محمدجواد انصاری همدانی (۱۲۸۱ - ۱۹ اردیبهشت ۱۳۳۹) فقیه و عارف معاصر شیعه بود. فرزند ملا فتحعلی همدانی در شهر همدان و در خانوادهای مذهبی بدنیا آمد.
از سن هفت سالگی آموختن دروس حوزوی را با صرف و نحو در کنار پدر آغاز کرد. از دوازده سالگی که مقارن با فوت پدر بود، فقه و اصول و برخی از کتب فلسفی را نزد علمای همدان همچون آیتالله میرزاعلی خلخالی، حاج سیدعرب، آقاعلی شهیدی، آقامحمداسماعیل عمادالاسلام و رشتههای طب خمسه یونانی و زکریای رازی و علم معرفةالنفس و درس اخلاق را در محضر میرزا حسین کوثر همدانی برادر رضا واعظ معروف طی نمود. در جوانی صاحب قوه استنباط شد و در ۲۴ سالگی به درجه اجتهاد رسید که مورد تأیید علمای قم همچون حاج شیخ عبدالکریم حائری، آقا سیدابوالحسن اصفهانی، محمدتقی خوانساری و قمی بروجردی قرار گرفت.
وی در ابتدا گرایشی به عرفان نداشت، روزی در دوران طلبگی در همدان میشنود که عارفی در لباس اهل علم به همدان آمده و عدهای دور وی جمع شدهاند. وی به قصد ارشاد او هوادارنش وارد جلسه میشود و حدود ۲ ساعت سخنرانی میکند که «غیر از راه شرع راه دیگری نیست و اگر باشد انحراف محض است.» عارف در پایان سخنان وی نگاهی به او کرده و به او میگوید : «به زودی تو خود آتشی به دل سوختگان عالم خواهی زد!»
پس از این رویداد تحولی در درون وی ایجاد میشود و برای یافتن پیر و مرشد و راهنمایی در مسیر عشق الهی عموماً از مردم کناره گرفته بارها برای دعا و تضرع در سرما و گرما راهی بیابان میشود و یا به زیارت حرم حضرت فاطمه معصومه به قم میرفت که نهایتاً پس از توسلات مکرر فتح بابی از توسل به پیامبر اسلام برای وی حاصل میگردد و به درجهای میرسد که سید علی قاضی درباره وی میگوید: «ایشان در این راه استادی نداشته و توحید را مستقیماً از خدا گرفتهاست.»
حالات و سوز و گداز عرفانیاش سبب شد تا از سوی برخی تکفیر شود، شیخ عبدالکریم حائری (استادش) به وی توصیه میکرد که حالاتش را کتمان کند. این دوران که از حدود ۲۸ سالگی وی آغاز میشود با بیقراری و التهاب تا حدود ۴۰ سالگیاش ادامه مییابد تا به آرامش میرسد
سرانجام در روز 19 اردیبهشت سال 1339 هـ ش برابر با 2 ذی القعده 1379 ق دفتر حیات طیبه این عارف شوریده بسته شد. جنازه او را از همدان به قم منتقل و در قبرستان علی بن جعفر به خاک سپردند. سن ایشان در موقع وفات 59 سال بود .