العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی تبریزی (قدس سره):
شك در نماز
سؤال٣۶٠ -كسى كه در نماز زياد شك مى‌كند و دائما در تعداد ركعات و سجده‌ها و خواندن سورۀ حمد يا تسبيحات اربعه شك دارد چه بايد بكند؟ آيا راه حلى وجود دارد؟
جواب: بسمه تعالى -كثير الشك نبايد به شكّ خود اعتنا كند و اگر صحت نماز به اين است كه بجا آورده بنا بر صحت مى‌گذارد؛ و اگر انجام آن مبطل باشد، بناى بر انجام ندادن مى‌گذارد، و اللّه العالم.
سؤال٣۶١ -كسى كه نمازهايش را غلط خوانده است و سپس متوجه شده است، در صورتى كه مجتهدى كه قبلا از او تقليد مى‌كرده است قضا را لازم مى‌دانسته آيا اجازه مى‌فرمائيد تا از شما تقليد بكنيم تا احتياج به قضا كردن نداشته باشد؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه مجتهد زندۀ اعلم يا محتمل الاعلميه در مورد مزبور قضا را لازم نمى‌داند و اعلميت مجتهد ميت را نسبت به مجتهد زنده احراز نكرده‌ايد، در اين صورت مى‌توانيد به مجتهد زندۀ اعلم يا محتمل الاعلميه رجوع نموده و نمازهاى مذكور را قضا نكنيد، و اللّه العالم.
سؤال٣۶٢ -اگر شخصى در ركعت سوم نماز هنگامى كه در ركوع است فهميد كه در ركعت دوم تشهد نخوانده است وظيفه‌اش چيست؟ در صورت وجوب قضاى تشهد و دو سجدۀ سهو، طريق قضاى تشهد و بجا آوردن سجدۀ سهو را بيان فرمائيد.
جواب: بسمه تعالى -چنانچه قبل از ركوع يادش آمد كه تشهد را در ركعت قبل نخوانده بايد بنشيند و تشهد را بخواند و نمازش را ادامه دهد و بعد از نماز دو سجدۀ سهو انجام دهد، و چنانچه وقتى به ركوع رسيد يادش آمد بايد نمازش را ادامه دهد و بعد از تمام شدن نماز ابتدا تشهد فراموش شده را قضا كند و بعد دو سجدۀ سهو بجا آورد، و اللّه العالم.
سؤال٣۶٣ -مادر من هر روز نمازهايش را دو مرتبه مى‌خواند و مى‌گويد دليل خواندن آن اين است كه من در فكر فرو مى‌روم.
جواب: بسمه تعالى -مجرد در فكر فرو رفتن موجب اعاده نمى‌شود، چنانچه احتمال خلل موجب بطلان مى‌دهد و اعاده مى‌كند مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال٣۶۴ -گاهى مواقع در ركعت دوم نماز (نماز ٣ يا ۴ ركعتى)، سهوا يك سلام يا دو و يا هر سه سلام را و يا يك كلمه از يك سلام (السلام)را فقط مى‌گويد و در همان حال متوجه مى‌شود كه ركعت دوم است، تكليف مصلّى از نظر كيفيّت ادامۀ نماز و سجدۀ سهو چيست؟
جواب: بسمه تعالى -بايد نمازش را ادامه بدهد و تمام كند، و چنانچه فقط «السلام عليك أيها النبى و رحمة اللّه و بركاته» را گفته سجدۀ سهو ندارد، اما اگر يكى از دو سلام دوم يا سوم را گفته بايد سجدۀ سهو بجا آورد، و اللّه العالم.
سؤال٣۶۵ -در ركعت اول نماز در بين سورۀ توحيد متوجه شدم كه بدون آنكه تصميم به خواندن سورۀ توحيد گرفته باشم «بسم اللّه الرحمن الرحيم» را گفتم. دوباره تصميم به خواندن سورۀ قدر گرفتم و «بسم اللّه الرحمن الرحيم» را به قصد سورۀ قدر قرائت كردم و نماز را ادامه دادم. آيا براى سورۀ توحيد كه تمام يا ناتمام رها كردم سجدۀ سهو لازم است؟ زيرا ذكر زيادى بوده است، تكليف چيست؟
جواب: بسمه تعالى -از جهت خواندن سورۀ توحيد يا بعضى از آيات آن سجدۀ سهو لازم نيست، لكن اگر كسى سوره توحيد را با قصد شروع كرده-و لو قصد ارتكازى-عدول از آن به سورۀ قدر جايز نيست، و اللّه العالم.
سؤال٣۶۶ -شخصى در نماز دوم يادش آمد كه نماز احتياط نماز اول را نخوانده، با فرض اينكه بعد از نماز اول عمل منافى هم انجام داده يا بر فرض عدم منافى (در هر دو صورت)وظيفه‌اش چيست؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه بعد از نماز اول منافى انجام نداده و محل عدول به نماز احتياط هم باقى است، به نماز احتياط عدول مى‌كند؛ و اگر بعد از نماز اوّل منافى انجام داده يا اينكه منافى انجام نداده ولى از محل عدول به نماز احتياط گذشته مثل اينكه نماز احتياط يك ركعت بوده و شخص در ركعت دوم نماز عصر يادش آمد كه نماز احتياط نماز ظهر را نخوانده، در اين صورت بايد به نماز اول عدول كند، و اللّه العالم.
سؤال٣۶٧ -اگر شخص بعد از چند روز فهميد نماز احتياط يكى از نمازهايش را نخوانده (چه عمدا چه سهوا)تكليف چيست؟
جواب: بسمه تعالى -در فرض سؤال كه يادش آمد نماز احتياط يكى از نمازهاى سابق را نخوانده و نمى‌داند كدام نماز بوده بايد يك نماز چهار ركعتى به نيت ما فى الذّمة بجا آورد، و اللّه العالم.
