مكان نمازگزار

سؤال  16 - انسان در خانه كسى با اذن او مشغول نماز شد، بعد از دخول در نماز، صاحب خانه، وفات كرد و يا خانه را فروخت. در اين صورت نماز اين شخص، چه صورت دارد؟.

جواب: اگر وقت، وسيع است و علم به رضايت مالك بعدى ندارد يا شرعا اذن مالك بعدى، مؤثر نيست مثل و ارثى كه صغير باشد، نماز را قطع كند و در مكان ديگرى كه مباح باشد بجا آورد و اگر وقت، تنگ است بايد از آن محل، خارج شود و نماز را در حال خروج، تمام كند.

سؤال  17 - نماز خواندن در خانه‌اى كه يكى از تيرهاى سقف، يا يكى از تيرهاى سر درب يا پنجره‌اش غصبى باشد چه صورت دارد؟.

جواب: اگر تصرف در آنها محسوب نشود اشكالى ندارد.

سؤال  18 - امكنه‌اى كه مسلمين از مسيحىها مىخرند و مثل حمام و كليساى آنان بالتبع ملك مسلمين مىشود آيا مىتوانند مورد استفاده قرار دهند يا نه؟.

جواب: استفاده از حمام، مانعى ندارد و كليسا را مسجد كنند و نماز در آن بى اشكال است

ؤال  19 - زن ناشزه كه حق نفقه و كسوه و مسكن ندارد، در صورتى كه در خانه شوهر و يا لباسى كه شوهر در اختيار او گذاشته نماز بخواند چه صورت دارد؟.

جواب: چنانچه شوهر راضى نباشد نمازش باطل است.

سؤال  20 - خانه‌هائى كه دولت، در مسير خط آهن براى كارمندان و كارگرهاى خود ساخته و در آنجا سكونت دارند آيا نماز آنان و واردين بر آنان در آن خانه‌ها صحيح است يا نه؟.

جواب: با عدم علم به غصبيت، نماز خواندن، مانعى ندارد.

سؤال  21 - هر گاه كسى در مكانى براى نماز بايستد كه از باد پنكه مغصوب استفاده مىكند، يا اين كه پنكه مباح است و لكن برق آن كه محرك پنكه است مغصوب مىباشد و همچنين اگر از نور برق مغصوب استفاده نمايد، نماز او در اين مكان چه صورت دارد؟.

جواب: در هر سه فرض نماز صحيح است.

سؤال  22 - نماز خواندن در خانه، در صورتى كه پدر، خمس و زكات نمىدهد و رفتن به مسجد بدون اجازه والدين، جائز است يا نه؟.

جواب: اگر علم به تعلق خمس يا زكات، به زمين خانه يا فرش يا غير اينها از چيزهائى كه در حال نماز در آنها تصرف مىكند نداشته باشد نماز اشكالى ندارد و رفتن به مسجد، بدون منع والدين نيز اشكال ندارد و اگر رفتن، واجب باشد منع آنها مؤثر نيست.

سؤال  23 - هر گاه شخصى در قبرستان مسلمين كه وقف است مسجدى روى قبور اموات بنا كند، آيا جايز است يا خير؟. و اگر چنين مسجدى بنا شد آيا نماز در آن صحيح است؟.

جواب: ساختن مسجد در قبرستان كه زمين آن وقف قبرستان است جائز نيست، و نبش قبور مسلمين حرام است، و به مجرد ساختن، مسجد نمىشود، ولى نماز خواندن در آن مانعى ندارد.

سؤال  24 - يك قبرستان عمومى در محل هست، كه در زمان طاغوت، انجمن هاى سابق، يك دبستان در اين قبرستان ساخته‌اند، و اين قبرستان وقف نبوده حاليه آموزگاران مىخواهند ظهرها نماز جماعت بر پا كنند، و آموزگاران قبلا نمازشان را در اين مكان مىخوانده‌اند بفرمائيد، چه صورت دارد؟ آيا نماز جماعت بر پا كنند يا نه؟ البته امام جماعت روحانى است.

جواب: گرچه ساختن دبستان در قبرستان جائز نبوده و معصيت كرده‌اند و بايد فعلا اگر بتوانند به حال اول برگردانند، لكن در صورت عدم امكان يا عدم اقدام اهالى، براى دفن در آن محل، نماز خواندن در آن مكان براى اشخاصى كه مورد ابتلاء آنها است جائز و صحيح است.

