العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی سیستانی (مدظله):
نماز قضا
سؤال: اگر نماز صبح قضا شود وهنگام ادای قضا مثلا هنگام نماز ظهر آیا باید اول نماز صبح را بجا آورد یا میشود بعد از نماز ظهر ویا عصر قضای نماز صبح را بجا آورد واینکه ایا میشود موقعی که نیت نماز ظهر کرده ای ومشغول هستی در حین یادت بیاید که نماز صبح را نخوانده ای ایا میشود در نماز تغییر نیت کرد وآنرا نماز صبح تبدیل نمود؟
جواب: مخیر است اگر چه بهتر است که قبل از نماز ظهر قضای نماز صبح را انجام بدهد واگر در اثناء نماز یادش افتاد که نماز صبح نخوانده می تواند نیت خود را به آن برگرداند.
سؤال: آیا مردها باید نماز قضای صبح یا مغرب را هم با صدای بلند بخوانند؟
جواب: بله به احتیاط واجب باید بلند خوانده شود.
سؤال: اگر شخصی جنب باشد و نماز و روزه بگیرد ولی نداند که جنب است وبعد از چند مدت متوجه شود و بداند که جنب بوده تکلیف چه میباشد؟
جواب: روزه های وی صحیح است و نمازهایی که قبل بجا آورده است قضا کند.
سؤال: آیا می توان به جای پرداخت پول به افرادی که نماز قضای شخص متوفی را به جا می آورند، می توان این مبلغ را به افراد مستحق و نیازمند و با همان نیت نماز و روزه قضا شده متوفی داد؟
جواب: اشکال ندارد ولی نماز قضا حساب نمی شود.
سؤال: الف ـ درست نمی دانم (یقین ندارم) چه قدر نماز قضا دارم من ۱۷ شهریور سال ۱۳۶۲ به دنیا آمده ام و تقریباً یک سال است که نمازهایم را می خوانم.
ب ـ چگونه و با چه کیفیتی این نمازها را قضا کنم با توجه به اینکه فعلاً به درس دانشگاه مشغولم (به چند وعده تقسیم کنم).
ج ـ و آیا امکان به عقب انداختن قضای نمازها به بعد از فارغ التحصیلی هست (آیا با این کار معصیتی مرتکب می شوم؟).
د ـ آیا این درست است که قضای نمازها در وقت نافله ثواب نماز نافله را هم دارد.
هـ ـ وقت نافله ها (قبل از اذان) است یا (قبل از ادای نماز و بعد از داخل شدن در وقت نماز).
جواب: الف ـ کافی است که نمازهائی را که یقیناً بعد از سن بلوغ نخوانده اید قضا کنید.
ب ـ هر مقدار که می توانید به صورت تدریج آنها را قضا کنید.
ج ـ اشکال ندارد.
د ـ می توانید در وقت نافله نمازهای قضا را انجام بدهید.
هـ ـ نافله صبح، ظهر و عصر قبل از نمازهای یاد شده و در مغرب و عشاء بعد از خواندن آنها است.
سؤال: نمازهای قضا را اگر بیمار باشیم آیا می توانیم نشسته بخوانیم؟
جواب: می توانید.
سؤال: وقت قضا شدن نماز عشا چه موقع است؟
جواب: اگر عذر وحرجی نیست تا نیمه شب ولی اگر عذر وبیماری هست تا قبل از اذان صبح.
سؤال: من تعداد زیادی نماز قضا دارم که ترتیب انها را هم نمیدانم لطفا راهنمایی کنید؟
جواب: بمقداری که یقین دارید که نخوانده اید قضا کنید و ترتیب بین انها لازم نیست مگر بین نماز ظهر و عصرو بین مغرب و عشاء از هر روز.
سؤال: آیا می شود به جای نافله نماز شب قضای نماز ظهر و عصر را بخوانیم ؟
جواب: می توانید .
سؤال: آیا می توان قضای نماز مغرب را بعد نماز ظهر و عصر خواند و قضای نماز عشارا شب با نماز مغرب و عشا خواند ؟
جواب: بهتر است نماز اول وقت را اول بخوانید و بعداز آن نماز قضا را بجا آورید .
سؤال: در صورت در شرف قضا بودن نماز چه اختصاراتی در نمازجایز است ؟
جواب: میتواند تمام مستحبات را ترک کند.
سؤال: در مورد نمازی که نمیدانیم وقتش گذشته یا نه فرصت تحقیق هم نیست باید چه نیتی نماز بخوانیم (مافی الذمه) یا نیت دیگر؟
جواب: به نیت مافی الذمه کافی است.
سؤال: برای ادای نمازهای قضا شده به تعداد زیاد چه باید کرد؟
جواب: به مقداری که یقین دارید که فوت شده است (احتمال کمتر) تدریجا قضا کنید.
سؤال: آیا بنده که نماز قضا به گردنم می باشد می توانم همزمان هم نماز قضا را بجا آورم و هم مستحبی مثل نماز تهجد؟
جواب: جایز است ولی اداء واجب مهمتراست.
سؤال: آیا زن می تواند نماز قضای میت را بجا آورد؟
جواب: می تواند.
سؤال: اگر بعد از اذان ظهر عادت شوم و نماز خوانده باشیم آیا باید قضای آن را بجا بیاوریم؟
جواب: اگر بمقداری بوده که فرصت برای نماز بوده باید آنرا هم قضا کنید.
