمت و سرمایه مخمس، تنزّل کرده، آیا از ربح و سود بین سال جبران مى شود؟
جواب الف ـ بلى جبران و کسر کردن تفاوت قیمت واستهلاک از سود بین سال مانعى ندارد.
ب ـ حکم مسأله سابق را دارد و مى توانندکسر کنند.
سؤال :اگر شخصى چیزى را به عنوانمال التجاره خریدارى کرده باشد یعنى خریده باشد تا با افزایش قیمت بفروشد و سودببرد. آیا در موقع حساب خمس قیمت خرید حساب مى شود یا قیمت فعلى؟
پاسخ:قیمت فعلى ملاحظه مى شود