سؤال  25 - در توضيح المسائل فرموده‌ايد (بنابر احتياط واجب بايد جلوتر يا مساوى با قبر پيغمبر صلى الله عليه وآله و امام عليه السلام نماز نخواند) حال بفرمائيد كه اگر شك در تقدم يا شك در محاذات دارد چگونه است و آيا اين شرط، نسبت به جاهل و ناسى و عالم، تفاوت دارد يا نه؟ و همچنين شرط مذكور قبل از شروع به نماز معتبر است يا در اثناء و بعد از نماز هم اعتبار دارد كه در بين نماز يا بعد از آن هم اگر متوجه شد كه مقدم بر قبر يا محاذى با آن است بايد نماز را اعاده كند و نيز بفرمائيد چه مقدار فاصله لازم است كه اگر مقدم يا محاذى بايستد و حائلى هم نباشد نماز، صحيح باشد

جواب: در صورتى كه شك در تقدم يا در محاذات داشته باشد صحت نماز، مشكل است و نماز ناسى يا جاهل به موضوع، صحيح است و عالم به حكم، نمازش باطل است و نماز جاهل به حكم نيز على الاحوط باطل است و تفاوتى بين قبل از عمل و اثناء و بعد از آن نيست و فاصله بايد زياد باشد بطورى كه صدق تقدم و محاذات نكند و از صدق و حدت مكان، خارج باشد.

سؤال  26 - قبرستانى بوده در اطراف يك امام زاده كه پيش از انقلاب، حكومت وقت قسمت عمده آن را از بين برده و درختكارى كرده و در آنجا همان وقت جمعى از مؤمنين آن زمان مسجدى بنا كردند و در بناى مسجد از قرار اظهارات خود بانيها نبش قبر نيز نكرده‌اند و لكن در محل ديوارها و ستونها، بعيد است نبش قبر نشود اكنون سؤال اين است كه در آن مسجد نماز خواندن يا مجالس سخنرانى و عزادارى و غيره جائز است يا نه؟.

جواب: بناى مسجد در قبرستان جائز نيست و محل ساختمان، به قبرستان بودن خود باقى است و منع از دفن اموات در آن محل جائز نيست ولى نماز خواندن در آن و تشكيل مجالس دينى مانعى ندارد اما ثواب نماز در مسجد را ندارد.

سؤال  27 - اگر فقط شيشه بسيار نازكى بين يك مرد و يك زن نامحرم حائل باشد آيا نماز آنها در يك اطاق صحيح است يا خير؟.

جواب: چنانچه در جائى باشد كه خلوت با اجنبيه صدق كند باطل است هر چند شيشه فاصله باشد.

سؤال  28 - گذاشتن علامت - كه غالبا در ماه محرم تهيه و تزيين مىشود - در مساجد در حالى كه داراى مجسمه‌هائى از قبيل كبوتر و طاوس و مثل اينها است چه صورت دارد و خريد و فروش اين علامت چگونه است و نماز خواندن در برابر آن با آن مجسمه‌هائى كه دارد چه صورت دارد؟.

جواب: ساختن مجسمه حيوان و همچنين اجرت گرفتن براى آن نيز حرام است و اما خريد و فروش و نگهدارى آن، حرام نيست لكن شديدا مكروه است و نماز خواندن مقابل آن نيز، مكروه است مگر روى آن را بپوشانند و حكم آن تفصيلا در وسيلة النجاة مرحوم آية الله اصفهانى قدس سره مرقوم است، مراجعه شود 1.

سؤال  29 - روى زمين مباح، مشماى مغصوب، فرش شده و روى مشماى مغصوب، قالى و غيره انداخته‌اند به اين معنى كه فرش وسط، غصبى، و زمين تحتانى و فرش فوقانى، مباح مىباشد. نماز در اين طور جائى چگونه است؟.

جواب: نماز روى فرش مغصوب - ولو بواسطه - جائز نيست.

سؤال  30 - بعضى مىگويند نماز در اطاقى كه در آن حشيش مىكشند باطل است و نيز مىگويند كسى كه حشيش بكشد نمازش تا چهل روز باطل است آيا اين مطالب صحيح است؟ و آيا اگر با اين كه حشيش كشيده، بعد حال طبيعى پيدا كرد و وضو گرفت و نمازش را خواند نمازش صحيح نيست؟.

جواب: صحت نماز، مشروط به شرطى غير از آنچه در رساله‌هاى عمليه ذكر شده نيست و كسى كه حشيش مىكشد اگر در حال بيهوشى و بىالتفاتى نماز بخواند بطورى كه ملتفت عمل و اذكار نباشد نمازش باطل است ولى بعد از آن كه به هوش آمد و ملتفت شد اگر وضو بگيرد و نماز بخواند اشكال ندارد و راجع به شرب خمر، روايت وارد شده كه تا چهل شب نماز قبول نمىشود. نه اين كه تكليف نماز ساقط باشد بلكه واجب است نماز بخواند كه تارك الصلاة شمرده نشود. نسبت به حشيش هم اگر مستى مىآورد محتمل است كه اين اثر را داشته باشد. خداوند متعال، مسلمانان را از اين سموم و گرفتاريها و خطرات، حفظ فرمايد.

سؤال  31 - آيا مىتوانيم در نماز خانه دانشكده علوم مشهد نماز بخوانيم يا نه؟

جواب: اگر علم به غصبى بودن زمين آن نداريد اشكال ندارد بلكه نماز را در آنجا بخوانيد كه تعظيم شعائر، هم شده باشد و ديگران هم در آنجا بيايند و با دانشجويان مسلمان آشنا و مرتبط شوند.