العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > غسل:
چند مسأله مهم در باره غسل (مرجع تقلید آیةالله وحیدخراسانی)
سوال سلام علیکم؛
1.آیا شرعاً شخصی که بدنش جنب از حرام است، تا زمانی که غسل نکرده چه کارهایی انجام دهد حرام است؟ چه کارهایی انجام دهد مکروه است؟ چه کارهایی انجام دهد مباح است؟ و چه کارهایی انجام دهد واجب است؟
2. آیا شرعاً شخصی که بدنش جنب از حرام بوده و در غسل کردنش تاخیر میندازد، آیا روح او تا زمان غسل کردن، دارای خباثت معنوی بوده و آشفته است؟
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی(مدظله)
1.آیا شرعاً شخصی که بدنش جنب از حرام است، تا زمانی که غسل نکرده چه کارهایی انجام دهد حرام است؟ چه کارهایی انجام دهد مکروه است؟ چه کارهایی انجام دهد مباح است؟ و چه کارهایی انجام دهد واجب است؟
2. آیا شرعاً شخصی که بدنش جنب از حرام بوده و در غسل کردنش تاخیر میندازد، آیا روح او تا زمان غسل کردن، دارای خباثت معنوی بوده و آشفته است؟
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی(مدظله)
جواب: سلام علیکم؛مطابق با فتوای حضرت آیةالله العظمی وحید خراسانی(مدظله) در مسأله ۳۶۱ : پنج چيز بر جنب حرام است:
(اوّل) رساندن جايى از بدن خود به خط قرآن ، يا به اسم مبارك ذات خداوند متعال ـ به هر لغتى كه باشد ـ و ساير اسماء حسنى و بنابر احتياط مستحبّ اسماى انبيا و ائمه و حضرت زهرا (عليهم السلام) را مسّ ننمايد.
(دوم) رفتن در مسجدالحرام و مسجد پيغمبر (صلى الله عليه وآله وسلم) اگر چه از يك در داخل و از در ديگر خارج شود.
(سوم) توقّف در مساجد ديگر ، ولى اگر از يك در مسجد داخل و از در ديگر خارج شود مانعى ندارد ، و همچنين توقّف در حرم امامان (عليهم السلام) حرام است ، و احتياط واجب آن است كه از رفتن در حرم ائمه (عليهم السلام) خوددارى كند اگر چه از يك در داخل و از در ديگر خارج شود.
(چهارم) گذاشتن چيزى در مسجد ، و همچنين بنابر احتياط واجب داخل شدن در مسجد براى برداشتن چيزى.
(پنجم) خواندن هر يك از آيات سجده واجب ، و آن آيات در چهار سوره است: «اوّل» سوره سى و دوم قرآن (الم تنزيل) ، «دوم» سوره چهل و يكم (حم سجده ـ فصلت ـ ) ، «سوم» سوره پنجاه و سوم (والنجم) ، «چهارم» سوره نود و ششم ( اقرأ ).
و بنابر احتياط واجب از خواندن بقيّه اين چهار سوره ، حتّى از خواندن ( بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم ) ، بلكه بعض آن به قصد اين سوره ها نيز خوددارى كند.
=====
و مطابق با فتوای حضرت آیةالله العظمی وحید خراسانی(مدظله) در مسأله ۳۶۲: نُه چيز بر جنب مكروه است:
اوّل و دوم) خوردن و آشاميدن ، ولى اگر وضو بگيرد يا دستها را بشويد مكروه نيست.
(سوم) خواندن بيشتر از هفت آيه از سوره هايى كه سجده واجب ندارد.
(چهارم) رساندن جايى از بدن به جلد و حاشيه و بين خط هاى قرآن.
(پنجم) همراه داشتن قرآن.
(ششم) خوابيدن ، ولى اگر وضو بگيرد و يا به واسطه نداشتن آب ، بدل از غسل تيمّم كند ، مكروه نيست.
(هفتم) خضاب كردن به حنا و مانند آن.
(هشتم) ماليدن روغن به بدن.
(نهم) جماع كردن ، بعد از آن كه محتلم شده ، يعنى در خواب منى از او بيرون آمده است.
و نیز مطابق با فتوای حضرت آیةالله العظمی وحید خراسانی(مدظله) در مسأله ۳۶۳ : غسل جنابت به خودى خود مستحبّ است ، و براى واجبات مشروط به طهارت واجب مى شود ، ولى براى نماز ميّت و سجده سهو ـ مگر سجده سهو در مورد تشهّد فراموش شده ـ و سجده شكر و سجده هاى واجب قرآن غسل جنابت لازم نيست.
