شرحی کوتاه

امام موسي بن جعفر علیه‌السلام معروف به (كاظم) هفتمين امام شيعيان است و در ايام امامتش با حكومت‌هاي منصور دوانقي، مهدي عباسي و هارون الرشيد كه همگي از سلسله بني‌عباس بودند معاصر بود و از تمامي آنان سختي‌ها، رنج‌ها و بي‌مهري‌هاي فراواني متحمل شد و چندين بار از سوي آنان به بغداد فراخوانده شد و در حبس آنان قرار گرفت و تنها در دوره هارون الرشيد به مدت چهار سال زنداني بود.

هارون در آخرين ماه‌هاي سال 179 قمري، جهت استحكام خلافت عباسیان و اخذ بيعت و زمينه‌سازي لازم براي وليعهدي فرزندانش، عازم مراسم حج گرديد و به علما، سادات، اعيان و اشراف سراسر عالم اسلام نامه‌هايي نوشت و آنان را براي حضور در مكه معظمه و بيعت با وليعهدي فرزندانش فراخواند.

او پيش از ورود به مكه معظمه وارد مدينه منوره گرديد و چند مدتي را در آن اقامت نمود و براي دستگيري امام موسي بن جعفر علیه‌السلام، انديشه كرد و با دولتمردان وقت از جمله يحيي بن خالد برمكي مشورت نمود و سرانجام به دستگيري‌اش تصميم گرفت. زيرا آن حضرت را مزاحم خواسته‌ها و أميال شيطاني خويش مي‌دانست و به هر طريقي مي‌خواست وي را از سر راه خود بردارد.

بدين جهت روزي كه امام موسي‌كاظم علیه‌السلام در كنار قبر مطهر جدش رسول اكرم صلی الله علیه و آله مشغول نماز و نيايش بود مأموران خليفه وارد مسجد شده و آن حضرت را دستگير و ظالمانه از مسجد خارج كردند.

امام موسي‌كاظم علیه‌السلام هنگامي كه با زورگويي و بي‌نزاكتي مأموران هارون روبرو گرديد، متوجه قبر شريف پيامبر صلی الله علیه و آله شد و به شكوه پرداخت و گفت: اي رسول خدا صلی الله علیه و آله! از امت بدكردار تو، آن چه به اهل بيتت مي‌رسد به تو شكايت مي‌كنم.

مردم كه از مظلوميت آن حضرت و زورگويي مأموران هارون به شدت ناراحت و عصباني شده بودند، با صداي بلند گريستند و آن حضرت را تا مقداري از راه همراهي كردند.

هارون الرشيد دستور داد آن حضرت را در غل و زنجير كرده و سوار بر محملي نمايند و از مدينه به عراق تبعيدش كنند. وي براي رد گم كردن مردم و گريز از اعتراضات احتمالي آنان دو محمل ترتيب داد، يكي را به سوي بغداد و ديگري را به سوي بصره حركت داد و كسي جز مأموران وي نمي‌دانستند كه حضرت در كدام كجاوه است. ولي آن حضرت در كجاوه‌اي بود كه به سوي بصره حركت كرده بودند. آنان پس از چندين روز راهپيمايي در روز هفتم ذی الحجه وارد بصره شدند و آن حضرت را به عيسي بن جعفر بن منصور دوانقي، پسرعموي هارون و عامل وي در بصره تسليم نمودند.

عيسي بن جعفر، آن حضرت را در يكي از حجره‌هايي خانه خود زنداني كرد و به مدت يك سال در آن زندان، آن حضرت را نگه داشت و سپس آن حضرت را به بغداد فرستاد.^[۱]

1- نك: الارشاد شيخ مفيد، ص 579؛ منتهی الآمال، شيخ عباس قمي، ج 2، ص 212؛ وقايع الايام شیخ عباس قمی ص 111.

منبع: پایگاه دانشنامه اسلامی