احکام >
آیت الله العظمی فاضل لنکرانی( قدس سره):
خانه رهنى
سؤال :آنچه امروزه مرسوم است که پولى به صاحب خانه مى دهند و در مقابل آن درخانه سکونت مى کنند و به آن رهن منزل مى گویند درچه صورت صحیح است و آیا صاحب پول باید پس از گذشت سال خمس آن پول را بپردازد؟
پاسخ:مى توان ازطریق بیع شرط و یا اجاره منزل به شرط قرض، این کار را انجام داد و بیع شرط به اینصورت است که صاحب خانه، منزل خود را به مبلغى بفروشد و با خریدار شرط کند که مثلااگر تا یکسال پولت را به تو پرداختم حق فسخ داشته باشم و با پرداخت پول به خریدار،بیع را فسخ کند. و شرط قرض درضمن اجاره به این صور تاست که صاحب منزل، خانه خود را به مبلغ کمى به مستأجر براى مدت معین اجاره دهد و درضمن عقد اجاره شرط کند که مستأجر مبلغى را براى مدت مذکور به او قرض دهد. اما نسبت به خمس پول مذکور، در صورتى که پول از درآمد سال باشد و تهیه منزل منحصر به همین راه باشد فعلا خمس ندارد.
سؤال :اینجانب خانه اى را با پول وام و قرض، رهن کردم و بعد بتدریج قرض مذکور را در مدت چند سال پرداخت کردم، آیا به آن پول خمس تعلق مى گیرد؟
پاسخ:اگر راه تهیه منزل براى شما منحصر به همین است فعلا خمس ندارد. ولى پس از اینکه پول را از راه نگرفتید هرمقدار از پول که در همان سالِ دریافت، در مؤونه صرف نشد، باید خمس آن پرداخت شود.
سؤال :اینجانب چند سال از طریق وام و قرض و پس انداز مبلغى پول جمع آورى کردم و بالأخره اقساط و بدهى هاى مربوط به آن را پرداختم. اکنون این پول را براى رهن منزل در اختیار صاحب خانه گذارده ام، آیابه این پول خمس تعلّق مى گیرد؟
پاسخ:در فرض سوال، که ظاهراً براى تهیه منزل مورد نیاز خود راهى غیر از این نداشته اید، فعلا به این پول خمس تعلق نمى گیرد.
سؤال :اینجانب منزلم را که کوچک بود دادم و منزل دیگرى که مناسب شأنم بود گرفتم و تفاوت قیمت آن را از درآمد سالم دادم، آیا خمس دارد؟
پاسخ:تبدیل منزل به منزل دیگر موجب تعلق خمس نمى شود