=====
البته این را باید دانست که دستورات اسلام بر اساس صلاح و سلامت جسم و جان و روح و روان هست و نباید نسبت به انجام دستورات دینی به سادگی بی توجه بود، احکام و دستورات دینی اسلام مملو از حکمتها و فوائد است.
اما راجع به غسل:
چون خارج شدن منی از انسان موجب سستی سلول‌های بدن میشود نشانه این است که جنابت روی تمام اجزاء بدن تأثیر کرده است.
لذا طبق تحقیقات دانشمندان در بدن انسان دو سلسله اعصاب نباتی وجود دارد كه تمام فعالیت‌های بدن را كنترل میكند:
1- اعصاب سمپاتیك؛
2-اعصاب پاراسمپاتیك.
این دو رشته اعصاب در سراسر بدن انسان و در اطراف تمام دستگاه‌ها و جهازات داخلی و خارجی گسترده‌اند.
وظیفه اعصاب سمپاتیك (تند كردن) و به فعالیت واداشتن دستگاه‌های مختلف بدن است و وظیفه اعصاب (پاراسمپاتیك) (كند كردن) فعالیت آنهاست و از تعادل فعالیت این دو دسته اعصاب نباتی دستگاه‌های بدن به طور متعادل كار میكند.
گاهی جریان‌هایی در بدن رخ می‌دهد كه این تعادل را به هم می‌زند، از جمله این جریانها مسأله (ارگاسم = اوج لذّت جنسی) است كه معمولاً مقارن خروج منی صورت میگیرد.
در این موقع سلسله اعصاب پاراسمپاتیك بر اعصاب سمپاتیك پیشی میگیرد و تعادل به شكل منفی به هم می‌خورد.
این موضوع نیز ثابت شده است كه از جمله اموری كه می‌تواند اعصاب سمپاتیك را بكار وادارد و تعادل از دست رفته را تأمین كند تماس آب با بدن است و از آن جا كه تأثیر (ارگاسم) روی تمام اعضای بدن به طور محسوس دیده میشود و تعادل این دو دسته اعصاب در سراسر بدن به هم می‌خورد دستور داده شده است كه پس از آمیزش جنسی یا خروج منی تمام بدن با آب شسته شود و در پرتو اثر حیات بخش آن تعادل كامل در میان آن دو دسته اعصاب در سراسر بدن برقرار گردد.
لذا آقا علی بن موسی الرضا (علیه السلام) میفرماید: إنّ الجنابة خارجة من كلّ جسده فلذلك وجب علیه تطهیر جسده كله؛
جنابت از تمام بدن خارج میشود و لذا باید تمام بدن را شسته شود. (وسائل الشیعه، ج 1، ص 466).
بنابراین علت وجوب غسل جنابت علاوه بر موجب طهارت بودن موجب سلامت نیز میباشد. یاحقّ.
(اوّل) رساندن جايى از بدن خود به خط قرآن ، يا به اسم مبارك ذات خداوند متعال ـ به هر لغتى كه باشد ـ و ساير اسماء حسنى و بنابر احتياط مستحبّ اسماى انبيا و ائمه و حضرت زهرا (عليهم السلام) را مسّ ننمايد.
(دوم) رفتن در مسجدالحرام و مسجد پيغمبر (صلى الله عليه وآله وسلم) اگر چه از يك در داخل و از در ديگر خارج شود.
(سوم) توقّف در مساجد ديگر ، ولى اگر از يك در مسجد داخل و از در ديگر خارج شود مانعى ندارد ، و همچنين توقّف در حرم امامان (عليهم السلام) حرام است ، و احتياط واجب آن است كه از رفتن در حرم ائمه (عليهم السلام) خوددارى كند اگر چه از يك در داخل و از در ديگر خارج شود.
(چهارم) گذاشتن چيزى در مسجد ، و همچنين بنابر احتياط واجب داخل شدن در مسجد براى برداشتن چيزى.
(پنجم) خواندن هر يك از آيات سجده واجب ، و آن آيات در چهار سوره است: «اوّل» سوره سى و دوم قرآن (الم تنزيل) ، «دوم» سوره چهل و يكم (حم سجده ـ فصلت ـ ) ، «سوم» سوره پنجاه و سوم (والنجم) ، «چهارم» سوره نود و ششم ( اقرأ ).
