احکام نماز جمعه

١ – اقتدا به نماز عصر امام جمعه

سؤال: آیا اقتدا به نماز عصر امام جمعه صحیح است؟

جواب: اشکالى ندارد.

٢ – شرکت مسافر در نماز

سؤال: اگر مسافر با طهارت فقط دو خطبه نماز جمعه را استماع کند آیا از دو رکعت ظهر کفایت مى کند و اصولا آیا مسافر مى تواند در نماز جمعه شرکت کند؟

جواب: مسافر مى تواند در نماز جمعه شرکت کند و نماز او مجزى است ولى تنها استماع دو خطبه کافى نیست و باید دو رکعت نماز جمعه را بخواند.

٣ – رکوع اضافه بعد از قنوت در رکعت دوم نماز جمعه

سؤال: امام جمعه اى در رکعت دوّم نماز پس از رکوع قنوت خواند، و بعد از قنوت اشتباهاً دوباره به رکوع رفت، تکلیف نماز امام جمعه و مأمومین چیست؟

جواب: نماز امام و مأمومینى که همراه امام به رکوع اضافى رفته اند باطل است، و آنها که متوجّه اشتباه امام شده و به رکوع نرفته اند نماز خود را به صورت جمعه تکمیل مى کنند، و سپس احتیاطاً نماز ظهر را هم به جا مى آورند.

٤ – نیت اعاده نماز ظهر در روز جمعه

سؤال: در نماز جمعه حین خواندن نماز ظهر که واجب نیست نیت واجب کنیم یا مستحب؟

جواب: به قصد احتیاط بخوانید.

٥ – مقدار نماز جمعه از نظر ساعت

سؤال: در رساله توضیح المسائل آمده است: «وقت نماز جمعه از اوّل ظهر است به مقدارى که اذان و خطبه ها و نماز مطابق معمول انجام شود، و با گذشتن آن، وقت نماز جمعه پایان مى یابد.» مستدعى است مقدار زمان آن را از نظر ساعت بیان فرمائید.

جواب: وقت نماز جمعه عبارتست از مقدار زمانى که براى ایراد خطبه ها به صورت متعارف و انجام نماز به طور متعادل لازم است، و ممکن است در حدود یک ساعت الى یک ساعت و ربع از اوّل زوال متعارف باشد، و بعد از آن وقت نماز جمعه مى گذرد.

٦ – خواندن نماز مستحبی یا قضا بین خطبه و نماز جمعه

سؤال: اقامه نماز مستحبّى، یا قضا، یا استیجارى، پس از پایان خطبه و قبل از اقامه نماز جمعه چه حکمى دارد؟

جواب: احتیاط ترک آن است.

٧ – خواندن سوره حمد در پایان خطبه های نماز جمعه

سؤال: آیا بعد از خطبه های نماز جمعه می توان به جای سوره ، سوره حمد خواند؟

جواب: اشکالی ندارد.

٨ – عدالت در حاکم شرع و مرجع و امام جمعه و جماعت

سؤال: آیا در مورد امام جماعت، امام جمعه، حاکم شرع و مرجع تقلید اصل بر عدالت است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود یا باید عدالت ایشان برای انسان ثابت شود؟

جواب: عدالت امام جمعه و جماعت و حاکم شرع و مرجع تقلید شرط است منتها اثبات عدالت از طرق مختلف امکان پذیر است. مثلا امام جماعتی در مسجد معروف شهر ایستاده و افراد ظاهرالصلاحی به او اقتدا کرده اند، این مقدار کافی است و در مورد امام جمعه ها می دانیم تا تحقیق کامل درباره آنها نشود به این مقام منصوب نمی شوند.

٩ – برگزاری نماز جماعت ظهر جمعه

سؤال: طبق معمول مراسم ترحیم در مساجد برگزار مى گردد، که بعضاً در روز جمعه واقع مى شود; مسجد تا مصلاّى شهر حدّاقل یک کیلومتر فاصله دارد. با توجّه به تحقیقاتى که از حاضرین شده، کسى قصد شرکت در نماز جمعه ندارد، همان گونه که قصد تحقیر نماز جمعه هم در کار نیست. آیا مى شود اوّل وقت نماز را به جماعت خواند؟

جواب: خواندن نماز جماعت در شرایط مزبور اشکالى ندارد; ولى بهتر است براى احترام نماز جمعه، جماعت را در وقت نماز جمعه ترک کنند.

١٠ – وجوب یا استحباب نماز جمعه

سؤال: آیا شرکت در نماز جمعه واجب است یا مستحب می باشد؟

جواب: نماز جمعه واجب تخییری است یعنی مخیر است که یا نماز ظهر را بخواند یا نماز جمعه و در زمان ما اولویت با نماز جمعه است.

١١ – خواندن نماز مستحبی یا قضا بین خطبه و نماز جمعه

جواب: اقامه نماز مستحبّى، یا قضا، یا استیجارى، پس از پایان خطبه و قبل از اقامه نماز جمعه چه حکمى دارد؟

جواب: احتیاط ترک آن است.

