العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > نماز جماعت:
شرايط امام جماعت
سؤال 321- امام جماعتي كه از نگاه كردن به صورت زن نامحرم اجتناب نمي‌كند آيا داراي عدالت است و مي‌شود به او اقتدا كرد؟
جواب: اگر در موارد جواز نظر باشد و يا مشكوك باشد، كه محمول بر صحت گردد، موجب سلب عدالت نمي‌شود. واللََّه العالم.
سؤال 322- اگر امام جماعتي دخترش را به دبستانهاي معلوم الحال گذاشت اقتدا به او جايز است؟
جواب: اقتدا به امام جماعت با احراز عدالت او صحيح مي‌شود و چنانچه عدالت او محرز شود اقتدا به او جايز است. واللََّه العالم.
سؤال 323- اگر بتراشد شخصي ريش خود را به اميد آنكه در واقع تراشيدن آن حرام نباشد، پس آيا مي‌توان حكم به فسق او نمود؟
جواب: فلان شخص گناهكار شمرده خواهد شد. واللََّه العالم.
سؤال 324- آيا برمي‌گردد عدالت شخصي يا امام جماعتي بعد از رجوع او از مراسم حج، اعتماد بكنيم بر رواياتي كه دلالت بر آمرزش گناهان دارد؟
جواب: بايد انشاء توبه نمايد، و تلفظ به صيغه توبه بكند بعد از اظهار پشيماني و عزم نمودن بر ترك گناه.
سؤال 325- اگر صادر شود از امام جماعتي گناهي و شك كنيم در توبه نمودن او از آن گناه، و خوف از اينكه مبادا جرحي در او بشود سؤال نكنيم از او اينكه توبه كرده يا نكرده، و نتوانيم سرزنش كنيم او را بر كارش براي خاطر كوچك بودن مرتبه ما از او، در اين صورت چه بايد كرد آيا با او جماعت بخوانيم يا فرادي؟
جواب: چه بسا چنين چيزي اتفاق مي‌افتد، پس نمي‌توان جزم نمود به اينكه مرتكب گناه شده، براي خاطر آنكه واقع اختلاف پيدا مي‌كند با آنكه صورت آن يكي است، چه بسا به نظر او گناه نباشد و آن فعل را مباح بداند، يا آنكه فلان فعل را عمداً مرتكب نشده بلكه از روي سهو از او صادر شده از روي فراموش كردن حكم از او سهواً صادر شده باشد، پس نمي‌توان در چنين صوري حكم نمود كه گناهكاراست و واجب باشد استغفار بر او، بلكه معذور است. اما اگر فرض كنيم به اعتقاد خودش گناه است و مرتكب آن بشود متعمداً، پس بايد احراز نمود توبه نمودن او را تا اينكه جايز باشد اقتدا به او، و نزد شك در توبه نمودن جايز نيست اقتدا نمودن به او.
سؤال 326- اگر از مرتكب معصيت بشنويم ميان دو سجده ركعت اول نماز بگويد: استغفر اللّه ربي وأتوب إليه، پس آيا اين كافي است براي رجوع عدالت او، و جايز بودن اقتدا به او در ركعت دوم نماز؟
جواب: كافي نيست چنان چيزي.
سؤال 327- اگر مرتكب شود امام جماعت چيزي را كه اخلال به عدالت او مي‌زند مثلاً، مانند غيبت، پس آيا جايز است اقتدا نمودن به چنين شخصي بعد از ايامي چنانچه عادت او استغفار نمودن بوده باشد اگر چه فعلاً علم به استغفار او ندارم؟
جواب: جايز نيست اقتدا نمودن به او مگر اطمينان پيدا كني به عدالت او.
سؤال 328- آيا صحيح است به امام جماعتي كه به عدالتش اطمينان دارم، ولي او تقليد ابتدايي از ميت مي‌كند، اقتدا كنم؟
جواب: اگر به عدالتش اطمينان داري جايز است كه به او اقتدا كني.
سؤال 329- آيا جايز است اقتدا به شخصي كه از مرجع تقليدي تقليد مي‌كند كه او بلند خواندن بسم اللّه را در دو ركعت آخري نماز واجب مي‌داند؟
جواب: اگر شرايط امام جماعت را داشته باشد جايز است كه به او اقتدا كرد.
سؤال 330- آيا به خاطر بعضي از ملاحظات كه نسبت به مقلدين شيخ حسين داريم شما جهر به بسم اللّه را در ركعت سوم و چهارم جايز مي‌دانيد؟
جواب: اگر مراد شما اقتدا به مقلدين شيخ حسين است پس مانعي در اين اقتدا كردن نيست، و اگر مراد شما نماز منفرد خواندن در جايي كه مقلدين ايشان حاضر هستند باشد پس بسم اللّه را به قصد قرآن خواندن، و نه به عنوان جزئيت در نماز، بلند بخواند و سپس بسم اللّه را آهسته بگويد اگر حمد مي‌خواهد بخواند و يا تسبيحات را بخواند.