و بنابر احتياط واجب از خواندن بقيّه اين چهار سوره ، حتّى از خواندن ( بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم ) ، بلكه بعض آن به قصد اين سوره ها نيز خوددارى كند.
=====
و مطابق با فتوای حضرت آیةالله العظمی وحید خراسانی(مدظله) در مسأله ۳۶۲: نُه چيز بر جنب مكروه است:
اوّل و دوم) خوردن و آشاميدن ، ولى اگر وضو بگيرد يا دستها را بشويد مكروه نيست.
(سوم) خواندن بيشتر از هفت آيه از سوره هايى كه سجده واجب ندارد.
(چهارم) رساندن جايى از بدن به جلد و حاشيه و بين خط هاى قرآن.
(پنجم) همراه داشتن قرآن.
(ششم) خوابيدن ، ولى اگر وضو بگيرد و يا به واسطه نداشتن آب ، بدل از غسل تيمّم كند ، مكروه نيست.
(هفتم) خضاب كردن به حنا و مانند آن.
(هشتم) ماليدن روغن به بدن.
(نهم) جماع كردن ، بعد از آن كه محتلم شده ، يعنى در خواب منى از او بيرون آمده است.
و نیز مطابق با فتوای حضرت آیةالله العظمی وحید خراسانی(مدظله) در مسأله ۳۶۳ : غسل جنابت به خودى خود مستحبّ است ، و براى واجبات مشروط به طهارت واجب مى شود ، ولى براى نماز ميّت و سجده سهو ـ مگر سجده سهو در مورد تشهّد فراموش شده ـ و سجده شكر و سجده هاى واجب قرآن غسل جنابت لازم نيست.
=====
البته این را باید دانست که دستورات اسلام بر اساس صلاح و سلامت جسم و جان و روح و روان هست و نباید نسبت به انجام دستورات دینی به سادگی بی توجه بود، احکام و دستورات دینی اسلام مملو از حکمتها و فوائد است.
اما راجع به غسل:
چون خارج شدن منی از انسان موجب سستی سلول‌های بدن میشود نشانه این است که جنابت روی تمام اجزاء بدن تأثیر کرده است.
لذا طبق تحقیقات دانشمندان در بدن انسان دو سلسله اعصاب نباتی وجود دارد كه تمام فعالیت‌های بدن را كنترل میكند:
1- اعصاب سمپاتیك؛
2-اعصاب پاراسمپاتیك.
این دو رشته اعصاب در سراسر بدن انسان و در اطراف تمام دستگاه‌ها و جهازات داخلی و خارجی گسترده‌اند.
وظیفه اعصاب سمپاتیك (تند كردن) و به فعالیت واداشتن دستگاه‌های مختلف بدن است و وظیفه اعصاب (پاراسمپاتیك) (كند كردن) فعالیت آنهاست و از تعادل فعالیت این دو دسته اعصاب نباتی دستگاه‌های بدن به طور متعادل كار میكند.
گاهی جریان‌هایی در بدن رخ می‌دهد كه این تعادل را به هم می‌زند، از جمله این جریانها مسأله (ارگاسم = اوج لذّت جنسی) است كه معمولاً مقارن خروج منی صورت میگیرد.
در این موقع سلسله اعصاب پاراسمپاتیك بر اعصاب سمپاتیك پیشی میگیرد و تعادل به شكل منفی به هم می‌خورد.
این موضوع نیز ثابت شده است كه از جمله اموری كه می‌تواند اعصاب سمپاتیك را بكار وادارد و تعادل از دست رفته را تأمین كند تماس آب با بدن است و از آن جا كه تأثیر (ارگاسم) روی تمام اعضای بدن به طور محسوس دیده میشود و تعادل این دو دسته اعصاب در سراسر بدن به هم می‌خورد دستور داده شده است كه پس از آمیزش جنسی یا خروج منی تمام بدن با آب شسته شود و در پرتو اثر حیات بخش آن تعادل كامل در میان آن دو دسته اعصاب در سراسر بدن برقرار گردد.
لذا آقا علی بن موسی الرضا (علیه السلام) میفرماید: إنّ الجنابة خارجة من كلّ جسده فلذلك وجب علیه تطهیر جسده كله؛
جنابت از تمام بدن خارج میشود و لذا باید تمام بدن را شسته شود. (وسائل الشیعه، ج 1، ص 466).
بنابراین علت وجوب غسل جنابت علاوه بر موجب طهارت بودن موجب سلامت نیز میباشد. یاحقّ.