سؤال: اگر شخصی بعد از اقامه نماز مغرب بخواب رود و نماز عشاء او قضا گردد تکلیف چیست؟ آیا کفاره دارد؟
جواب: فقط قضا واجب است.
سؤال: نماز قضای پدر و مادر بر پسر بزرگتر واجب است حال اگر آنها تارک الصلاة باشند وظیفه پسر بزرگتر چیست ؟
جواب: قضای نمازهای مادر بر فرزند واجب نیست و نمازهائی که از پدر به جهت عذر فوت می شود و پدر با تمکن از قضای آن ، آنرا اقضا نمی کند ، در این صورت ـ بنابر احتیاط ـ بر پسر بزرگ قضای آن واجب است و این احتیاط در موردی است که پسر بزرگ در هنگام فوت پدر صغیر یا مجنون نباشد و همچنین از ارث هم ممنوع نباشد والا قضای آن واجب نیست.
ولی نمازهایی که عمدا پدر نخوانده است بر پسر بزرگ نیست، هرچند این کار مستحب است.
سؤال: اگر هنگام نماز صبح ندانیم که نماز قضاست چگونه عمل کنیم ؟
جواب: می توانید نماز را به نیّت اداء بخوانید .
سؤال: در جائی که نماز قضا داریم خواندن نماز مستحب جایز است ؟
جواب: جایز است .
سؤال: من حدود یک سال و نیم است که بالغ شده ام. حدود سه ماه هم هست که مرجع تقلید دارم. در مدت این یکسال و نیم یکی از معلمان مدرسه مان میگفت: اگر نماز را با تلفظ صحیح عربی نخوانید اشکال ندارد (البته من نظر برخی مراجع که باید نماز را با تلفظ صحیح خواند میدانستم اما نظر شما را نمیدانستم) و من به گفته معلم قرآنمان استناد کردم و حدود شش یا هفت ماه را با تلفظ معمولی خواندم. شش هفت ماه قبلی اش هم اصلاً نمیدانستم تلفظ صحیح مهم است یا نه. حال میخواستم بدانم تکلیف من چیست؟ لطفاً پاسخ خود را با ذکر منابع بگویید تا من به عده ای از دوستانم که همین مشکل را دارند بگویم.
جواب: قرائت باید صحیح باشد و اگر به گفته معلم اعتماد پیدا کردید نمازهای گذشته را لازم نیست قضا کنید.
سؤال: آیا می شود در حین خطبه های نماز جمعه، نماز قضا خواند؟
جواب: اگر با گوش دادن منافات داشته باشد بنابر احتیاط واجب نباید خواند.
سؤال: برای گرفتن روزه و نماز قضا برای میت (مثلا ده سال) آیا چند نفر در یک زمان می توانند این تکلیف را انجام دهند . ( برای مثال ۵ نفر و هرکدام دو سال نماز و روزه بگیرند )؟
جواب: می توانند و ترتیب معتبر نیست .
سؤال: در نمازهای قضا تسبیحات اربعه را یکبار بگوئیم ؟
جواب: در قضا و غیر قضا یکبار کافی است .
سؤال: نمازهایی که قضا شده می خواستم بخوانم ولی تعدادش را نمی دانم، چکنم؟
جواب: به مقداری که یقین دارید از شما قضا شده اکتفا کنید.
سؤال: من در خانواده ای بدنیا آمده ام که هیچ آشنایی با مسایل مذهبی نداشتم و حتی پدرم مخالف مذهب است ولی به لطف خدا به مرور زمان با مسایل مذهبی آشنا شدم و پله پله معارف دینی را آموختم ولی این مسیر طولانی بود و مسایلی چون ولایت امامان، نیاز به مرجع و... را تا مدتی خیلی توجه نمی کردم.
۱ ـ من نمازهایی را که در آن زمان خوانده ام بدلیل اینکه مثلاً مقید به قرائت از مخارج درست نبوده ام و... را که چند سال میشود دوباره بخوانم آیا واجب است؟ در مورد روزه هایم با توجه به درست نبودن غسلهایم در اوایل و روزه هایی که اجازه روزه به من نمیدادند چه؟
جواب: ۱ ـ اگر مطمئن بودید که قرائت به آن نحو صحیح است قضا لازم نیست و اگر غسل صحیح نبوده نماز باطل است ولی روزه صحیح است البته بهتر است وجه بطلان غسل را بنویسید و روزه هایی که با اجبار خورده اید قضاء لازم است و کفاره ندارد.
سؤال: آیا کسی که نماز قضا بر عهده دارد می تواند به دعا و اعمال مستحبی بپردازد؟
جواب: مانعی ندارد ولی نسبت به انجام قضاء نباید سهل انگاری بکند.
سؤال: کسی که نماز شب می خواند و نماز قضاء بر ذمه اش است آیا جایز است که در نماز شب نیت قضا کند؟
جواب: اگر نیت قضا کند نماز شب محسوب نمی شود.
سؤال: آیا در نمازهای قضا هم مثل نمازهای یومیه (ادا) اعمال شکیات نماز از احتیاط باید انجام شود؟
جواب: فرقی نمی کند.
سؤال: آیا در نمازهای قضا برای مثال نماز صبح لازم است نماز قضای صبح را قبل از نماز ادای ظهر وعصر خواند؟
جواب: لازم نیست اگر چه بهتر است.