سؤال 331- اگر به امام جماعتي كه از اهل تسنن است اقتدا نكنيم ولي در افعال نماز از او متابعت كنيم آيا اين نماز خواندن مستحب است؟ و چگونه نماز را بخوانيم؟ و آيا اينگونه نماز خواندن نماز واجب را از انسان ساقط مي‌كند؟ و اگر قرائت اين شخص قبل از امام جماعت تمام شود چه كند؟ و اگر نمازي باشد كه در او بلند خواندن قرائت واجب است آيا آهسته خواندن جايز است يا نه؟ و آيا اين موارد اختصاص به حال تقيه دارد يا نه؟
جواب: بله اين نماز خواندن مستحب مي‌باشد. و قرائت واجب در نماز را آهسته بخواند. و اگر قرائتش قبل از امام جماعت تمام شود اشكالي ندارد و صبر كرده و با او ركوع را بجا مي‌آورد. و قرائتش را آهسته بخواند خواه نمازي باشد كه در او بلند خواندن قرائت واجب باشد يا آهسته خواندن واجب باشد، و مطالبي كه گفته شد مشروط به شرطي نيست مگر يك شرط و آن اينكه امام جماعت مسلمان غير امامي باشد پس چنانكه امام جماعت از اهل تسنن باشد مطالبي كه گفته شد اختصاص به حال تقيه ندارد.
سؤال 332- آيا در صلاة خلف من لا يُقْتَدي‌ََ [1]به، قرائت ساقط است و تمام احكام جماعت بر او مترتب است يا نه؟
جواب: اگر جماعت با امام اهل سنت باشد قرائت لازم است ولي به صورت اخفات [2] و تمام احكام جماعت بر آن مترتب است. واللََّه العالم.
سؤال 333- آيا اقتدا به كسي كه مخارج بعضي حروف ندارد (مثلاً صاد را به سين يا شين را به سين مي‌خواند) در نماز جايز است يا نه؟
جواب: اقتدا به او جايز نست. واللََّه العالم.
سؤال 334- اگر امام جماعت جامع شرايط امامت، جاهل يا غير ملتفت به بعض احكام قرائت صحيح، مانند مد واجب مثلاً يا غير او باشد آيا جايز است اقتدا نمودن به او؟
جواب: خير جايز نيست اقتدا به چنين شخصي.
سؤال 335- اگر به شخصي كه شرائط امام جماعت را دارا باشد اقتدا كند و در قرائت كلمه‌اي كه در او مدّ واجب است، مدّ ندهد، و نمي‌دانم كه او مدّ واجب را مي‌داند ولي فعلاً فراموش كرده كه مدّ بدهد، يا اينكه او مدّ واجب را نمي‌داند، آيا واجب است كه به صورت فرادي نماز بخوانيم يا خير؟
جواب: اگر قرائت امام جماعت صحيح نباشد واجب است كه به صورت فرادي نماز را بخواند.
سؤال 336- اگر امام جماعت شيعه باشد ولي جامع شرايط امام جماعت نباشد، آيا جايز است به خاطر مصلحت شرعيه نماز جهريه را به صورت اخفات بجا آورد و پشت سر او، متابعت او را نمايد؟
جواب: اين نماز صحيح نيست.
سؤال 337- افرادي اهل علم هستند در محلي كه داراي يك مسجد است، و امام
جماعتي در اين مسجد نماز مي‌خواند كه آقايان اهل علم همسايهء مسجد، اين امام را عادل نمي‌دانند و يا آنكه نمي‌دانند عادل است يا خير، چنانچه بروند در مسجد نماز تنهايي بخوانند جايز است يا خير؟ چون بر جنابعالي مخفي نيست كه در ديد عوام چه مي‌شود؟
جواب: در صورتي كه به تنهايي خواندن نماز موجب هتك امام باشد، نمازش صحيح نخواهد بود.
سؤال 338- اگر در مكاني كه نماز جماعت در او برپا شده بخواهيم به صورت فرادي نمازي كه در او بلند خواندن لازم است بخوانيم، آيا جايز است در صورتي كه بلند خواندنمان حواس امام جماعت را پرت مي‌كند آن نماز را آهسته بخوانيم؟
جواب: خير جايز نيست.
سؤال 339- در مكاني كه نماز جماعت منعقد است اگر شخصي در آن مكان نمازش را فرادي بخواند كه عملاً تفسيق امام جماعت حساب مي‌شود آيا نماز اين شخص صحيح است يا نه؟
جواب: در صورتي كه قاصد هتك باشد، و يا اينكه بداند نزد مردم تفسيق امام جماعت محسوب مي‌شود، نمازش فرادي محكوم به بطلان است.
سؤال 340- در مكاني كه نماز جماعت منعقد است آيا خواندن نماز فرادي چه صورت دارد؟ آيا فرق است بين صورتي كه شخص منفرد، امام جماعت را بشناسد يا معرفت به احوال او نداشته باشد يا خير؟
جواب: در صورتي كه موجب هتك او نشود مانعي ندارد. واللََّه العالم.
سؤال 341- يك امام جماعتي در مسجدي مدت طولاني مشغول نماز جماعت بوده، اين امام مسافرتي كرده به قصد برگشتن، وقتي كه برگشت ديد كه يك امام
جماعت ديگري با اجازه صاحب مسجد جاي او نماز جماعت مي‌خواند - اولاً آيا صاحب مسجد مي‌تواند آن امام راتبي را كه مدت طولاني مشغول نماز جماعت بوده اخراج و يك امام جماعت ديگري را جايگزين او نمايد؟
جواب: در صورتي كه متولي مسجد باشد و مصلحت را در تبديل آن امام تشخيص دهد يا مسافرت آن امام به قدر غير متعارف موجب دوري آن از مسجد شده، تبديل مزبور برايش جايز است. و الّا جايز نيست. واللََّه العالم.
ثانياً، با راضي نبودن امام اوّل آيا امام دوّم غاصب است يا نه؟
جواب: در فرضي كه اخراج او جايز نبوده است مزاحمت ديگري با آن امام اوّل جايز نيست علي الاحوط، ولي نمازش صحيح است. واللََّه العالم.