١٢ – اگر در رکعت اول به جای قنوت به رکوع رفته

سؤال: در رکعت اول نماز جمعه به دلیل اشتباه مکبر در تلفظ (به جای قنوت گفته شد رکوع) تعداد زیادی به رکوع رفتند و بعد متوجه شده و ایستادند. حکم نماز چیست؟ برای احتیاط بعد از اتمام نماز جمعه دو سجده سهو بجا آوردم و نماز ظهر را خواندم اما به سبب اینکه به نماز عصر برسم سریع خواندم و دچار شک بین سه و چهار شدم، به سبب کمی وقت اعتنا نکردم. لطفاً بفرمایید چه کنم؟

جواب: ان شاءالله نماز جمعه صحیح بوده است.

١٣ – شرکت مسافر در نماز

سؤال: اگر مسافر با طهارت فقط دو خطبه نماز جمعه را استماع کند آیا از دو رکعت ظهر کفایت مى کند و اصولا آیا مسافر مى تواند در نماز جمعه شرکت کند؟

جواب: مسافر مى تواند در نماز جمعه شرکت کند و نماز او مجزى است ولى تنها استماع دو خطبه کافى نیست و باید دو رکعت نماز جمعه را بخواند.

١٤ – شرکت در نماز جمعه اهل تسنن

سؤال: در وضعیت کنونى شرکت کردن در نماز جمعه را در کشورهاى اهل تسنن(مالزى) را براى فرد شیعه توضیح دهید و شخص شما با توجه به اهمیت این فریضه الهى و نیاز دنیاى اسلام براى همبستگى و نشان دادن یک توان و قدرت یکپارچگى جه توصیه اى به یک فرد شیعه میکنید؟

جواب: شرکت در نماز جمعه آنها خوب است و کفایت از نماز ظهر می کند و در چنین مواقعی سجده بر فرش مانعی ندارد.

١٥ – اقتدا به نماز عصر امام جمعه

سؤال: آیا اقتدا به نماز عصر امام جمعه صحیح است؟

جواب: اشکالى ندارد.

١٦ – مقدار نماز جمعه از نظر ساعت

سؤال: در رساله توضیح المسائل آمده است: «وقت نماز جمعه از اوّل ظهر است به مقدارى که اذان و خطبه ها و نماز مطابق معمول انجام شود، و با گذشتن آن، وقت نماز جمعه پایان مى یابد.» مستدعى است مقدار زمان آن را از نظر ساعت بیان فرمائید.

جواب: وقت نماز جمعه عبارتست از مقدار زمانى که براى ایراد خطبه ها به صورت متعارف و انجام نماز به طور متعادل لازم است، و ممکن است در حدود یک ساعت الى یک ساعت و ربع از اوّل زوال متعارف باشد، و بعد از آن وقت نماز جمعه مى گذرد.

١٧ – رکوع اضافه بعد از قنوت در رکعت دوم نماز جمعه

سؤال: امام جمعه اى در رکعت دوّم نماز پس از رکوع قنوت خواند، و بعد از قنوت اشتباهاً دوباره به رکوع رفت، تکلیف نماز امام جمعه و مأمومین چیست؟

جواب: نماز امام و مأمومینى که همراه امام به رکوع اضافى رفته اند باطل است، و آنها که متوجّه اشتباه امام شده و به رکوع نرفته اند نماز خود را به صورت جمعه تکمیل مى کنند، و سپس احتیاطاً نماز ظهر را هم به جا مى آورند.

١٨ – شرکت بانوان در نماز جمعه

سؤال: آیا شرکت بانوان در نماز جمعه کراهت دارد؟

جواب: شرکت آنها در نماز جمعه با توجه به عناوین ثانویه در عصر و زمان ما اولى است.

١٩ – اقامه نماز جمعه در جمعه مصادف با عیدین

سؤال: بنده از کانادا هستم و سوالی دارم راجع به نماز جمعه در روز عید قربان، که امسال در شهر ما در کانادا روز عید قربان، روز جمعه می باشد آیا نماز جمعه در این صورت ساقط می شود؟ و اگر مسولان مسجد اصرار می کنند که نماز جمعه هم باید اقامه شود، اشکال دارد که نماز جمعه هم بخوانیم؟

جواب: زمانی که روز جمعه همزمان با عیدین شود نماز جمعه ساقط است ولی خواندن آن اشکال ندارد.

٢٠ – برگزاری نماز جماعت ظهر جمعه

سؤال: طبق معمول مراسم ترحیم در مساجد برگزار مى گردد، که بعضاً در روز جمعه واقع مى شود; مسجد تا مصلاّى شهر حدّاقل یک کیلومتر فاصله دارد. با توجّه به تحقیقاتى که از حاضرین شده، کسى قصد شرکت در نماز جمعه ندارد، همان گونه که قصد تحقیر نماز جمعه هم در کار نیست. آیا مى شود اوّل وقت نماز را به جماعت خواند؟

جواب: خواندن نماز جماعت در شرایط مزبور اشکالى ندارد; ولى بهتر است براى احترام نماز جمعه، جماعت را در وقت نماز جمعه ترک کنند.