العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > آیت الله العظمی مظاهری (مدظله):
مستثنیات خمس
خوردن غذای خمس نداده
سؤال:آیا استفاده از غذایی که محرز است از پولی تهبه شده که خمس آن پرداخت نشده است، به نیت اینکه شخص استفاده کننده بعد از تناول، خمس معادل آن بپردازد، عملی صحیح است
پاسخ:اگر مجبور باشد صحیح است
معافیت خمسی مبلغ تعویض اتومبیل
سؤال:با سلام اتومبیلی دارم که حدوداً مبلغ شش میلیون تومان ارزش دارد. نزدیک به مبلغ چهار میلیون تومان بابت حق سنوات از محل کارم در وسط سال خمسی دریافت کرده ام و اکنون به صورت نقد موجود است. یکی از نزدیکان اتومبیلی دارد که حدود ده میلیون تومان ارزش دارد. او بنا دارد برای یک اتومبیل با قیمت بالاتر ثبت نام کند و اتومبیل خود را بفروشد و مابقی پول ثبت نام را بدهد. حال اگر من قبل از فرا رسیدن سال خمسی خود، آن چهار میلیون تومان را به آن شخص بابت خرید اتومبیلش پرداخت کنم تا ماشین مورد نظر خود را ثبت نام کند و بعد ماشین شش میلیونی خود را بفروشم و بقیه پول را به او بدهم، آیا در زمان سال خمسی آن چهار میلیون مشمول خمس می شود؟
پاسخ:در فرض مذکور خمس ندارد
معافیت خمسی اتومبیل سواری
سؤال:اینجانب یک دستگاه خودروی سواری برای مصرف خانگی و اهل و عیال خریده‌ام و در بعضی اوقات که به شهرستان می‌رویم اگر مسافر در راه باشد سوار می‌کنم و کرایه می‌گیرم و یا گاه گاهی با توجه به اینکه شغلم مسافربری نیست اما در مسیر مسافر سوار می‌کنم و کرایه می‌گیرم.
1. آیا این خودرو از مصرف خانگی خارج می‌شود و متعلق خمس می‌شود؟
2. آن کرایه‌ای که دریافت می‌کنم چه حکمی دارد؟
پاسخ:آن خودرو خمس ندارد و کار شما و گرفتن کرایه اشکال ندارد
خمس لوازم ضروری
سؤال:بنده مجرد هستم و 20 میلیون ریال وام بدهکارم. کارمند هستم و ماهیانه حقوقی دریافت می کنم. حال می خواهم خمس بپردازم. تمام سرمایه بنده یک خط و گوشی موبایل، یک عدد سیستم رایانه و یک کولر و بعضی لوازم ضروری در منزل می باشد. آیا اینها خمس دارد؟ آیا بعد از تشکیل سال خمسی اگر پولی پس انداز کرده باشم، خمس دارد؟
پاسخ:آنچه نوشته اید از لوازم زندگی خمس ندارد. ولی اگر پول سال گذشته برآن داشته باشید، خمس دارد.
خمس زمین
سؤال:از درآمد خود، زمینی خریده ام تا دو سال دیگر آن را بسازم و در آن زندگی کنم، آیا سر سال به آن خمس تعلق می‌گیرد؟
پاسخ:خمس ندارد
تعلق خمس به عین
سؤال:خمس به اصل خرید تعلق می گیرد یا به قیمت امروز مثل قیمت خانه ای که در دو سال قبل 13 میلیون تومان بوده و امروز 26 میلیون تومان است؟
پاسخ:خمس به عین تعلق می گیرد نه به قیمت ولی خانه اگر در آن نشسته باشد و خانه مسکونی او باشد خمس ندارد.
موارد مستثنی خمس
سؤال:به کدام یک از موارد ذیل خمس تعلّق نمی‌گیرد؟
الف) پس انداز جهت ازدواج و تأمین جهیزیه.
ب) هدیه.
ج) ارث.
د) پس انداز برای انجام حجّ و امورات آن.
هـ) پس انداز جهت فزونی سرمایه شخصی.
و) حقوق کارمندان.
ز) شهریه طلبه.
ح) اتومبیل زیر پا.
ط) پولی که به کسی قرض داده
پاسخ:کلیه مواردی که ذکر شد خمس دارد جز هدیه و ارث و اتومبیل زیر پا
خمس پول قرضی
سؤال:اگر قرض یک سال خمسی در همان سال پرداخت گردد،(مثلا پول قرضی را یک هفته بعد برگرداند)، آیا بازپرداخت آن مشمول خمس می گردد
پاسخ:خمس ندارد
