العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > آیت الله العظمی فاضل لنکرانی( قدس سره):
سال خمسى حقوق بگیران و طلاب
سؤال :آیا تعیین سال خمسى به اختیار خود شخص است یا باید ابتداى شروع به کسب را ابتداى سال خود قراردهد؟
پاسخ:در مثل تجارت که فایده آن تدریجى حاصل مى شود، باید ازهنگام شروع در کسب قرار دهد. ولى در مثل زراعت و درختکارى که فایده آن دفعى حاصل مى شود، از هنگام حصول فایده است.
سؤال :کسى که درآمدى ندارد یا اگر دارد کفاف مخارج او را نمى کند، آیا لازم است سال خمسى قرار دهد؟
پاسخ:لازم نیست. بلى اگر در اثناى سال منفعتى براى او حاصل شد و تا یکسال صرف مؤونه نشد، باید خمس آن را بپردازد.
سؤال :آیا براى تعیین سال خمسى، بهتر است سال شمسى محاسبه شود یا قمرى؟
سؤال :آیا براى تعیین سال خمسى، بهتر است سال شمسى محاسبه شود یا قمرى؟
پاسخ:سال شمسى را قرار دهد.
سؤال :آیا مى توان سال خمسى را تغییر داد؟ چگونه؟
پاسخ:درصورتى که ضررى به اهل خمس وارد نشود، جایز است. به این طریق که در اثناى سال، منافع خود را تخمیس کند و پس از گذشت یکسالِ تمام از تخمیسِ مذکور به حساب سال خود رسیدگى کند.
سؤال :حقوق بگیران و افرادى که ماهیانه مبلغى دریافت مى کنند، آیا مى توانند براى هر حقوق دریافتى، سال جداگانه اى قرار دهند؟
پاسخ:بلى مى توانند.
سؤال :بنیاد شهید مبلغى را به عنوان خانواده شهید به اینجانب مى دهد، بفرمایید که وظیفه من راجع به خمس چیست؟
پاسخ:بطور کلى کسانى که حقوق ماهیانه مى گیرند مى توانند براى خود سال خمسى قرار دهند و از موقعى که اوّلین حقوق ماهیانه خود را دریافت کردند، یکسال که گذشت مقدارى که از خرج سالشان زیاد آمد خمس آن را بدهند. و نیز جایز است براى دریافتى هر ماه و برج، سال قرار دهند، و دریافتى هر برج را جدا نگهدارند. پس اگر تا سال آینده از خرجشان زیادآمد خمس آن را بدهند. ولى در مورد پولى که بنیاد شهید به خانواده شهید مى دهد چون ظاهراً بعنوان هبه و بخشش است نه بعنوان حقوق و ماهیانه در برابر عمل و کار، تعلق خمس بنحو احتیاط وجوبى است نه فتوا.
سؤال :اینجانب سال خمسى خود را اول محرّم قرار داده ام و فعلا که اول محرّم شده مقدارى از درآمد تبلیغى ماه رمضان مانده است، آیا باید خمس آن را بدهم؟
پاسخ:مى توانید خمس زاید رابدهید. ولى جایز است پرداخت خمس درآمد تبلیغى ماه رمضان را تا ماه رمضان آیندهتأخیر بیندازید و اگر چیزى از آن باقى ماند، خمس آن را بدهید و نیز درآمد محرّم همتا محرّم سال آینده در نظر گرفته شود، که اگر زیاد آمد خمس آن رابدهید.
سؤال :اینجانب طلبه اى هستم که سال خمسى ام رسیده و مقدارى از شهریه ام مانده است و نیز با پول شهریه مقدارى برنج وحبوبات خریده ام که مانده است، آیا به اینها خمس تعلق مى گیرد یا نه؟
پاسخ:به هیچ کدام خمس تعلق نمى گیرد.
سؤال :کارمندى که سال خمسى او رأس یکى از ماههاى شمسى است و بطور عادى حقوق او به زحمت تا پایان ماه کفاف مخارج او را مى دهد، اگر حقوق خود را یک یا دو روزقبل از رسیدن سال خمسى دریافت کند، آیا باید خمس آن را بپردازد؟
پاسخ:حقوق بگیر مى تواند براى خود سال خمسى قرار دهد و از موقعى که اولین حقوق خود را گرفت یکسال گذشت مقدارى که از خرج سالش زیاد آمد خمس آن را بدهد و نیزجایز است براى دریافتى و حقوق هرماه و برج، سال قرار دهد و حقوق هربرج را جدانگهدارد. پس اگر تا سال آینده از خرجش زیاد آمد خمس آن را بدهد. بنابراین کارمندمورد سوال لازم نیست خمس حقوق خود را فعلا بدهد
